Sevgili okurlarım, sizlere, kredi ve kredi kartları ile ilgili olarak, yazı dizisi şeklinde birtakım bilgiler aktarmak istiyorum.

İlk bölümü kredi ve kredi kartları ile ilgili genel bilgilerden oluşan yazı dizisinin tamamı üç bölüm olarak tasarlanmıştır.

Kredi kartlarının hayatımızın ayrılmaz bir parçası haline geldiği ve hemen herkesin cüzdanında birden fazla kredi kartının bulunduğu tartışmasız bir gerçektir.

Kredi, bir kimseye belirli bir süre sonra geri almak kaydıyla satın alma gücü sağlanması veya bu gücün devredilmesi olarak tanımlanır. Bu sözü edilen nakdi kredi tanımıdır. Ancak bankalar bir tüzel ya da gerçek kişi lehine garanti ve kefalet vererek de kredilendirme yapabilir. Buna da gayrinakdi kredi denir.

İhtiyaç kredisi nedir?

İhtiyaç kredisi, günümüzde en çok tercih edilen kredi biçimidir. Bireysel kredi veya tüketici kredisi olarak da ifade edilir. Düşük tutarlı ve kısa vadeli ihtiyaçları karşılamak için verilen ipotekli ve ipoteksiz tüm kredilerdir.

Konut kredisi nedir?

Konut kredisi, bireylerin bir konutu satın almaları için ipotek konularak kullandırılan ve diğer kredi türlerinden alınan KKDF (Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu) ve BSMV (Banka Sigorta ve Muamele Vergisi) vergilerinden muaf tutulan finansman şeklidir. 

Konut kredisinde konut eksperinin belirlediği değerin en fazla %80’ine kadar konut kredisi kullanılabilir. Geri kalan tutar ise alıcıdan peşinat olarak istenir.

Taşıt kredisi nedir?

Taşıt kredisi, sıfır ve ikinci el taşıt alımlarını finanse etmek amacı ile kullanılan bireysel bir kredi türüdür. Kredi vadesi boyunca taşıt banka tarafından ipotek altına alınır.

Belirtelim ki, taşıt kredisi ipotekli bir kredi olmasından dolayı ihtiyaç kredisine göre onaylanma ihtimali daha yüksek bir kredi türüdür.

Bayram kredisi nedir?

Bankaların bayram dönemlerinde, tatil, ziyaret veya artan alışveriş masraflarına yönelik olarak sundukları dönemsel kampanya kredileridir.

Bayram kredileri ihtiyaç kredisi kapsamında düzenlenen kredi kampanyalarıdır.

Evlilik kredisi nedir?

Evlilik kredisi ya da düğün kredisi, evlenmeyi planlayan çiftlerin masraflarını karşılamak için verilir. Bir tür ihtiyaç kredisidir.

İpotekli ihtiyaç kredisi nedir?

İpotekli kredi, bir teminat karşılığında şahıslara verilen bir kredi türüdür. Özellikle yüksek tutarlı ihtiyaç kredileri, genellikle ipotek karşılığı verilmektedir.

Taşıtlar ya da ev ve arsa gibi taşınmazlar ipotek olarak alınabilir. Taşınmazların türüne göre alınabilecek ipotekli ihtiyaç kredisi miktarı değişmektedir. Örneğin, konut için ekspertiz değerinin %80’i, iş yeri için ekspertiz değerinin %75’i, imarlı arsa içinse ekspertiz değerinin %50’sine kadar ipotekli ihtiyaç kredisi alınabilir.

Esnaf kredisi nedir?

KOBİ (Küçük veya Orta Büyüklükteki İşletme) kredisi olarak da bilinen esnaf kredisi, küçük işletme sahiplerinin işlerini geliştirmek için yararlanabildikleri bir kredi türüdür.

 Öğrenci kredisi nedir?

Öğrenci kredisi, bir diğer adıyla eğitim kredisi, öğrencilerin eğitim masraflarını karşılaması için verilen bir tür ihtiyaç kredisidir.

Öğrencinin düzenli geliri varsa kendisine, yoksa eğitim masraflarını üstlenen aile bireylerine bankalar tarafından öğrenci kredisi verilebilir.

Bankaların verdiği kredilerin yanı sıra, yükseköğrenim gören T.C. vatandaşı öğrenciler, T.C. Gençlik ve Spor Bakanlığı Kredi ve Yurtlar Genel Müdürlüğü'nden öğrenim kredisi alabilirler.

Kredi kartı nedir?

Bankaların ve bazı finansman kuruluşlarının müşterilerine verdiği, anlaşmalı POS cihazı bulunan alışveriş noktalarında ödeme amaçlı veya banka ATM'lerinden nakit avans çekmek amaçlı kullanılabilen, yapılan harcamaların aylık olarak bankaya tek seferde ya da taksitlerle ödenmek zorunda olunduğu, nakit paraya alternatif bir ödeme aracıdır.

Genel uygulamada dönemsel borç tutarının belirli bir oranı asgari ödeme tutarı olarak belirlenir. Müşteri en az bu tutar kadar ödeme yaptığında kalan borç tutarına banka tarafından belirlenmiş olan alışveriş veya nakit avans faizi aylık olarak işletilir.

Kredi kartı kullanarak alışveriş yapan bireyler alışveriş yaptığı mağazaya değil, kredi kart hizmeti almış olduğu bankaya borçlanmaktadır.

Banka ve finans kuruluşları kredi kartı hesap kesimini müşteriye, otuz (30) günlük bir süre içerisinde sunmaktadır. Ayrıca bu dönem boyunca kart ile yapılan harcamaları hesap bildirim cetveli (hesap özeti) ile kartı kullanan müşteriye bildirmektedir. Hesap bildirim cetveli gönderimi sonrası, müşteriye tanınan ödeme süresi yaklaşık on (10) gündür. Bu süre sonunda ödenmeyen kredi kartı borcu için banka ya da finans kuruluşu günlük olarak gecikme faizi uygulaması başlatır.

Kayıt dışı ekonomiden kayıtlı ekonomiye geçişi hızlandıran çok önemli bir araç olmakla birlikte, vadesinde ödenmeyen borçlara faiz yükü binmesi ve üstüne faiz tutarının %15'i kadar Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu ve %5 Banka Sigorta Muameleleri Vergisi eklenmesi kredi kartı borcunun çığ gibi büyümesine yol açabilmektedir.

Türkiye'de kredi kartlarına dair her türlü faaliyet BDDK (Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu) tarafından denetlenmektedir.

Türkiye'deki tüm bankalar ve finans kuruluşları tarafından sunulan kartların faiz oranları ve faiz hesaplama yöntemleri BDDK resmî web adresinde güncel olarak yayınlanmaktadır.

Türkiye'de ilk kez kredi kartı kullanımı 1968'de Diners Clup ile oldu ve bu karta o yıllarda sadece birkaç bin kişi sahipti. Fakat BKM (Bankalararası Kart Merkezi) tarafından 2015 yılı verilerine göre yapılan açıklamada, Türkiye'de BKM 3. dönem sonuç verilerine göre banka kartı sayısı 113 milyon adede yükselmiştir.

Kredi kartı sayısı ise yaklaşık 58 milyon adete ulaşarak, tarihin en yüksek seviyesine ulaşmıştır. Ayrıca bu rakamlara göre Türkiye, Fransa'dan sonra Avrupa ülkeleri arasında kredi kartı kullanımının en yoğun yaşandığı ikinci ülke konumunda varlığını sürdürmektedir.

Yapılan harcamalar bakımından da Avrupa üçüncüsü. Türkiye'de kredi kartının bu derece yoğun kullanılmasının nedeni ise tek seferde alınamayacak mal/hizmetleri taksitle satın alma imkânı vermesi gelmektedir.

Ayrıca banka veya kart kullanıcısının tanımladığı kredi kartı limiti artırma talebi sonrası uygulamaya konan limit artışı da, bireyleri kredi kartı harcaması yapmaya teşvik etmesidir.

Türkiye'de bu durum nedeniyle artan bireysel kredi kartı borçlanması karşısında devlet 1 Şubat 2014 tarihi itibarıyla bazı ürün ve hizmetlerin satın alınmasında taksiti kaldırmış belirli bazı ürünlerde taksit sayısını ise 9 ay ile sınırlamıştır.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından yapılan kredi kartı ile ilgili düzenlemeleri kapsayan yönetmelikler 27.09.2016 tarihli 29840 sayılı resmî gazete de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.

Bu yönetmeliğe göre kredi kartı ile yapılan genel tüketim alışverişlerinde 9 ay taksit sınırı kaldırılmış olup 12 aya yükseltilmiştir.

Türkiye'de 2019 yılı itibari ile her yıl 4,5 milyon kredi kartı dağıtılmaktadır.

Kalın sağlıcakla,