Bugün, güzel bir gün! Çok güzel bir gün! Birinci cemre düştü. Baharın ilk müjdesi geldi.

Cemre,  nevrûzdan bir ay evvel (19-20 Şubat), havada, suda ve toprakta yedişer gün arayla ısı artışına denir. 21 Mart ekinoksundan önce güneş ışınlarının açısı artmaya başlar. Açı arttıkça dünya ısınır. 23 Eylül ekinoksunun tersi olur.

Coğrafî açıklama böyle. Halk dilinde ise çok hoş bir ifâdesi var: Ağustos soğuya soğuya kış gelir; şubat ılıya ılıya yaz gelir."

Orta Asya'daki mitolojik inanışa göre İmre ya da Emire isimli cin, ilkbahardan önce titrek ışıklar saçarak göğe yükselir. Sonra, buzun üzerine gelip eritir. Ardından toprağa düşer. Böylece ilkbaharı müjdeler. Bulgarlardaki ismi Zemire'dir.

Zemire, Anadolu’nun bâzı yerlerinde Cemile’dir. Tokat tarafında gökyüzündeki yiğit bir delikanlıdır. Fitnat Hanım cemreleri, “ismi var, cismi yok üç birâder” diye tanımlıyor.

Ol nedür kim üç birâder her zaman

Birbiri ardınca olmuşdur revân

Kimseler görmüş değildir yüzlerin

İsmi vardur cismi ammâ ki nihân

Bugün güneş, dünyâya göz kırptı. Bahar sultan ile kış pâdişahının, “Al kışını, ver yazımı” kavgası başladı. Bu, ilk zafer. Arkası gelecek. Güneş, birer hafta arayla kor parçaları yollayacak. İkincisi, haftaya buza düşecek; su, azad olacak. Sonra toprak göğerecek ve bir ay sonra kesin zaferle bahar gelecek.

Cemreler, bahar sultanın ordusunu cesâretlendirecek. Çiğdemler, menekşeler, sünbüller, nergisler, bâzen cesurca, bâzen ürkekçe toprağı delip çıkacaklar. Çayır çimeni, çiçek bürüyecek. Ağaçlara, su yürüyecek.

Aman Yarabbi! Bu ne güzel bir nimet!

Sakın ola ki, “Ülkenin hâli böyleyken ne müjdesi?” demeyin. İnsan, böyle bir nimetin müjdesini nasıl farketmez? Cenâb-ı Hakk’ın rahmettinden suâl olunmaz, ümit kesilmez. Kul Mehmed, evvelbaharı ne güzel anlatıyor:

Kadir Mevlâm kudretini bildirir

Dâim ağlar kullarını güldürür

Nihâyet kış bitiyor. Tabiat, derin uykudan uyanmaya hazır. İnsanoğlunun esas baharı, gönlündedir Havayı , suyu, toprağı ısıtan cemre, gönlünüze de düşsün. Sözü, Bosnalı Sâbit’e verelim:

Düşsün kulûba cemre-i mihr ü muhabbeti

Bu vakt-i pür safâda bu hâhiş savâb olur

(Sevgi ve ışığın cemresi, kalplere düşsün. Bu saflık ve temizlik zamanında en güzel dilek budur.)