Türkiye geçen yıl döviz mevduatlarına 32 milyar dolar daha ekledi. Böylece vatandaşların banka hesaplarında tuttuğu yabancı para mevduatları 196 milyar dolara ulaştı.

TL'ye duyulan güvensizlik dolayısıyla vatandaşın yabancı para tercih etme eğilimi (dolarizasyon) sadece ticaretin kalbi olan şehirlerde değil, Türkiye'nin geneline yayıldı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) verilerine göre 2019'da yatırım tercihinde dövize en büyük ilgiyi Kars gösterdi. Bu kenti sırasıyla Kastamonu ve Çankırı takip etti. Kars'ta döviz mevduat hesapları geçen yıl yüzde 83 artarak 50.4 milyon dolardan 92.2 milyon dolara yükseldi. İkinci sıradaki Kastamonu döviz mevduatlarını yüzde 66, Çankırı ise yüzde 65 artırdı. Öte yandan, dövizde tutulan paranın yarısından fazlası ekonominin kalbinin attığı İstanbul'dan yönetiliyor.

YILDA 15.4 MİLYAR DOLAR

Ekonomi yönetiminin son yıllarda dolarizasyonu önlemek için attığı her adım vatandaşın adeta TL'den kaçıp dövize koşmasına neden oldu. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın sık sık tekrarladığı “dövizden TL'ye dönün” çağrılarına karşılık, bugün itibarıyla 1.3 trilyon Türk Lirası değerinde yabancı para mevduatı halen dövizde bekliyor. BDDK'nın Fintürk verilerine göre, döviz tevdiat hesaplarının (DTH) yüzde 53'ü İstanbul'da, yüzde 12'si Ankara'da, yüzde 5'i ise İzmir'de banka hesaplarında tutuluyor.

DTH'lerde yıllık 32 milyar dolarlık artışa en büyük katkıyı ise 15.4 milyar dolar ile İstanbul sağladı. İstanbul'da yurtiçi yerleşikler ve şirketlerin hesaplarında biriken döviz 2019'da yüzde 17'lik artışla 104.1 milyar dolara ulaştı.

GRAVYER DÖVİZ GETİRDİ

Ekonomisi tarım, hayvancılık ve ormancılığa dayanan ancak son yıllarda hayvansal ürünleri işleyen sanayisi de ciddi bir gelişim gösteren Kars'ın dövize ilgisi arttı. Bal, kaşar, gravyer, tereyağı ürünlerini tüm Türkiye'ye satan Kars'ta bir yılda döviz hesaplarına 41.8 milyon dolar daha girdi. Böylece şehrin DTH'leri 92.2 milyon dolara çıktı. Dövizin yanı sıra Kars'ta TL mevduatlarda da 2019'da yüzde 20 artış gözlendi. Aynı şekilde Kastamonu da bir yılda 200 milyon dolar değerinde döviz biriktirerek toplam 500 milyon dolarlık mevduata ulaştı. Kastamonu da TL mevduatını yüzde 20 arttırdı. Çankırılı ise 2019 yılı boyunca döviz mevduat hesaplarına 52.3 milyon dolar daha ekleyerek, birikimlerini 134 milyon dolara kadar çıkarmayı başardı.

Kilis zor durumda

BDDK verilerine göre birikimini artıramayan ve hesapları eriyen şehirler de var. 2019 yılında Kocaeli, Kilis, Batman, Zonguldak ve Yalova olmak üzere 5 şehirde döviz mevduatları azaldı. Suriye'de yaşanan iç savaştan kaynaklı sosyo-ekonomik ve ticari birçok olumsuzluklar karşı karşıya kalan Kilis'te mevduatlardaki erime dikkat çekti.

Kilislilerin bir yılda döviz hesapları yüzde 30, TL hesapları ise yüzde 9 küçüldü. Döviz hesaplarında yıllık yüzde 10 erime gözlenen Batman'da hesaplarda 226.7 milyon dolar, Kocaeli'de 3.5 milyar dolar büyüklüğünde döviz mevduatı var. Ancak, Batmanlının TL mevduatı yüzde 33 artarak 2.3 milyar TL'ye, Kocaelilinin ise yüzde 45 artışla 30 milyar liraya çıktı. Mardin, Ardahan, Niğde, Osmaniye, Adıyaman, Muş ve Hakkari'nin döviz mevduatındaki artış hızı kalan 71 şehri solladı.