Yol parasını ailemizden aldık, öğlen yemeklerini evden getirdik. Gemi batarken kaçan olmadık, mağdur olduk...

Arayan onlarca emekçi, bu sorunun çözümüne kimler aracı olabilecek, kimler çözüm üretebilecekse onlara seslendi. Ellerinde senet ya da bilirkişinin belirlediği tazminat belgeleri var ama çalacak kapıları yok.

Kimi Konya’dan kimi Bolu’dan dört bir yandan çözüm olur diye ulaştılar. Kiminin 5, kiminin 15 ama en fazla 120 bin alacağı olan emekçiler kamu ya da özel kurum ve kuruluşlardan da destek bekliyor. 

Haklarını iki yıldır alamayan İnci Deri işçilerinin hak arayışı sürüyor. İki hafta önce dile getirdiğimiz konuya ilişkin o kadar çok e-posta ve telefon aldık ki, konuyu bir kez daha gündeme taşımak zorunlu hale geldi. Zira, işverenin yaptığı açıklamaları yetersiz bulan ve iki yıldır ekonomik sıkıntılarla baş etmeye çalışan İnci Deri emekçileri, bu konuda yalnız işverenin değil, konuyu çözüme ulaştıracak kamu ya da özel sivil kurumların da devreye girmesi için seslerini duyurmaya çalışıyorlar.

Bu sayfalara ulaşan ve genç bir çalışan diyor ki, “Ben kapıcı çocuğuyum, tüm iyi niyetimle çalıştım. Sigortam işlesin diye girdim. Hatta burada işler kötüye gitmeye başlayınca, çok büyük markalardan teklifler aldım. Ama ben gemi batarken kendisini kurtaran kişi olmak istemedim. Bizler kimseye haksızlık edecek insanlar değiliz. Son ana kadar çalıştık. Sadece haklarımızı istiyoruz”. İnsan bu masumiyet karşısında, harekete geçmesi gereken tüm kurumların harekete geçmesi, işlerin hızlandırılması için bir an önce adım atılmasını istiyor.

Yedi yıldır İnder lojistik bölümünde hem eleman hem de uzman olarak çalışan Yunus Güven de taksitle ödeneceği söylenen 30 bin liralık alacağının ödenmemesi üzerine şirketi haciz ettirdiğini ancak şirketin üzerinde yalnız iki araç ve onun da üzerinde 90’ın üzerinde haciz olduğunu öğrenince karamsarlığa kapılmış. “Bütün alacağı olan çalışanlar olarak devletten yardım istiyoruz” diye bitiriyor sözlerini Güven. Beş yıllık çalışan Murat Yılmaz da alacaklarını alamadıkları için borçlarının arttığını, kredilere faizler bindiğini anlatıyor.

İcralık olduk

“Uykusuz, parasız çalıştık, sorumluluğumuzu bildik, mağazaların kirası ödenmedi. İcralık olduk, icraya gelen şirketler yemek ısmarladı. Sesimiz duyulsun istiyorum” diyen Dilara Tunalı’nın alacağı ise 20 bin lira. Satış danışmanı, müdür yardımcısı ve müdür pozisyonlarında yaklaşık 10 yıldır İnci’de çalışan Gökhan Candan “Yemek kartlarımız bir anda bloke edildi ve mağazada olduğumuz süre zarfında çok zor günler geçirdik. Kira ödeyemedim evime ekmek götüremedim. Ev sahibiyle çok sorunlar yaşadım. Öğlen yemeklerimizi aramızda 2-3 lira toplayarak alıyorduk ve sonunda sözleşmemi tek taraflı haklı olarak fesih ettim. Davam devam ediyor karşı taraf davalara gelmiyor. Bilirkişi hesabına göre 82 bin lira alacağım var” diye özetliyor durumunu.

Dört yıl çalışan Lütfi Ataş da kıdem tazminatı ile yemek ve primleri alamadığını, aldığı 40 bin liralık senetin üzerinden 1.5 yıl geçmesine karşın bir ödeme yapılmadığını, zor zamanlar geçirdiğini ve hatta bu süreçte evliliğinin kötü etkilenerek, sona erdiğini anlattı.

Eşitsizlik vardı

10 yıllık çalışan Sercan Kasan, şirket yönetiminde değişiklik olduktan sonra işyerinde eşitsizlik yaşanmaya başladığını, yöneticilerin kendilerine yakın gördükleri isimlere terfi ve zam verdiklerini, işler kötü gitmeye başladığında, kendi belirledikleri isimlere ücretlerin yatırıldığını ancak herkese yatırılmadığını dile getirdi.

Şirketin en büyük kazancının aidiyet duygusu yüksek insanlarla çalışması olduğunu ifade eden Kasan, iki çocuk babası olduğunu, aile desteğiyle zor zamanları hafiflettiklerini belirterek, “Hakkımız olanı isterken şirket içinde hain ilan edildik. O dönemde kendisine yakın çalışanlara maaş yatırırken bana ve benim gibi birkaç çalışana maaş yatırmıyorlardı. 110 bin lira civarında alacağım var. Çözüm bekliyoruz” diye konuştu.

İskender Madenci

İnci Deri’de 12 yıl gece gündüz demeden hizmet verdiğini dile getiren İskender Madenci de “Şirkette 2011’de de kriz yaşanmıştı. Bu süreçte 1 yıla yakın bizlere maaş, yol, ücret, yemek ücreti ödemeleri yapılmadı daha sonra fabrikasını satarak zorda olsa ödemelerini yaptı. 2018 yılı başlarında firmanın ödeme sıkıntıları yine başlamıştı.

Bu süreçte evimize ekmek bile alamaz ve kiraları ödeyemez hale gelmiştik. 2019 yılında mağazalar haciz yoluyla kapatılınca hiçbir alacağımı maaş, prim, yol ücret, yemek parası tazminat olmak üzere 120 bin lira alacağımı alamadım. Üstüne bankalara borçlandık, mağduriyetim için beni duyan herkesten destek bekliyorum” dedi.

Hukuken işçi alacağı öncelikli

Marka olarak tüketicide güven duygusu oluşturmuş, ülke çapında birçok mağazası bulunan ayakkabı sektörünün öncü şirketlerinden İnci Deri’nin çalışanlarının ücret ve tazminatlarını ödemeden faaliyetini sonlandırması piyasada şaşkınlıkla karşılandı. Şirketin çalışanların alacaklarına karşılık verdiği senetler ödenmediği gibi, marka dahil tüm malvarlığı da el değiştirdi. Bu noktada şuna işaret etmek istiyorum.

Bizim hukuk sistemimizde kamu alacaklarıyla işçilerin alacakları önceliklidir. Dolayısıyla şirketin malvarlıkları bu alacakların da teminatını oluşturur. Şirketin maddi ve gayrimaddi varlıklarının sahipliğinin değişikliğinde bir muvazaa söz konusuysa, hem hukuki hem de cezai sorumluluk doğar. Konunun bu yönüyle de incelenerek, mağdur durumdaki emekçilerin haklarına bir an önce kavuşmaları sağlanmalıdır.

Emekçiler anlatıyor

Yemeklerimizi evden getirdik

MELİKE TEPEYURT

İnci Deri’de bir yıl çalıştım fotoğraf editörü olarak işe başlarken bana maaşların yatmadığı bilgisi verilmedi, yemek kartım yaklaşık 3 ay verilmedi. Verildiğinde de içinde bakiye bulunmuyordu, yöneticilerimiz tarafından sürekli durumun düzeleceğine maaşlarımızı alacağımıza dair sözler verildi ama verilen hiçbir söz tutulmadı ve çok ciddi mağduriyetler yaşadık. İşten çıkarılırken de karşımızda hiçbir muhatap bulamadık haklarımızın nasıl ve ne koşulda verileceğine dair. Öğlen yemeklerini evden getirerek yol parasını ailemizden isteyerek işimizin başında bulunduk ama bunların değeri ve kıymeti bilinmedi. Maddi ve manevi olarak çok mağduriyet yaşadık, hukuki yollara başvurduğumuzda ise avukatları iletişimde bulunma gereği bile duymadılar. Bunlar belgelerle sabit. Yaklaşık 20 bin lira alacağım var, emeklerimin karşılığını istiyorum. Yetkili kişilerin bize destek olmasını bekliyoruz.

Biz yarı yolda bırakmadık ama...

İHSAN BEZENMİŞ

2018 yılı içerisinde ilk etapta maaşlarımızda gecikme, akabinde primlerimiz verilmemeye başlandı. Yemek kartlarımız bloke edildi. Şu anda bunları yazıyorum ama o dönemde yaşadığımız zorlukları gerçekten sözlerle ifade etmek yetersiz kalır. Tek öğün ile karnımızı doyurmaya çalıştık. Kiralarımızı ödeyemediğimiz için ev sahibi tarafından evden atıldım. Biz bunları yaşarken hep sabrettik, ‘firmamız bizi mağdur etmez’ dedik, sonuna kadar direndik. Ta ki hiçbir muhatap bulamayana kadar. Tek taraflı sözleşme feshine gittik. Davam halen devam ediyor, bilir kişi raporu bekleniyor. Bizim tek bir isteğimiz var o da yarı yolda bırakmadığımız firmanın bizi yarı yolda bırakıp aradan yıllar geçmesine rağmen halen hiçbir şey söylenmemesi bizleri çok mağdur etmiştir.

Kapanacağını elektrikçi söyledi

YELİZ ALEMDAR TOLUNGÜÇ

Bolu Highway İnci Deri mağazasında 3 yıl boyunca canımı dişime takarak yöneticilik yaptım. Son 3 ay ne prim ne yemek ücretlerimizi alabildik, en son 2018 Eylül ayında mağazamızın kapanacağını bir elektrikçiden öğrendim. Bizlere ekmek teknemizin kapanacağını dahi söylemediler. Mağazamız kapandı, 2 yıla yakın zaman oldu, senet günü geldi davalar sonuçlandı; biz halen alacaklarımızı alamadık... Sesimizi devlet büyüklerine duyurmak istiyoruz.

İkizlerim oldu iki ay sonra atıldım

BAYRAM ÖZDİN

Askerden önce 6 yıl ve sonrası 2000-2018 yılları arasında 18 yıl olmak üzere İnci Deri’nin farklı birimlerinde 25 yıl çalıştım. 2018 mart ayında ikiz çocuklarım oldu. 31 Mayıs 2018 yılında iş akdim feshedildi. Bana altı ay içinde tüm haklarımın ödeneceği söylendi. Ancak ilk ödeme tarihi geldiğinde ödeme yapılmadı. Alacağım için 31 Mayıs 2019 tarihine senet verildi. Senet tarih geldiğinde ödeme yapılmadı. Bir sene iş bulamadım. Bu süre içerisinde sıkıntılı geçti. Ailemin desteği ile süreci atlatmaya çalıştım.

Ne bayram bildik ne özel gün

FÜSUN ÖZDENLİ

İnci Deri firmasında 5 yıl boyunca çeşitli mağazalarında ve vapur, çadır olmak üzere tezgâh açtıkları her yerde çalıştım. Bayram bilmedik, özel gün bilmedik sadece çalıştık. Fakat maaşlarımızı, primlerimizi ve yemek paralarımızı alamamaya başlayınca birçok arkadaşımla ortaklaşa noterden haklı sebeplerden tek taraflı fesihe gittik. İki yıldır mahkeme sürecimiz sürüyor. Ne gelen avukatları var ne de savunacak birileri. Daha fazla mağdur olmadan hakkımızı istiyoruz. Kredilerimiz, borçlarımız arttıkça arttı.

Senetler var muhatap yok

VOLKAN ÇEVTÖ

İnci Deri şirketinde 4 yıl satış danışmanı olarak hizmet verdim. 2018 Mayıs ayında başlayan kriz ile birlikte yaklaşık 1 yıl boyunca yemek, yol, maaş, prim gibi hiçbir hak-edişlerimizi alamadık. 2019 Haziran ayında İnci Deri bizlere tazminat dahil bütün hak edişlerimizin verileceği seneti verdi. Fakat senetlerin karşılıksız çıktığını ve hiçbir şekilde muhatap bulunamadığını ifade edebilirim. 62 bin liralık alacağım söz konusu. Bizlerle hiçbir şekilde orta yol aranmadığını hatta bizlere ulaşılmadığını ifade edebilirim.

Cenaze varken bile çalıştık

SEDAT YÖNET

Konya Kentplaza mağazasında 5 sene çalıştım. Yıllarca canımızı di- şimize taktık. Hastaydık, cenazemiz vardı yine çalıştık. Emek verdik. Ay- larca yemek parası, maaş almadan emanetlerine sahip çıktık. Borca girdik kendi borcumunu ödeyemez olduk. Borçlar katlandıkça katlan- dı. Şu an psikolojik destek alıyorum. Alacaklılardan dolayı panik atak has- tası oldum. Biz sadece hakkımız ola- nı istiyoruz. Emeklerimizi istiyoruz.

Olcay Büyüktaş/Cumhuriyet