Kur krizinin yaşandığı 2018'deki iç pazar daralmasını, 2019'da ihracat ile aşmaya çalışan küçük ve orta ölçekli sanayi şirketlerinin satışları, ticaret savaşları ve korumacılık engeline takıldı.

İstanbul Sanayi Odası tarafından hazırlanan “İSO Türkiye'nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu- 2019” araştırmasına göre, ikinci 500 devin üretimden satışları yüzde 14.2 oranında artarak 137.5 milyar TL'den 157 milyar TL'ye yükseldi. Bu alanda 2017'de yüzde 30.9, 2018 ise yüzde 27.8'lik büyüme gösteren şirketlerin büyüme performansı yavaşlarken, reel büyüme ise yüzde 2.1'de kalarak 2016'dan sonraki en kötü performansı gösterdi.

KÂR YÜZDE 11.5 AZALDI

500 sanayi şirketinin 2018 yılında 19 milyar TL olan faaliyet kârı, 2019 yılında yüzde 11.5'lik bir düşüş yaşayarak, 16.8 milyar TL'ye inerken, şirketlerin bu kârının yüzde 47.5'i borçlarına gitti.

Üretimden satışlar büyüklüğüne göre İSO İkinci 500'ün birincisi, 482 milyon 130 bin lira ile “Panasonic Life Solutions” oldu. 482 milyon 54 bin liralık satışlarıyla “Kervan Gıda” ikinciliği alırken, 481 milyon 440 lira ile de AKA Otomotiv üçüncü sırada yer aldı.

YABANCI KURULUŞ ARTTI

Araştırma sonuçlarına göre satışları düşen şirketlerin faaliyet kârı oranı da 2018'de yüzde 12.1 iken, 2019'da 2.7 puanlık düşüşle yüzde 9.4'e geriledi.

Şirketlerin, faiz, amortisman ve vergi öncesi kâr oranı ise, 2019 yılında yüzde 5.6 oranında küçülerek 21.9 milyar TL'ye indi. İSO İkinci 500'de 2017 yılında yüzde 50.9 ile oldukça yüksek oranlı artış gösteren mali borçlar, yeniden yapılandırmaların da etkisi ile yüzde 1.7 oranında azalarak, 56.2 milyar TL'den 55.2 milyar TL'ye geriledi.

Yabancı sermaye paylı kuruluşların sayısı 5 adet artarak ve 64'e yükseldi. Bu dönemde kâr eden kuruluş sayısı önemli ölçüde artarak 393'ten 430'a yükselirken, zarar eden kuruluş sayısı ise 107'den 70'e geriledi.

İSO İkinci 500'de bu yıl teknoloji yoğunluğuna göre katma değer dağılımında orta-yüksek ve yüksek teknolojilerin payı yüzde 23.7'den yüzde 26.4'e yükseldi.

DÖVİZ ŞOKU İLE YÜKSELEN DUVARLAR SANAYİCİYİ ETKİLEDİ 

Araştırma sonuçlarını değerlendiren İstanbul Sanayi Odası Başkanı Erdal Bahçıvan, 500 şirketin zorlu koşullar altında başarılı bir performans ortaya koymasına rağmen finansman ile ilgili sıkıntıların sonuçlara yansıdığını aktardı.

Bahçıvan şu değerlendirmeyi yaptı: “İSO İkinci 500'de finansman giderlerinin faaliyet kârına oranı, 2019 yılında yüzde 52.6'dan yüzde 47.5'e inmiş görünse de finansman giderlerinin bu şirketlerimizde de kârlılığı önemli ölçüde sınırladığını söylememiz gerekiyor. Sanayicilerimiz, bir yandan dünyada yükselen gümrük duvarlarının ve küresel ekonomideki yavaşlamanın etkilerini hissederken yurtiçinde de 2018'de yaşanan finansal şokların yaralarını sarmaya çalıştı. Satışlarda belli bir ivme kaybı yaşandı.”

Sayime Başçı/Sözcü