10 Kasım 1938’de Dolmabahçe Sarayı’nda hayata gözlerini yuman Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu ve ilk Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk, ölümünün 84. yılında anılıyor.

Atatürk’ün hayata gözlerini yumduğu saat 09.05’te tüm yurtta sirenler çalacak ve saygı duruşunda bulunulacak.

Ankara Anıtkabir’de ve İstanbul Taksim Anıtı’nda da resmi 10 Kasım anma programları düzenlenecek.

Birinci Dünya Savaşı’nda Osmanlı ordusunda miralay olan Mustafa Kemal, Çanakkale Cephesi'nde önemli görevler üstlendi.

Savaşın sonunda, Osmanlı’nın yenilgisinin ardından Anadolu’da emperyalist işgale karşı başlatılan ve Kurtuluş Savaşı olarak da anılan Milli Mücadele’yi örgütledi. Mustafa Kemal, 1919-1922 yılları arasında yürütülen bu çok cepheli siyasi ve askeri mücadeleye önderlik etti.

Kurtuluş Savaşı’nda, Batı Anadolu'da İtilaf Devletleri'nce desteklenen Yunan birliklerine, güneyde Fransız ordusuna, doğuda Ermenistan kuvvetlerine, İstanbul’da padişaha sadık milislere ve feodal güçlere karşı direniş yürütüldü.

MÜCADELENİN SONU MECLİS VE CUMHURİYET

Mücadele sırasında, 23 Nisan 1920’de “Egemenlik, kayıtsız şartsız milletindir” ilkesiyle Türkiye Büyük Millet Meclisi kuruldu. Meclis, 24 Nisan 1920 tarihinde yaptığı ikinci toplantısında Mustafa Kemal Atatürk’ü Meclis Başkanı seçti.

Savaş, işgalcilerin kesin mağlubiyeti ve Türkiye Cumhuriyeti’nin tarih sahnesine çıkışıyla sonuçlandı. Atatürk, 29 Ekim 1923'te Cumhuriyet’in ilanının hemen sonrasında Cumhurbaşkanı seçildi.

Laiklik ve demokrasi ilkeleriyle kurulan Cumhuriyet, takip eden yıllarda saltanat ve hilafeti ortadan kaldırdı.

Mustafa Kemal Atatürk ise 1938'deki ölümüne dek, dört dönem Cumhurbaşkanlığı görevini yürüterek Türkiye'de en uzun süre cumhurbaşkanlığı yapmış kişi oldu.

ÖLÜMÜNDEN 15 YIL SONRA ANITKABİR’E DEFNEDİLDİ

1938 yılı başlarında siroz teşhisi konan Atatürk, 10 Kasım 1938 sabahı saat 09.05’te İstanbul Dolmabahçe Sarayı’nda hayatını kaybetti.

Cenazesi, gerçekleştirilen törenle Ankara'ya uğurlandı ve naaşı, 21 Kasım 1938’de burada yapılan törenle Ankara Etnografya Müzesi’ndeki geçici kabrine konuldu. Bundan 15 yıl sonra da 10 Kasım 1953’te kendisi için yaptırılan Anıtkabir’de toprağa verildi.

Vasiyetinde mal varlığını Türk Tarih Kurumu’na ve Türk Dil Kurumu’na bırakan Atatürk, kız kardeşi Makbule Atadan’ın Çankaya’da oturmasını, Makbule Atadan ile manevi kızlarına maaş ve İsmet İnönü’nün çocuklarına yükseköğrenimleri için gerekli desteğin verilmesini istedi.