İran Devrim Muhafızları Ordusu Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani'nin Ocak 2020'de ABD'nin Bağdat'taki saldırısında öldürülmesinin 4. yılı dolayısıyla 3 Ocak'ta düzenlenen anma töreninin yapıldığı Kirman'da, kabristana giden yol üzerinde iki patlama meydana geldi. Saldırılarda aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu 89 kişi hayatını kaybetti, 284 kişi yaralandı.

İranlı yetkililer patlamalara canlı bomba saldırılarının neden olduğunu duyururken, daha sonra saldırıları terör örgütü DEAŞ üstlendi.

İran ile İsrail arasında karşılıklı saldırılar

İsrail, 1 Nisan'da İran'ın Şam Büyükelçiliği yakınındaki konsolosluk binasına füzeli saldırı düzenledi. İran, saldırıda 2'si üst düzey general olmak üzere 7 kişinin öldüğünü duyurdu. İranlı yetkililer İsrail'e "hızlı, doğrudan ve güçlü" şekilde karşılık vereceklerini söyledi.

İran, 13 Nisan gecesi İsrail'e silahlı insansız hava araçları ve füzelerle saldırı başlattı. Dönemin İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan İsrail'e saldırı konusunda "ABD'ye gerekli uyarıyı yaptıklarını" belirtirken, İran İHA'larının bir kısmı Ürdün ve Irak hava sahasında hava savunma sistemleri tarafından imha edildi.

Takvimler 14 Nisan'ı gösterirken İran Devrim Muhafızları Ordusu, İHA'ların ardından balistik füze saldırısı başlattıklarını duyurdu. İran bu saldırıyla İsrail'in askeri havaalanı ve istihbarat merkezine büyük çaplı zarar verildiğini açıklarken, İsrail ise sınırlı ve küçük kapsamlı zarar oluştuğunu duyurdu. İran ilk defa kendi topraklarından İsrail'e saldırıda bulunmuş oldu.

İsrail, 19 Nisan'ın ilk saatlerinde İran'ın İsfahan eyaletine bir saldırıda bulundu. Saldırıyı ABD medyası ilan ederken, İsrail tarafı saldırıya ilişkin açıklama yapmaktan kaçındı.

İran Ordusu Genel Komutanı Abdurrahim Musevi, İsrail'in saldırı düzenlediği iddialarına neden olan İsfahan eyaletindeki patlamanın "şüpheli bir hava cisminin tespit edilmesi üzerine hava savunma sistemi tarafından ateş açılması" kaynaklı olduğunu öne sürdü. İran tarafı ilerleyen zamanlarda ise bunun bir İsrail saldırısı olduğunu kabul etti.

Cumhurbaşkanı Reisi'nin helikopteri düştü, enkazın yerini "Akıncı İHA" tespit etti

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, 19 Mayıs'ta iki ülke sınırında yer alan Kız Kalesi ve Hudaferin barajlarının açılışını yaptı. Açılış sonrası Reisi'yi taşıyan helikopter Tebriz'e dönerken kaza yaptı. Helikopterde Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Doğu Azerbaycan Eyalet Valisi Malik Rahmeti ve Tebriz Cuma İmamı Ayetullah Ali Haşimi de bulunuyordu.

İran'ın talebi üzerine Türkiye, arama kurtarma faaliyetlerinde Akıncı İnsansız Hava Aracı'nı (İHA) görevlendirdi. Akıncı İHA'nın tespit ettiği helikopter enkazının koordinatları İran makamlarıyla paylaşıldı.

Tespit edilen noktaya ulaşan İranlı ekipler, kazadan sağ kurtulanın olmadığını belirledi.

İran, yeni cumhurbaşkanını seçti

Reisi'nin helikopter kazasında ölmesi üzerine ülke, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Muhammed Muhbir başkanlığında bir ay sonra seçime gitti.

Aday adaylığı sürecinin ardından Meclis Başkanı Muhammed Bakır Kalibaf, eski Ulusal Güvenlik Konseyi Genel Sekreteri Said Celili, eski İçişleri Bakanı Mustafa Purmuhammedi, Şehit ve Gaziler Vakfı Başkanı Emir Hüseyin Kadızadehaşimi, Tahran Belediye Başkanı Ali Rıza Zakani ile eski Sağlık Bakanı Tebriz Milletvekili Mesud Pezeşkiyan'ın adaylıkları Anayasayı Koruyucular Konseyi tarafından kabul edildi.

Seçimin ilk turunda yeterli sayıda oy alınamaması üzerine en çok oyu alan Pezeşkiyan ile Celili ikinci tura kaldı. Temmuz ayında yapılan seçimin ikinci turunda ise reformist cephenin adayı Mesud Pezeşkiyan İran'ın yeni Cumhurbaşkanı oldu.

Heniyye'ye Tahran'da suikast düzenlendi

Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye, Pezeşkiyan'ın yemin törenine katılmak üzere geldiği Tahran'da 31 Temmuz'un ilk saatlerinde kaldığı devlete ait konutuna düzenlenen terör saldırısı sonucu yaşamını yitirdi. İran saldırıdan İsrail'i sorumlu tuttu ve karşılık vereceğini belirtti. Heniyye'nin Tahran'da suikasta uğraması hem İran'da hem de İran dışında tepkileri beraberinde getirdi.

İran'dan İsrail'e ikinci saldırı

İran Devrim Muhafızları Ordusu, 1 Ekim akşamı İsrail'e füzeli saldırıda bulunduğunu duyurdu. Saldırının Hamas lideri İsmail Heniyye, Hizbullah lideri Hasan Nasrallah ve İranlı general Abbas Nilfuraşan'ın öldürüldüğü İsrail saldırılarına karşılık olarak gerçekleştirildiği belirtildi.

İsrail'in bu saldırıya askeri yanıt vermesi halinde "yıkıcı karşılık" göreceği uyarısında bulunuldu.

İsrail, İran'ın saldırısına cevap verdi

İsrail ise 26 Ekim sabahında İran'a saldırı başlattı. İsrail ordusundan yapılan açıklamada, "İsrail'e yönelik son aylarda devam eden saldırılara yanıt olarak, şu anda İran'daki askeri hedeflere hassas saldırılar düzenlenmektedir." ifadeleri kullanıldı.

Tahran semalarında yoğun şekilde hava savunma füzeleri patladı. İsrail medyası, ordunun İran'da onlarca stratejik hedefi vurduğunu iddia ederken İran ise saldırılara hava savunma sistemleri tarafından başarıyla karşı konulduğunu ve ciddi bir zarar görmediğini ileri sürdü.

İran Hava Savunma Karargahından yapılan yazılı açıklamada, İsrail'in, İranlı yetkililerin uyarılarına rağmen Tahran, Huzistan ve İlam eyaletlerinde askeri noktalara saldırı düzenlediği belirtildi.

İran, İsrail'in saldırması halinde "yıkıcı karşılık" vereceğini belirtmişti ancak bu saldırı sonrası herhangi bir karşılık vermedi.

Suriye'de Baas rejimi devrildi, İran Suriye'den çekildi

İran için yılın son gelişmesi ise Suriye'deki Baas rejiminin devrilmesi oldu. İç savaşın başladığı 2011 yılından bu yana Beşşar Esed rejimine siyasi, askeri ve maddi destekte bulunan İran, rejimin devrilmesi sonrasında Suriye'den çekilmek zorunda kaldı.

Hükümet Sözcüsü Fatma Muhacerani 4 bin İranlıyı Suriye'den tahliye ettiklerini söylerken, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise söz konusu İran güçlerini Tahran'ın isteği üzerine kendilerinin tahliye ettiğini belirtti.

İran'ın Suriye'den güçlerini çekmesi ülke içinde tepkiyle karşılandı. İranlılar, Suriye'den çekilmeyi bölgedeki nüfuzun tamamen kaybedilmesi şeklinde değerlendirdi.

Muhabir: Haydar Şahin