İran'ın desteklediği Yemen'deki Husilerin, Kızıldeniz ve Babu'l Mendeb Boğazı'nda İsrail ile bağlantılı olduğu düşünülen ticari gemilere saldırıları, geçen yıl aralıkta yoğunlaşmasının ardından sürüyor ve denizcilik ticaretini etkilemeye de devam ediyor.

Kızıldeniz'deki gerilim nedeniyle bu güzergahı kullanan gemiler rotalarını 2023'ün son günlerinden beri hızla Ümit Burnu'na kaydırdı ve Kızıldeniz'de özellikle konteyner gemi trafiği neredeyse durma noktasına geldi.

Gemilerin Akdeniz'i Kızıldeniz'e bağlayarak Avrupa ile Asya arasındaki en kısa rotayı sunan Süveyş Kanalı'nı terk ederek Ümit Burnu üzerinden seyahat etmeleri yolculuk sürelerini 10 ila 14 gün uzatıyor. Bazı gemilerin seyahat sürelerinin 20 güne kadar uzadığı belirtilirken, değişen ve daha uzun hale gelen rota, navlun fiyatlarına artış olarak yansımaya devam ediyor.

AA muhabirinin denizcilik araştırma şirketi Drewry'nin Dünya Konteyner Endeksi'nden derlediği bilgilere göre, 40'lık konteyner bileşik endeksi 4 Temmuz itibarıyla 5 bin 868 dolara yükseldi.

Böylece, 4 Ocak 2024'te 2 bin 670 dolar olan 40'lık konteyner bileşik endeksi, 6 ayda yüzde 120 artış gösterdi.

Son bir haftada yüzde 10 artan fiyatlar, 4 Temmuz itibarıyla geçen yılın aynı haftasına göre ise yüzde 298 daha yüksek seviyede. Öte yandan, fiyatlar salgın dönemi olan Eylül 2021'deki zirvesi 10 bin 377 doların yüzde 43 altında bulunuyor.

40'lık konteyner için yılın bu dönemine kadar ki ortalama bileşik endeksi 3 bin 664 dolarla son 10 yıl ortalamasının 909 dolar üzerinde hesaplandı.

Gemilerin rotası neredeyse tamamen değişti

Son 6 ayda Şangay-New York hattında 40'lık konteyner bileşik endeksi yüzde 137 artışla 9 bin 158 doları gördü. Fiyatlar, Şangay-Rotterdam hattında yüzde 125,2 yükselerek 8 bin 56 dolara ve Şangay-Cenova hattında ise yüzde 95,5 artışla 7 bin 543 dolara çıktı.

Şangay-Los Angeles hattında da fiyatlar bu dönemde yüzde 174 yükselerek 7 bin 472 dolar oldu.

Küresel deniz ticaretinin yüzde 15'inin yapıldığı Süveyş Kanalı'nda gemi trafiği, kasım-nisan dönemini kapsayan 6 aylık dönemde yüzde 85 gerilerken, denizcilik şirketlerinin çoğunun rotasını kaydırdığı Ümit Burnu'ndan toplam ticari gemi geçişleri yüzde 125 arttı.

Bu dönemde, Ümit Burnu'nu kullanan konteyner sayısı yüzde 260, LNG tankeri sayısı ise yüzde 180 artış gösterdi.