ABD, NATO ve Rusya arasında Ukrayna üzerinden savaş sözleri havada uçuşurken, emtia fiyatlarındaki yükseliş de sürüyor. Başta enerji olmak üzere değerli metaller ve gıda ürünlerinde fiyat artışları devam ediyor.

Küresel enflasyon oranlarının koronavirüs salgını ile birlikte zirve yaptığı bir dönemde Ukrayna’daki gelişmeler de dikkatle izleniyor. Ukrayna küresel hububat üretiminin ve ihracatının önemli aktörleri arasında yer alıyor. Reuters’in haberine göre Ukrayna’da olası bir Rus işgalinin ya da istikrarsızlaşmanın, halihazırda yüksek seyreden gıda fiyatlarında anormal yükselişlere hatta bazı bölgelerde kıtlığa neden olabileceği değerlendiriliyor. Ukrayna bu sene tahıl üretiminin dörtte üçünü ihracat etmeye hazırlanıyordu.

Putin, Rus ordusuna Donetsk ve Luhansk’i koruma emri verdi. Rus ordusu bu bölgelere giriş yaptı. ABD, AB, NATO başta olmak üzere Rusya'ya tepki yağdı. Bundan sonra olacaklar merakla takip edilirken gıda krizinmin kapıda oldupu belirtildi.

TAHIL İHRACATINDA İLK 5’TE

Ukrayna son 10 yılda küresel tahıl ihracatında ön sıralara tırmandı. Kiev, 2022 yılı için buğday ihracatında üçüncü, mısır ihracatında ise dördüncü ülke olmayı planlıyordu. Ukrayna’nın bu sene küresel hububat ihracatında sırasıyla, buğdayda yüzde 12, mısırda yüzde 16, arpada yüzde 18 ve kanolada yüzde 19’unu karşılaması bekleniyordu.

ORTADOĞU VE AFRİKA DERİNDEN ETKİLENİR

Kiev’in tahıl ihracatında ana pazarları arasında yüzde 40 ile Ortadoğu ve Afrika ülkeleri geliyor. Son dönemde Ukrayna’nın yıllık mısır ve buğday gönderimlerinin yüzde 40’tan fazla bu iki bölgeye yapıldı. Rusya’nın müdahalesi ya da gerilimin çatışmaya dönüşmesi durumunda, tedarikin aksamasının, Orta Doğu ve Afrika’da gıda güvenliği ve insani krize sebep olabileceği değerlendiriliyor.

AYÇİÇEĞİ ENDİŞESİ

Ukrayna’nın dünyada söz sahibi olduğu alanlardan biri de ayçiçeği yağı üretimi. Dünyanın üç numaralı ihracatçısı olan ülkede meydana gelebilecek bir tedarik bozulması, halihazırda yüksek seyreden ayçiçek fiyatlarının fırlaması sonucunu doğurabilir. Bu da dünya genelinde enflasyonun tırmanmasına neden olabilir.

ÇİN DE ETKİLENEBİLİR

Ukrayna geriliminde, Rusya’dan yana tavır alan Çin de Kiev’in tahılda önemli müşterilerinden biri. Ukrayna, ABD ile birlikte Pekin’in iki ana mısır tedarikçisinden biri. Çin’in son dönemde önemli miktarda tahıl stoku yaptığı biliniyor.

AYLIK 2-3 MİLYAR DOLAR ZARAR

Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Başkan Yardımcısı Rostislav Şurma, ülkesinin Rusya’nın saldıracağı haberleri nedeniyle ekonomik açıdan aylık yaklaşık 2-3 milyar dolar zarar ettiğini belirtti. Şurma, RBK Ukrayna’ya verdiği röportajda, Rusya’nın ülkesini işgal edeceği haberlerinin ardından durdurulan yatırımlar, artan enflasyon, azalan turizm ve uçak seferleri nedeniyle aylık yaklaşık 2-3 milyar dolar kayıpları olduğunu ifade etti. Bu rakama ek olarak döviz piyasasında 1,5-2 milyar dolar tutarında spekülatif baskı oluştuğunu aktaran Şurma, önceden planlanan devlet projelerini finanse etmek için 4-5 milyar dolarlık ek kaynak gerektiğini kaydetti.

"EKMEK 25 LİRA OLABİLİR"

Rusya-Ukrayna arasında savaş çıkması durumunda Türkiye'de ekmek fiyatının 25 liraya kadar yükseleceğini söyleyen Memleket Partisi Genel Başkanı Muharrem İnce, bu maliyet artışlarının önüne geçebilmek için üretimin arttırılması gerektiğini söyledi.

İktidarın ve muhalefetin gıda fiyatlarındaki çözüm önerilerini eleştiren İnce, “Bunlar sivrisineğin ağzına ilaç sıkıyorlar. Ben de diyorum ki bataklığı kurutalım. Tarlada ekilmezse rafta pahalı olur. Onu ektirmeliyiz. Önce üretmeliyiz. Öyle ucuzlar.” diye konuştu.

“ÜRETİMDEN YANAYIM”

Rusya ile Ukrayna arasında savaş çıkması durumunda önümüzdeki yıl ekmeğin 25 liraya kadar yükseleceğini belirten İnce, bu yükselişinin önüne geçmek için üretimin desteklenmesi gerektiğini söyledi.

Yılda 4 milyon ton buğdayın ithal edildiğini söyleyen İnce, şu ifadeleri kullandı:

Ukrayna-Rusya krizi kapıda. Savaş çıkarsa seneye ekmek 25 lira olur. 23 milyon ton buğday tüketiyoruz biz. 19 milyon ton üretiyoruz. 4 milyon tonu dışarıdan geliyor ve buğdayın ana vatanındayız.

Arkadaş, sen Ukrayna'dan Rusya'dan buğday alıyorsan bu ekmek ucuz olmaz. O zaman bu buğdayı ekmemiz lazım. Buğdayı neden ekemiyoruz. Tohum pahalı ilaç pahalı, elektrik pahalı, mazot pahalı. Olmaz. AB, 500 milyon, 20 milyonu tarımla uğraşıyor. O, 480 milyon o 20 milyona ucuz mazot veriyor. Bunu vermeye mecburuz. Benim arabamın mazotuyla traktörün mazotu aynı olamaz. O ucuz olmalı. Ben üretimden yanayım.

Mesela Erdoğan'la Kılıçdaroğlu'nun bir farkı yok ki. Erdoğan şöyle diyor ‘marketler stok yapmayın, cezayı basarım’, Kılıçdaroğlu, ‘marketler ucuza verin, ben gelince parasını ödeyeceğim’.

Ya sorun markette değil ki. Sorun tarlada. Ben diyorum ki hayır, marketle uğraşmayın. Kaynağına gidin. Bunlar sivrisineğin ağzına ilaç sıkıyorlar. Ben de diyorum ki bataklığı kurutalım. Tarlada ekilmezse rafta pahalı olur. Onu ektirmeliyiz. Önce üretmeliyiz. Öyle ucuzlar.