drcavlimehmet@gmail.com

Makalemi kısa tutmak ve kaynakları bol ve detaylı vermek, yorumu okuyucuya bırakmak benim prensibim. Şimdi Bankalara bakalım.

Bankalarımızı isimleri, sayıları, şubeleri, sermaye yapıları aşağıda verilmiştir.  Gözden geçirelim:

* Şube sayıları resmi veriler olmayıp, bankaların yıl içerisinde Birliğimize bildirdiği verilerdir.
Siteden alınan bu veriler; 14.04.2020 tarihi itibariyle yukarıdaki şekildedir.
Kaynak: https://www.tbb.org.tr/modules/banka-bilgileri/banka_sube_bilgileri.asp

Bankaların özel durumlarını gördünüz.

Bankaların kredi verme mevzuatına gelince, 

“Kanun Numarası : 5411
Kabul Tarihi : 19/10/2005
Yayımlandığı R.Gazete : Tarih : 1/11/2005 Sayı : 25983 (Mük.)” 

Bu mevzuat Bankaların mevzuatıdır.

Bu mevzuatın, Krediler bölümünde,

” Madde 48 — Bankalarca verilen nakdî krediler ile teminat mektupları, kontrgarantiler,kefaletler, aval, ciro, kabul gibi gayrinakdî krediler ve bu niteliği haiz taahhütler, satın alınan tahvil ve benzeri sermaye piyasası araçları, tevdiatta bulunmak suretiyle ya da herhangi bir şekilve surette verilen ödünçler, varlıkların vadeli satışından doğan alacaklar, vadesi geçmiş nakdî krediler, tahakkuk etmekle birlikte tahsil edilmemiş faizler, gayrinakdî kredilerin nakde tahvil olan bedelleri, ters repo işlemlerinden alacaklar, vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri ile benzeri diğer sözleşmeler nedeniyle üstlenilen riskler, ortaklık payları ve Kurulca kredi olarak kabul edilen işlemler izlendikleri hesaba bakılmaksızın bu Kanun uygulamasında kredi sayılır. Birinci fıkrada belirtilenlere ilâve olarak, kalkınma ve yatırım bankaları ile katılım bankalarının taşınır ve taşınmaz mal ve hizmet bedellerinin ödenmesi suretiyle veya kâr ve zarar ortaklığı yatırımları, taşınmaz, ekipman veya emtia temini veya finansal kiralama, mal karşılığı  vesaikin finansmanı, ortak yatırımlar veya Kurulca belirlenecek  diğer yöntemlerle sağladıkları finansmanlar da bu Kanun uygulamasında kredi sayılır.” 

ifadesi yer almaktadır.
03.04.2020 tarihi itibariyle, Merkez Bankası verilerine göre, (Tablo 2. de), bölümünde 
verilen toplam kredilerin 2,807,229,903,000  TL yani 2,8 trilyon Türk Lirası olduğu görülmektedir.

Bu bilginin kaynağı: https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/173b7dec-d6c6-4727-9f51-82e0f4138560/Para_Banka.pdf?MOD=AJPERES&CACHEID=ROOTWORKSPACE-173b7dec-d6c6-4727-9f51-82e0f4138560-m-K7x2j

2013 yıllarında 12 bin Dolar Kişi başına Mili Gelirin, 2019 yılında 9 bin küsüre indiği görüldüğü bazı basın yayın sitelerinde yayınlanmaktadır. Aynı hesaplar üzerinden, tahmini şu hesabı yaparsak, Ortalama 80 milyon nüfus diyelim X ortalama 9000 Dolar = 720 milyar dolar en az Gayri Safi milli gelirimiz olmalıdır.
 

Bunu da, dolar=6,5 TL diyelim ve çarpı; 6,5 TL X 720 milyar dolar=4,68 trilyon TL en az  milli gelirimiz olmalıdır.

Harcamalar yönünden bu mili gelirin varlığını görmekte yarar var. Şu an ne kadar bilmiyorum. 2018 ve 2019 rakamlarını belli başlı ana kaynak internet  sitelerinde görmek çok zor. Yayınlanmamış sanırım. Belki ben göremedim. Basın yayında verilen rakamlar var.

Daha yukarıda belirttiğim gibi, 2,8 trilyon TL kredi kullanmış bir ülke var. Bu kredileri kimler kullanmış, kredi kullananların gelirleri nelerdir, krdileri ödemeleri mümkün mü?

Bu kredilerin ne kadarının geri dönüşümü ne kadar zamanda olacak, paranın piyasada dönüşüm hızı nedir?

Ülkenin serveti, parası ne kadar kesimin elindedir? Para ülkemizde nerelerde dolaşmaktadır?

Birçok soru sorulur, ülkenin kalkınmasının anahtarı bu sorularn cevaplarında  gizlidir. Ülkenin kalkınmasında paranın ve emeğin önemi büyüktür. Ülkenin zenginliği fakir fukaranın, garip gurebanın azlığı ile, zenginliği ile doğru orantılıdır. Zenginlerin varlığı ile ters orantılıdır. Bunu tüketim harcamalarında görebiliriz. Geliri olan tüketir. Paranın tedavül hızı döner. Para borç ile döndürülürse, bir yere gelir, ödenmediğinde, ekonomik kriz ortaya çıkar. Borçlar, mahkemeleri meşgul eder. Hapishanelere yansır. Ailelere zarar verir.

Gelişmiş ülkelerde ekonomiye baktığınızda, ana gövde gelir dağılımı dengesi ve sosyal adalet sistemidir, ülkeyi gelişmişlik düzeyine çıkartan budur... 

Üretimden aldıkları pay ne kadar yüksek ise, tüketimdende  o kadar pay almaktadırlar. Formülü bilen uygular. Sarrafa, marangozluk yaptırılamaz. Kasapa çiftçilik, ameleye bina yaptırılamaz. Usül bellidir. 

İmama, mozartın eserlerini çalış ve anlat denilemez. Örnek çok.

Yukarıdaki aynı mevzuatın, 

"Finansal piyasalarda manipülasyon ve yanıltıcı işlemler” 

bölümünde, 

“Madde 76/A – (Ek:20/2/2020-7222/11 md.)
Bu Kanun kapsamındaki bankalar tarafından; 4 üncü maddede sayılan işlemler yoluyla finansal piyasalarda yapay arz, talep veya döviz kuru dahil fiyat oluşumunu sağlamak amaçlı işlem ve uygulamaların yapılması, internet ortamı dahil farklı araçlarla gerçeğe aykırı veya yanıltıcı bilgilerin yayılması, tasarruf sahiplerinin gerçeğe aykırı veya yanıltıcı şekilde yönlendirilmesi ya da bu amaçları sağlamaya yönelik benzer işlem ve uygulamaların yapılması, finansal piyasalarda manipülasyon ve yanıltıcı işlemler olarak kabul edilir. Bu madde kapsamına giren işlem ve uygulamalar Kurul tarafından belirlenir ve Resmî Gazete’de yayımlanır.”

ifadesi yer almaktadır.

Kakınmaya zarar veren çevrelerle mücadele etmekte bir görev ve ülke adına sorumluluktur. Para politikalarında, topluma zarar verenlerin ayıklanması şarttır.

Kısacası,  bazı ekonomi yazılarını okuyup ezberleyenlerin, tecrübeden yoksun kişilerin  abartılı koşturmaca oyunlarından ekonomiyi kurtarmak, narsist tayinlerle kapalı kapılar ardında oturanları özellikle aciz ama hırslı makam ve servet saldırılarından uzak tutmak; hem özel sektör müteşebbislerinin ve hemde kamu sektörü yöneticilerinin görevi ve sorumluluğudur.

Söylenecek söz çok.

Bu kadarı bu makalede. 

T.C. Merkez Bankası, Bankalar ve finans çevrelerine büyük görev düşmektedir. 
 

Kaynak: Ülkemizdeki Bankalar ve Krediler - Dr. Mehmet Cavlı