Lancet Planetary Health dergisinde yayınlanan yeni bir çalışma, Avrupa ülkelerindeki hava kirliliği seviyelerini Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından önerilen seviyelerle sınırlandırmanın, her yıl kıtada 50 binden fazla ölümü önleyebileceğini ortaya koydu.

DSÖ, hava kirliliği nedeniyle her yıl 7 milyondan fazla insanın öldüğünü ve küresel olarak hastalık ve iş gücünün azalmasının önde gelen nedenlerinden biri olduğunu açıkladı. 

Özellikle kalabalık sokakları ve yüksek enerji kullanımıyla şehirler, hava kirliliğiyle bağlantılı hastalıkların sıcak noktalarını oluşturuyor. DSÖ, hava krlliğin insan sağlına zararına en aza indirgenmesi için, solunan havadaki ince parçacıklı maddenin (PM2.5) yıllık ortalama olarak metreküp hava başına 10 mikrogramı geçmemesini tavsiye ediyor. Nitrojen dioksit (NO2) için aşılmaması gereken eşik ise 40μg / metreküp. Bilim insanları yapılan çalışma kapsamında  Avrupa’da yer alan  yaklaşık bin şehirde bu iki maddeye bağlı erken ölümlerin sayısını araştırdı. 

HAVA KİRLİLİĞİNE BAĞLI EN YÜKSEK ÖLÜMLER KUZEY İTALYA, POLONYA VE ÇEK CUMHURİYETİ'NDE

Hava kirliliği verileriyle yıllık ölüm sayısı birleştiren araştırmacılar, Avrupa şehirlerini en iyiden en kötüye doğru sıralayan bir "ölüm yükü puanı" oluşturdu. Buna göre hava kirliliği nedeniyle en yüksek oranda ölümler Kuzey İtalya, Polonya ve Çek Cumhuriyeti'nde gerçekleşti. Araştırmacılar, özellikle  PM2.5 konsantrasyonlarının İtalyan’nın Brescia, Bergamo ve Vicenza şehirlerinde çok yüksek olduğuna dikkat çekti. İspanya’nın başkenti Madrid'deki NO2 seviyelerinin ise buradaki yıllık ölümlerin yüzde 7'sinden sorumlu olduğu açıklandı. 

Ölüm oranı en düşük olan kentlerin arasında ise Norveç'te Tromso, İsveç'te Umea ve Finlandiya'da Oulu ile İzlanda'nın başkenti Reykjavik bulunuyor.

AVRUPA'NIN YÜZDE 84'ÜNDE İNSANLAR KİRLİ HAVA SOLUYOR

Sonuçlarda, PM2.5 ve NO2'nin DSÖ’nün belirlediği güvenli seviyelere düşürülmesinin her yıl 51 bin 213 erken ölümü önleyebileceği görüldü. Çalışmanın yazarları ayrıca,  hava kirliliği seviyelerinin alt sınırına indirildiğinde hayatı kurtarılan insanların sayısının 125 bini aşacağını belirtti. Barselona Küresel Sağlık Enstitüsü'nden (ISGlobal) Mark Nieuwenhuijsen, araştırmanın "birçok şehrin hava kirliliğiyle mücadele etmek için hala yeterince şey yapmadığını kanıtladığını" ifade ederek, “DSÖ yönergelerinin üzerindeki seviyeler gereksiz ölümlere yol açıyor" dedi.

Bununla brilikte, bilim insanlarıi incelenen şehirlerdeki nüfusun yüzde 84'ünün DSÖ’nün belirlerliği  PM2.5 seviyelerinden, yüzde dokuzunun ise  önerilenden daha yüksek NO2 seviyelerine maruz kaldığını bildirdi. Çalışmanın ortak yazarı Sasha Khomenko, kirli  havaya bağlı ölüm oranlarının düşürülmesinin büyük oranda yeşil enerji ve fosil yakıt tüketiminin azaltılmasıyla önlenebileceğini söyledi.