Birçok ulusal ve uluslararası basın kuruluşu, hem Türkiye'de hem de Avrupa'daki hastanelerde yeni tip koronavirüs (Kovid-19) hastalarının tedavi gördüğü yoğun bakım servislerinde pandemiyle mücadeleyi görüntüledi. Görüntülerde, solunum sıkıntısı nedeniyle nefes almakta güçlük çektiği için solunum cihazına bağlanan hastaların yüzükoyun pozisyonda yatırıldığının görülmesi, bu konuda merak uyandırdı.

Solunum yolları hastalıklarında nefes almakta güçlük çeken insanlara hastanelerde daha önce de uygulanan bu eski teknik, Kovid-19 hastalarına günde belirli saat aralıklarında uygulanarak akciğerlerine daha fazla oksijen gitmesi sağlanıyor.

Akciğerlerin sırta doğru olan kısmının daha ağır olduğunu, sırtüstü yatan hastaların ağırlığının sırta yüklenmesiyle yeterli oksijen almakta güçlük çektiklerine işaret eden uzmanlar, yüzükoyun yatırıldığında ise hastaların akciğerlerinin genişlediğini ve oksijen akışının arttığını belirtiyor.

Ayrıca uzmanlar, Kovid-19 hastalarının yüzükoyun yatırılarak akciğerlerinde toplanmış ve nefes almalarını engelleyen sıvıların akmasının da sağlandığını vurguluyor.

Hastalığın her evresinde yoğun bakımda ve öncesinde uygulanabiliyor

Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi, Sağlık Bilimleri Üniversitesi (SBÜ) Gülhane Sağlık Bilimleri Enstitüsü Öğretim Üyesi, Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi Yoğun Bakım ve İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Hüseyin Levent Yamanel, AA muhabirine, yüzükoyun (pron) pozisyonunun, ani başlangıçlı solunum sıkıntısı tablolarında yoğun bakım ünitelerinde uzun süredir kullanılan klasik bir strateji olduğunu söyledi.

Bu yöntemin tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de eskiden beri sıklıkla uygulandığını belirten Yamanel, şöyle devam etti:

"Bu hastalarda genellikle orta ve ileri evrelerde, yapay solunum cihazı ile birlikte uygulanmaktadır. Ancak Kovid-19 salgınıyla birlikte oksijenlenmesi bozulmuş tüm vakalarda hastalığın her evresinde ve yapay solunum cihazı kullanımı olmaksızın da kullanılmakta olup akciğerlerin ve vücudun oksijenlenmesinin iyileşmesine katkıda bulunduğu gözlenmiştir. Ülkemizde de bütün dünyada olduğu gibi hem yoğun bakımlarda hem de yoğun bakım öncesinde yaygın olarak kullanılmaktadır."

"Hava yollarında biriken salgıların temizlenmesine katkı sağlıyor"

Kovid-19 hastalığında akciğerlerin ön ve arka bölümlerinde solunum dağılımının bozulduğuna işaret eden Yamanel, "Yüzükoyun pozisyonuyla bu dağılımda iyileşme görülmektedir. Diğer dokulara oksijen taşıyan kanın akciğerlerde daha dengeli dağılmasına da imkan vermektedir. Böylece akciğerdeki solunum ve dolaşım dengesinin daha iyi olmasını sağlamaktadır." diye konuştu.

Prof. Dr. Yamanel, bu yöntemin kalp ve diyafram kasının daha rahat çalışmasına da olanak sağladığına dikkati çekerek, "Yine bronş denilen hava yollarının içinde biriken salgıların daha iyi temizlenmesi, havayla akciğerlere uygulanan ilaçların etkisinin daha iyi olması gibi etkileri de mevcuttur." dedi.

"Günde 20 saate kadar uygulanabiliyor"

Yoğun bakım ünitelerinde çalışan tecrübeli ekiplerin hastaları yüzükoyun pozisyona getirdiğini aktaran Yamanel, şunları söyledi:

"Bunu yaparken hastanın damar yollarının, beslenme ve mesane sondalarının ve yapay hava yolunun zarar görmemesi için maksimum dikkat göstermektedirler. Yine yüzükoyun pozisyonda vücutta basınç oluşturacak noktalar ve gözlerin zarar görmemesi için bütün takip ve önlemler bu ekiplerce alınmaktadır. Yine bu hastaların tüp ile beslenmeleri de çok dikkatle ve yavaş yavaş artırılarak yapılmaktadır. Yüzükoyun pozisyonu günde 6 saatten 20 saate kadar uygulanabilmektedir."

Yamanel, bu zor işlemi layıkıyla yerine getiren yoğun bakım ekiplerinin haklarının ödenemeyeceğini belirterek, sağlık çalışanlarına teşekkür etti.