İletişim çağının getirdiği en önemli gelişmelerin başında dijitalleşme geliyor. Her gün yeni bir dijital platform, uygulama, ürün, özellik ya da araç-gereç hayatımıza katılıyor. Özellikle Covid-19 Pandemi dönemini yaşadığımız bugünlerde iş hayatının dinamiklerini uzaktan ve elektronik kanallar ile yönetmeye çalışırken, geleneksel yöntemlerde çok başarılı olabilen pek çoğumuz, yeni teknolojileri kullanırken ve işlerimizi yaparken büyük-küçük zorluklarla karşılaşabiliyoruz.  

1990’lı yıllarda ATM’lerden para çekme ile doğru orantılı bir dijital gelişmişlik yaşanırken, internetin hayatımıza girmesi bir devrim niteliğiyle tüm gündelik yaşam ve iş süreçlerimizde büyük bir sıçrama yarattı. Bugün ise Covid-19 Pandemisi söz konusu dijital sıçramayı en üst seviyelere çıkarmakta…

1900’lü yıllar itibarıyla hayatımıza giren Zekâ yani IQ (Intelligence Quotient) kavramı, bir insanın tüm akıl ve zihinsel becerilerinin toplamı olarak dikkate alınan tek bir unsur iken, 1983 yılında Howard Gardner Çoklu Zekâ Kuramını ortaya atarak bir kişinin birçok alanda farklı zekâlara sahip olduğunu o nedenle insanların farklı farklı konularda başarılı olabildiklerini ortaya çıkardı. Gardner’ın yedi farklı zekâ (dilsel, mantıksal-matematiksel, müziksel, alansal, sosyal ve kişiye dönük zekâ) ayrımına daha sonra doğacı zekâ eklenerek sekiz ayrı zekâ kavramı ele alınmaktadır.  

1995 yılında psikolog ve zekâ bilimci Daniel Goleman, Duygusal Zekâ EQ (Emotional Intelligence) kavramını ortaya attı ve EQ’nun sosyal ilişkilerden aşka, iletişimden iş yapma becerilerine, zaman yönetiminden entelektüelliğe kadar birçok konuda IQ’dan farklı olarak davranışlarımıza ve kararlarımıza etki ettiğini ortaya koydu. Hatta son yıllarda özellikle iş hayatında başarılı olmak için farklı zekâları kullanırken EQ’nun moderatörlüğünün son derece önemli olduğu anlaşılarak modern İnsan Kaynakları Yönetimi sistemi EQ’yu temel almaktadır diyebiliriz.

İşte şimdilerde de DQ yani Dijital Zekâ (Digital Quotient) ile ilgili konular gündemimizi işgal etmekte…DQ’nuzun, her gün hayatımıza eklenen ve hızı günden güne artan yeni ürünlerin takibini yapmayı, her gün onlarcası ortaya çıkan yeni uygulamaları, yeni elektronik araçları, yeni sanal ortam dinamiklerini ve sosyal medya triklerini kavrayıp yönetebilmek için her zamankinden daha çok bu günlerde gerekli…  Birçok hizmet ve sektör, örneğin bankacılık, sağlık, alış-veriş, eğitim, hukuk ve adalet sistemi ve iletişim çalışmaları elektronik ortam üzerinden yönetilirken, DQ’nun önemini kavramamak mümkün değil…

Yeni kuşaklarda, özellikle Y, Z ve Alfa kuşaklarında yer alanlar teknolojinin içine doğmuş oldukları için DQ anlamında daha elverişli koşullara sahipler ve dijitalleşmeyi geliştiren kuşaklar olarak görev sürecin içerisinde etkin rol oynamaktalar… Ancak hem önceki kuşaklar için hem de yeni kuşaklar için DQ’nun geliştirilmesi konusu da bir gerçek olarak karşımızda durmakta çünkü dijital gelişmişlik, hem ekonomik koşullarla hem de bilgiye erişimle doğru orantılı… Diğer bir deyişle, eğer Dijital Zekânızın güncelden kopmaması ve yeniliklere adapte olması için gündelik hayata yansıyan yeni uygulamaları elde etme ve kullanma ile ilgili sosyo-ekonomik koşullarınız elverişli değilse, yine çağın gerisinde kalma durumunda olabiliyoruz…

İşte bu nedenle de diyoruz ki Dijital Zekânız (DQ) ne durumda?

UNESCO, OECD ve WEF tarafından desteklenen DQ Instutiue, dijital zekâ kavramını “ DQ, evrensel ahlaki değerlere dayanan ve bireylerin zorluklarla yüzleşmesine ve dijital yaşamın fırsatlarından yararlanmasına olanak tanıyan kapsamlı bir teknik, bilişsel, meta-bilişsel ve sosyo-duygusal yeterlilikler kümesidir. DQ, üç seviye, sekiz alan ve bilgi, beceri, tutum ve değerlerden oluşan 24 yetkinliğe sahiptir” diye tanımlamaktadır. DQ Instutiue, dünyadaki pek çok ülkede “dijital kimlik, dijital kullanıcılık, kişisel dijital güvenlik, siber güvenlik, dijital duygusal zekâ, dijital iletişim, dijital haklar ve dijital okur yazarlık” başlıkları altında geniş şekilde ele alınan eğitim ve farkındalık çalışmaları gerçekleştirmektedir. İşte bu başlıklar için oluşturulan yeterlilikler skalası ile DQ durumunuz ortaya çıkmakta…

Gerek kişisel gerekse kurumsal olarak DQ yeterlilikler skalasını anlamak, yeterlilikler seviyesinin olması gereken niteliklerini düşünmek ve geliştirmeye yönelik ileriye dönük uygulamaları planlamak, geleceğe yatırım yapmanın en sağlam yolu olarak görünmekte… Çünkü DQ durumunuz, gelecekte yer alma şeklinizi ya da yer alıp almayacağınızı da belirleyecek…

Çok ileri Dijital Zekâlı olacağımız günlerde buluşmak dileklerimle…

Gündemden dikkatimi çekenler:

• Turkcell, BİP uygulaması üzerinden ASELSAN’a özel a-ileti platformu geliştirerek Türkiye’de bir şirkete özel geliştirilen ilk iletişim platformunu hayata geçirdi. ASELSAN’ın 8 binin üzerindeki çalışanlarına özel tasarlanan a-ileti platformu ile şirket içerisinde güvenli iletişim ağı kullanmış olacaklar… “Güvenlik” dijital iletişimin en önemli kavramı olmaya devam ederken, kuruluşların kendi güvenlik sistemlerini özelleştirmelerine yönelik girişimlerin de artacağının bir göstergesi olan bu çeşit uygulamaların yaygınlaşmasını göreceğimiz günler de çok yakındır…
• Migros’tan bir haber daha… Migros 2030 yılına kadar gıda imha oranlarını yarıya indirme hedeflerine katılmaya dayanan Dünya kaynakları Enstitüsü (WRI) tarafından organize edilen 10x20x30 projesine katılan tek perakendeci marka oldu!.. Meali, Migros, 2030 yılına kadar tedarikçi firmalarıyla birlikte iş süreçlerindeki gıdaların imha oranlarını yarıya indireceğine dair söz vermiş oldu! Bir yerden başlamak adın güzel bir adım olduğu açıkça ortada olan bu projeye daha çok tedarikçinin katılmasını diliyoruz…
• Migros, bu yıl ilki gerçekleşen The Hammers Awards’dan “Perakanede Sektörünün En iyi Pazarlama Takımı”, “En İyi Mobil Pazarlama Takımı” ve “En İyi Online Medya Satın Alma Takımı” kategorilerinde 3 ödül aldı. Migros’un bu ödülleri alması tesadüfi değil tabii ki… Covid-19 Pandemi döneminin sokağa çıkma yasağı ile geçen dönemlerinde online market alışverişinde zorlu bir sınav veren Migros, müşterilerinin de desteğiyle içten çabalar sergileyerek kalplerde yer edindi. Daha sonraki dönemde pek çok marka online alışverişe adım attı ya da yoğunluk verdi ancak Migros, kategorisinde master marka olarak gerek dijital altyapı çalışmalarıyla gerekse online pazarına verdiği önemi günden güne geliştiren ödeme, kupon ve MoneyClub ile birleşen kampanyalarıyla sektörde önde gitmesinin ödülünü aldı diyebiliriz. Migros’a biz de alkışlar gönderiyoruz…
• Word Economic Forum tarafından yapılan çalışmaya göre şu anki hızla devam edildiği takdirde, toplumsal cinsiyet eşitliğine ulaşmak 99,5 yıl sonra mümkün görünüyormuş…Söylenecek başka bir şey yok…