Konuya ilişkin tebliğler, Resmi Gazete'nin 3. mükerrer sayısında yayımlandı.

Bakanlık tarafından hazırlanan "İthalat İşlemlerinde Elektronik Başvuru İçin Yetkilendirme Tebliği"ne göre, Ticaret Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğünce yürütülen ithalat işlemlerinde (kayda alınmak suretiyle ileriye yönelik olarak gözetim uygulamaları hariç) başvuruların elektronik ortamda yapılmasını teminen işlem yapacak kullanıcıların yetkilendirilmesine dair usul ve esaslar belirlendi.

Bakanlığın "Genelleştirilmiş Tercihler Sistemine İlişkin Tebliğ" ile tarife tavizlerinden yararlanan eşya ile ülkelerin belirlenmesine esas teşkil eden hususlar düzenlendi.

"Yüksek Yoğunluklu Tatlandırıcıların İthaline İlişkin Tebliğ" ile aralarında aspartam, neotam advantam ve sakarin gibi yüksek yoğunluklu tatlandırıcıların ithalatında, "serbest dolaşıma giriş rejimi", "dahilde işleme rejimi" ve "hariçte işleme rejimi"ne tabi tutulması halinde, gümrük beyannamelerinin tescilinde gümrük idarelerince Tarım ve Orman Bakanlığının uygunluk yazısı aranacak.

"Haritalar ve Harita Bilgisi İçeren Eşyanın İthaline İlişkin Tebliğ" ile yalnız kara, hava ve deniz haritalar ile atlas, küre ve benzeri dokümanlar (kadastral haritalar hariç) ile yalnız sayısal ortamda bulunan harita ve harita bilgilerinin (kadastral haritalar hariç) ithalatında düzenleme yapıldı.

Bazı elektrikli araçların ithalatı amacıyla izin belgesi düzenlenebilmesi için gerekli koşullar belirlendi.

"Sivil Hava Taşıtlarının İthaline İlişkin Tebliğ" uyarınca, sivil hava taşıtları ithalinde, ilgili kurum ve kuruluşlarca düzenlenen uygunluk yazısı aranacak.

Diğer tebliğlerle de kullanılmış veya yenileştirilmiş olarak ithal edilebilecek bazı maddelere ilişkin usul ve esaslar ile gübre ve gübre harici ithalata ilişkin hususlar belirlendi.

Banknot ve benzeri kıymetli evraka mahsus kağıtların ithalatının ilgili kurum ve kuruluşlarca yapılarak güvenli şekilde piyasaya sunulmasını sağlamak için gerekli belgeler ve yetkili kurumlar yeniden düzenlendi.

"Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Yapılacak İthalatta Alınacak İzin Hakkında Tebliğ" ile Kamu İhale Kanunu'nun 2'nci maddesinde sayılan kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılacak ithalatta alınacak izinlere ilişkin usul ve esaslar belirlendi.

Ticaret Bakanlığınca hazırlanan "Askıya Alma Sistemine İlişkin Tebliğ" de Resmi Gazete'de yayımlandı.

1 Ocak 2025'te yürürlüğe girecek tebliğle Türkiye'deki sanayicilerin rekabet güçlerini artırmak ve yeni iş alanlarının oluşturulmasını desteklemek, üretim sürecinde ihtiyaç duydukları ham madde, yarı mamul veya özel imalat niteliği taşıyan ürünlerden, Türkiye ve Avrupa Birliği (AB) tarafından ortaklaşa uygulanan "Askıya Alma Sistemi"ne dahil edilen ve edilmesi planlanan eşya için söz konusu sistemin uygulanmasına ilişkin usul ve esasların düzenlenmesi amaçlandı.

Buna göre, nihai tüketiciye satışa hazır, demonte edilmiş, asli bir işleme ya da dönüşüme tabi tutulmayacak olanlar ile bitmiş ürünün asli özelliklerine sahip olan ürünler "Askıya Alma Sistemi"ne konu edilemeyecek.

Bakanlığın harp silahları ile bunların aksam ve parçaları, radyoaktif maddeler ile bunların kullanıldığı cihazlar, bazı patlayıcı maddeler, ateşli silahlar, bıçaklar ve benzeri aletler, çift kullanımlı malzeme ve teknolojilere dair belgelerin onaylanması, iş sağlığı ve güvenliğini etkileyen bazı maddeler, Kimyasal Silahlar Sözleşmesi ekinde yer alan kimyasal maddeler, mushafların ithaline ilişkin tebliğleri de yayımlandı.

Ticaret Bakanlığından açıklama

Öte yandan, Ticaret Bakanlığından konuya ilişkin yapılan yazılı açıklamada, ithalatın, ülke ekonomisinin ihtiyaçları doğrultusunda gerçekleştirilmesi amacıyla yatırım, üretim ve ihracat zincirini destekleyen bir ithalat politikası ve rejiminin uygulandığı belirtilerek, "Yerli ve milli üretimimizin uluslararası kurallara aykırı olan haksız uygulamalara dayalı ithalattan kaynaklanan haksız rekabet ve zarar karşısında güçlendirilmesi amacıyla, ithalat politikası araçları etkin şekilde kullanılmaktadır. Milli sanayinin ihtiyaçlarına göre, sektörden gelen talepler, iç ve dış piyasa gelişmeleri, yatırım ortamının iyileştirilmesi dikkate alınarak, öngörülebilirlik ve şeffaflık prensipleri çerçevesinde ithalatta gümrük vergileri belirlenmektedir." ifadelerine yer verildi.

Son dönemde küresel ekonomik gelişmeler doğrultusunda korumacılık trendinin arttığına, özellikle bazı Uzak Doğu kaynaklı ihracatın diğer pazarlarla birlikte Türkiye pazarına zarar verme riski olduğuna işaret edilen açıklamada, "Bu çerçevede, 2025'te ithalat rejimi ile yerli sanayimizin ilgili ithalata yönelik tehditler karşısında güçlendirilmesi, 2024'te hayata geçirilen etkin politikaların sürdürülmesi hedeflendi." değerlendirmesinde bulunuldu.

"Yurt içi üretimi teşvik etmek amacıyla ek tedbirler alındı"

Açıklamada, söz konusu küresel gelişmeler ve diğer ülkelerin kendi pazarlarını korumaya yönelik tedbirlerinin 2025'te de takip edileceği, yerli ve milli üretimin ithalat karşısında güçlendirilmesine yönelik politikaların kararlılıkla sürdürüleceği belirtildi.

Dış ticaret dengesi ve cari işlemlerde dış açıkları azaltma hedefleri doğrultusunda, ucuz ve kalitesiz ürünlerin ülkeye girişinin önleneceğinin aktarıldığı açıklamada, "Yurt içi üretimi teşvik etmek amacıyla yerli üretimi olan tüketim malları ithalatını azaltmaya yönelik ek tedbirler alındı, tüketim mallarındaki ithalatın seyri izlenerek, gerektiğinde ilave tedbirler hayata geçirilecektir." ifadeleri kullanıldı.

Açıklamada, Bakanlıkça yerli üretimi destekleyici tedbirler alındığına işaret edilerek, şunlar kaydedildi:

"Bakanlığımızca üreticilerimizin ara malı ihtiyacı dikkate alınarak bazı sanayi ürünlerinde AB ile yapılan müzakereler neticesinde, ülkemizde üretimi yeterli olmayan girdi mahiyetindeki ürünler için tarife kontenjanları yoluyla düşük maliyetli tedarik imkanları yerli sanayimize sağlanmaktadır. İthalat rejimi kararlarıyla, ülkemizin taraf olduğu Dünya Ticaret Örgütü, AB ile Gümrük Birliği uygulamaları, serbest ticaret ve tercihli ticaret anlaşmalarımız gibi özel durumlar, kalkınma planımız, yıllık programlarda öngörülen hedefler ile tarım ve sanayi sektörlerinin ihtiyaçları ve talepleri de dikkate alındı. Ticaret Bakanlığımız, yerli ve milli sanayinin geliştirilmesi doğrultusunda düzenleyici ithalat politikalarını etkin şekilde hayata geçirmeye devam edecektir."

2025'te ithal edilecek çeşitli ürünlere ilişkin denetim tebliğleri yayımlandı

Ticaret Bakanlığının ithalat denetimine ilişkin tebliğleri de Resmi Gazete'nin 4. mükerrer sayısında yayımlandı.

İthalatta Standartlara Uygunluk Denetimi Tebliği ile standardı belirtilen ürünlerin, ithalatta ilgili standartlara veya teknik mevzuata uygunluğunun denetlenmesine ilişkin usul ve esaslar düzenlendi.

Diğer bir tebliğ ile serbest bölgeler dahil, Türkiye gümrük bölgesine girecek atıkların, çevrenin korunması yönünden uygunluk denetimine ilişkin usul ve esasları düzenlendi, ülke gümrük bölgesine girişi yasak olan atıklar belirlendi.

Tarım ve Orman Bakanlığının Kontrolüne Tabi Ürünlerin İthalat Denetimi Tebliği'nde insan sağlığı ve güvenliğiyle hayvan ve bitki varlığı ve sağlığı yönünden Bakanlığın kontrolüne tabi ürünlerin ithalatına ilişkin usul ve esaslar yer aldı.

Dört ayrı tebliğ ile çevrenin korunması yönünden kontrol altında tutulan kimyasallar, atıklar, katı yakıtlar ve metal hurdaların ithalatında uygunluk denetimine ilişkin usul ve esasları belirlendi.

Uluslararası sözleşmelerden kaynaklı taahhütler çerçevesinde, florlu sera gazlarının kullanımının kademeli olarak azaltılması amacıyla, ithalatta yapılacak denetimler ve kota tahsisine ilişkin hükümler de yeniden düzenlendi.

Ayrıca, telsiz ekipmanlarının, "CE" işareti taşıması gereken bazı ürünlerin, oyuncakların, kişisel koruyucu donanımların, tüketici ürünlerinin, yapı malzemelerinin, pil ve akümülatörlerin, tıbbi cihazların, tütün, tütün mamulleri, alkol ve alkollü içkilerin, Sağlık Bakanlığınca denetlenen bazı ürünlerin, araç parçalarının ithalat denetimi tebliğleri yayımlandı.

Anne ve bebek ürünlerine sıkı denetim

Anne ve bebek ürünlerinin sıkı denetimi için Anne ve Bebek Ürünlerinin İthalat Denetimi Tebliği yayımlandı.

Bazı Tekstil, Konfeksiyon ve Deri Ürünlerinin Denetimine İlişkin Tebliğ ile tekstil, konfeksiyon, ayakkabı ve kırtasiye ürün gruplarında yeni ürünler ithalatta denetim kapsamına alındı.

Ağır iş makinelerinin güvensiz veya teknik düzenlemesine aykırı şekilde ülke piyasasına arzının önlenmesi için Karayolu Dışında Kullanılan Hareketli Makinelerin İthalat Denetimi Tebliği yayımlandı.

Bazı Tarım Ürünlerinin İhracatında ve İthalatında Ticari Kalite Denetimi Tebliği yer aldı. Tebliğ ile bazı tarım ürünlerinin ihracatında ve ithalatında yapılacak ticari kalite denetimi için esas alınacak standartlar yıl içerisinde yapılan tadiller dikkate alınarak güncellendi.

Ayrıca, gıda ürünlerinin ithalat denetimi kapsamında kontrol belgesi ve uygunluk yazısı aranan ürünlere ve muafiyetlerden yararlanarak denetime tabi olmadan ithal edilen ürünlere ilişkin düzenlemeler de yapıldı.

İdari para cezaları artırıldı

Öte yandan, Bakanlığın "7223 Sayılı Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu ile Düzenlenmiş Olan İdari Para Cezalarının Yeni Değerlerinin Duyurulmasına İlişkin Tebliği" kapsamında söz konusu cezalar, yüzde 43,93'lük yeniden değerleme oranında artırıldı.

Söz konusu kanuna aykırı hareket edenler, 48 bin 474 lira ile 3 milyon 462 bin 474 lira arasında değişen idari para cezası ödeyecek.

Tebliğler, 1 Ocak 2025 itibarıyla yürürlüğe girecek.

Muhabir: Ayşe Böcüoğlu Bodur,Erhan Cihan Ünal,Mert Davut,Seda Tolmaç,Mehmet Can Toptaş