Kültür ve Turizm Bakanlığı, Danimarka'daki Davids Samling Müzesi'nde bulunan Türk kültür varlıklarının iadesi talebini uluslararası kurumlara taşıyacak. Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Kaçakçılıkla Mücadele Dairesi Başkanlığı öncülüğünde yurt dışındaki özel müzeler ile devlet müzelerinin koleksiyonları, müzayede evlerinin katalogları büyük bir titizlikle takip ediliyor, gelen ihbarlar inceleniyor.

YILLARDIR TAKİP EDİLİYOR

İncelemeler sonucu oluşturulan dosyalar kapsamında iade işlemleri için harekete geçiliyor. Tespit edilen eserlerin iadesi için Dışişleri, Adalet ve Ticaret Bakanlıkları ile iş birliği halinde, kolluk kuvvetlerinin de desteğiyle çalışmalar sürdürülüyor. Dünyanın her yerindeki Türk kökenli kültür varlıklarını incelemeye alan Bakanlık, bu kapsamda Danimarka'ya çeşitli yollardan kaçırılan eserleri de yıllardır takip ediyor.

Danimarka'da özel bir vakfa ait Davids Samling Müzesi'nde (David Koleksiyonu) Diyarbakır Müzesi'ne ait tunç sfenks figürü, Cizre Ulu Cami'nin kapı tokmağı, Seyyid Mahmud Hayrani Türbesi'nden kaçırılan Seyyid Ali'nin sandukası, Hacı Bayram-ı Veli Türbesi'ne ait şamdan, Nuruosmaniye Kütüphanesi'nden kaçırılan el yazması bir Kuran-ı Kerim nüshasına ait yapraklar, Beyşehir Eşrefoğlu Camisi'ne ait kilim parçası ile Türkiye kökenli bir cami kandili bulunuyor.

Farklı tarihlerde Davids Samling envanterine dahil edilen eserleri kapsayan katalogların yayınlanmasının ardından, söz konusu eserlerin Türkiye'ye iadesi için ilk girişimler 1990'lı yıllarda başlatıldı.

BELGELERLE KANITLANDI

Bakanlık ve Davids Samling yetkilileri arasında 2001 ve 2013 yıllarında Kopenhag'da görüşmeler gerçekleştirildi. Müze yetkililerine kültür varlıklarının yasa dışı yollarla Türkiye'den çıkarıldığı iletildi ve bunlar belgeleriyle kanıtlandı. Davids Samling Müzesi'nin, eserlerin Türkiye'ye iadesi talebine olumsuz yaklaşımı nedeniyle görüşmelerden sonuç alınamadı.

İADE İÇİN YENİ GİRİŞİM

Eserlerin iadesi için yakın zamanda Bakanlık bir kez daha girişimde bulundu. Davids Samling Müzesi yönetiminin iade talebine olumlu yaklaşması halinde çeşitli iş birliği olanaklarının değerlendirileceği ve tarafların olumlu katkılarının ulusal ve uluslararası basında altının çizileceği aktarıldı.

Atılan tüm adımlara rağmen, müze yetkilileri hırsızlık sonucu yurt dışına kaçırılan Türkiye'ye ait kültür varlıklarını iade etmeye yanaşmadı.

Eserlerin iadesinde yaşanan sorunları UNESCO başta olmak üzere uluslararası kurumların gündemine taşımaya hazırlanan Bakanlık, Danimarka'daki Türk kültür varlıklarının ait olduğu topraklara dönüşü sürecini hızlandırmayı hedefliyor.