Bunlar arasında iki konu öne çıktı: İlki: Çin ile yapılacak bir anlaşmayla Türkiye’nin dolar ihtiyacının karşılanacağı, Çin ile özel ilişkilerin gelişeceği, Türk dış politikasında eksen kayması veya değişikliği anlamına gelecek yeni bir dönem için sayfa açılacağı yorumu.. İkinci ise, Karadeniz’de zengin doğalgaz rezervinin bulunduğu haberi.

Bloomberg TV bu haberi önceki gün paylaştı. Cumhurbaşkanı’nın açıklayacağı “müjde”nin Karadeniz’de doğalgaz bulunduğuna ilişkin olacağını, çoğu kimse genel kanaat olarak ifade etti. Eğer başka bir sürpriz açıklamayla karşılaşmazsak, doğalgaz rezervi, Türkiye’nin karasuları içinde, Tuna Deltası diye anılan yerde bulunuyor.

Haritada ok ile işaretlenmiş yer. Enerji ile ilgili kaynaklardan aldığımız habere göre, Fatih sondaj gemisi, bir ayı bulmayan sondaj çalışmaları sonucu, Tuna Deltası’nda doğalgaz rezervleri saptadı. Bu bölgenin aşağısında ise Yassıhöyük-1 diye işaretlenmiş yabancı şirketlerin sondaj yaptığı yer bulunuyor. 

Tuna deltası olarak konumlanan bölge Zonguldak Ereğli açıklarına denk geliyor. Ama Karadeniz’deki karasularımızın ise dış sınır bölgesine yakınlığı göze çarpıyor. Enerji Bakanı Fatih Dönmez, 20 Temmuz’da sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda sondaj gemisi Fatih- 1 için “Karadeniz’deki ilk sondajına Tuna-1 lokasyonunda başladı. Türkiye’nin enerji bağımsızlığı için denizlerimizin her bir metrekaresini karış karış arayacağız. Varsa mutlaka bulacağız” açıklamasını yapmıştı.

Karadeniz’deki sondajları çok yakından izleyen enerji uzmanları, büyük bir olasılıkla sondaj gemisinin zengin sayılabilecek doğalgaz rezervine rastladığını belirtiyorlar. Haberi aldığımız kaynak, hem bilim hem de devletin üst düzey kaynaklarından doğalgaz rezervi bulunduğunu doğrulattıklarını belirtti.

Fatih-1 sondaj gemisi de gemilerin denizlerde bulundukları yeri gösteren Deniz trafiği sitesinden arandığında Fatih’in söz konusu bölgede Tuna Deltası’nda bulunduğu görülüyor.

(www.marinetraffic.com/tr/ais/home/shipid:371651/zoom:14) Bulunan doğalgaz rezervinin zenginliği/ büyüklüğü, kalitesi konusunda bir bilgi alamadık. Eğer Cumhurbaşkanı bu müjdeyi açıklayacaksa, bunları öğreneceğiz.

Umarız Cumhurbaşkanı bizim bu haberimizi “yalanlamak” için müjdesini değiştirmez, esprisiyle, bir iki noktaya daha değinelim: Aslında normal olarak bakanın açıklaması gereken haberi (yine ihtiyat payı bırakarak), müjde diye Cumhurbaşkanı’nın üstlenmesi de tartışma konusu oluyor. Gaz bulunduysa, ne zaman, nasıl çıkartılacağı, yabancı ortaklık olup olmayacağı, Türkiye’nin payına ne düşeceği, yılda ne kadar ihtiyacımızı karşılayacağı, bütün bunlar soru işareti. Tabii müjdenin gerçekten ekonomiye önemli katkıda bulunacak çapta bir nitelik taşıyıp taşımayacağı da tartışılacak. Ama iktidarın ülkeye iyi haberler vermek ihtiyacı her zamankinden büyük. 

Cumhurbaşkanı da bu nedenle, ülkenin her şeyinden 1 no’lu sorumlusu olarak, henüz tam olarak bilinmeyen doğalgaz rezervini açıklamayı üstlendi. Enerji uzmanları rezervin miktarını bu açıklama ile öğreneceğimiz düşüncesinde.

ESAS ZENGİNLİK GAZ HİDRAT KAYNAKLARINDA

Karadeniz özellikle gaz hidrat kaynakları bakımından çok zengin. Gaz hidratlar, doğalgaz - su ve metan karışımından oluşan donmuş, kristal yapılı katı halde bulunur. 1 metreküp gaz hidrattan, teknolojik yöntemle çözüldüğünde 134 metre küp doğalgaz elde edileceği belirtilir.

Fakat gaz hidratları katı halde çıkartıp dönüştüremiyorsunuz. Bulunduğu deniz altında (veya kara bölgelerinde) doğal gazı elde etmeniz gerekiyor. 

Bu teknolojik bir çözüm bekliyor. Çin, Almanya, ABD ve Japonya bu amaçla yeni teknolojiler üzerinde uzun zamandır çalışıyorlar ve bir yıl içinde gaz hidratı doğal gaza dönüştürecek çözümün bulunacağı belirtiliyor.

Tıpkı kaya gazı teknolojisi gibi, gaz hidrat teknolojisinin de yeni bir devrim yaratması bekleniyor. Gaz hidrat konusu üzerinde çalışan bir enerji uzmanı, “2022’de bu teknoloji devreye girer. Türkiye esas o zaman büyük bir zenginliğe sahip olacak ve 30- 40 yıllık kendine yeterli bir enerji kaynağına sahip olacak” dedi.

Gaz hidrat kaynaklarının altında doğal gaz rezervleri de bulunuyor ve gaz buralardan dışarıya sızıyor.

Orhan Bursalı/Cumhuriyet