Cüneyt Şaşmaz
NEFES'SİZ SİSTEM?!
Soru:
Remdesivir, Klorokin ve daha fazlası için klinik çalışmalar hakkında ne bilmelisiniz?!
Nükleer HAARP.
Açlık Oyunları!?
Su Savaşları?!
Demem o ki:
Küresel aks'ta, borç'a dayalı "lüks hayat" ya da "tatlı hayat"ın sonu.
Demem şu ki:
Türkiye'nin ya da ABD'nin nüfusu yüzde 50 eksik olsa, hayat nasıl olurdu ya da sosyo ekonomik, kültürel şartlar?!
Görüldüğü üzere, günümüz savaşları "klasik savaş"lara benzemiyor.
Bir virüs saldırısı, taşeron şiddet işçileri üzerinden yapılan terör eylemleri, özel hayat sırları vb kapsamında yapılan operasyonlar, daha çok can yakıyor.
Siber savaş?!
Hasılı:
Post modern harp'te, bir başka "morbit obez" yapı, devlet'lerin "şişkin" niteliksiz nüfus sayısı!
Nüfus'un katlanarak artması, tüketim kapsamında bir birim artış sağlıyor ise sağlık, eğitim, beslenme, güvenlik vb alanlarda "sınırlı oksijen"i emiyor, sistem'i nefes'siz bırakıyor.
Hal böyleyken...
Bilim insanları, Covid-19 için bir tedavi bulma'ya uğraşıyorlar.
Henüz FDA onaylı terapiler olmasa da, clinictrials.gov'da tedavi için 33 test çalışması daha sürüyor ve bunların çoğu Çin'de gerçekleşiyor.
Nitekim...
Belki de en heyecan verici olanı, geçen hafta DSÖ, düzinelerce ülkeden binlerce hastayı kapsayacak olan çok ilaçlı bir klinik araştırmanın başlatıldığını duyurdu.
Netice:
Şimdiye kadar hepsi WHO çalışmasına dahil edilen en umut verici üç ilaç veya ilaç kombinasyonu; sıtma hapları Klorokin veya Hidroksiklorokin, antiviral ilaç Remdesivir ve HIV ilaçları Lopinavir ve Ritonavir.
Denemelerin birçoğu, yanıtı arttırmaya çalışmak için antiviral ilaçlarla kombinasyon halinde antibiyotikler ve bağışıklık sistemi değiştiricileri de içeriyor.
Bu ilaçların her biri hakkında bazı bilgiler...
1. Remdesivir
Remdesivir, bir virüs'ün çoğalma yeteneğine müdahale eden geniş spektrumlu antiviral ilaç'tır.
Başlangıçta Ebola'yı tedavi etmek için geliştirildi, ancak sadece sınırlı bir başarıda kaldı.
Bununla birlikte, 2017'de gerçekleştirilen bir çalışma, Remdesivir'in hem insan hücrelerinde hem de hayvan modellerinde SARS ve MERS - yeni suşa kardeş koronavirüsleri - başarılı bir şekilde durdurabildiğini gösterdi.
Şubat ayında Çinli bilim adamları, Remdesivir'in, yeni koronavirüs SARS-CoV-2'nin insan hücrelerinde çoğalmasını başarıyla engellediğini buldular.
Bu bulgularla cesaretlenen Ulusal Alerji ve Enfeksiyon Hastalıkları Enstitüsü/NIAID, 25 Şubat'ta başlayan ABD'deki ilk Covid-19 klinik araştırması için Remdesivir'i seçti.
Araştırma; Japonya, Güney Kore ve Singapur'la birlikte ABD genelinde 33 hastanede de yürütülüyor.
Kısa bir süre sonra, Remdesivir'i geliştiren ve üreten ilaç şirketi Gilead, ABD, Hong Kong, Güney Kore, Singapur ve Tayvan'da 17 yerde, biri ılımlı hastalarda biri şiddetli hastalarda olmak üzere iki deneme başlattı.
Gilead ayrıca klinik çalışmalara katılamayan kişilere "merhametli kullanım esasıyla" Remdesivir'e acil erişim sunmakta.
Çin'de Remdesivir denemeleri devam ediyor.
Washington'dan Wuhan'a giderek Çin'deki ailesini ziyaret edip eve yeni dönen bir erkek Çinli, ABD'de ilk Covid-19 vakası oldu ve 26 Ocak'ta CDC'nin tavsiyesi ile -klinik araştırmanın bir parçası olarak değil- Remdesivir ile tedavi edildi, 24 saat içinde tedaviye yanıt verdi.
Diğer ABD'li 12 hastadan 3'ü de Remdesivir ile tedaviye alındı ama henüz ilacı alan kişiler ile almayanlar arasında iyileşmede belirgin bir fark görülmedi?!
Hasılı:
İlaç, hastalara klinik araştırmanın bir parçası olarak verilmemiştir ve tedaviye dahil olan insan sayısı çok azdır, bu nedenle herhangi bir sonuç çıkarmak için çok erken.
2. Klorokin
Klorokin, antiviral ve bağışıklık baskılayıcı özelliklere de sahip bir sıtma önleyici ilaçtır.
Bilim adamları, ilacın yeni koronavirüsü iki şekilde durdurduğunu düşünüyorlar:
Vücudu, virüs için daha az misafirperver hale getirmek için hücrelerin içindeki pH'ı yükseltmek ve virüs'ün hücreye bağlanmak için kullandığı reseptörlere müdahale etmek.
İlaç, aynı zamanda sitokinleri, vücudun enfeksiyonla savaşmasına yardımcı olan bağışıklık kimyasallarını değiştirir, ancak bu çok fazla iltihaplanmaya neden olarak tahribat yaratabilir.
Doktorlar, hiperaktif bir "sitokin fırtınasının", Covid-19'dan ölümün ana nedenlerinden biri olduğuna inanıyor.
2005 yılında bilim adamları, Klorokin'in, orijinal SARS koronavirüsü'ne karşı etkili bir antiviral olduğunu, enfekte olduktan sonra hücreleri kurtardığını ve hücreler önceden ilaçla tedavi edildiyse, virüsün bulaşmasını önlediğini yayınladılar.
Hülasa:
Kısa süre önce bilim adamları, Remdesivir'in insan hücrelerindeki yeni koronavirüsü durdurduğunu gösteren aynı uygulama ile Klorokin'in de virüsü bastırdığını buldu.
Demem şu ki:
Bu laboratuvar çalışmalarından duyulan heyecan, Çin ve Fransa'daki araştırmacıların, yeni koronavirüs ile enfekte olan kişilere, Klorokin ve kardeş ilacı Hidroksiklorokin vermesine yol açtı.
Bilim adamları, yayınladıkları iki makale ile, bu ilaçların insanların Covid-19'dan daha çabuk iyileşmesine yardımcı olduğunu bildirdi.
ABD'nde Hidroksiklorokin testi için ilk klinik deneme, 16 Mart'ta, virüse maruz kalan insanların hastalıklarının önlenip önlenemeyeceğini görmek için, ilacı profilaksi olarak kullanarak başlatıldı.
Bilim adamları, bu ilaçlar konusunda ihtiyatlı ve iyimser olmakla birlikte, bunların hiçbirinin henüz hazır olmadığını hatırlamak önemli.
3. Lopinavir ve Ritonavir
Bu antiviral ilaç kombinasyonu başlangıçta HIV tedavisi için geliştirildi, ancak diğer virüslerde de işe yaradığı ortaya çıktı. İlaçlar birlikte verilir, çünkü Lopinavir kendi başına çok hızlı bir şekilde parçalanır ve Ritonavir ile eşleştirildiğinde daha uzun sürer.
Bilim adamları 2004'te, Lopinavirin'in, Klorokin ve Remdesivir'e benzer şekilde, orijinal SARS virüsünün insan hücrelerinde çoğalmasını durdurmada orta derecede etkili olduğunu keşfettiler.
Lopinavir ve Ritonavir birlikte verildiğinde, insan hastalarda SARS tedavisine yardımcı oldu.
Ocak ayında Çin'deki doktorlar, Covid-19'u klinik bir deneyle tedavi etmek için ilaç kombinasyonunu kullanmaya başladılar.
Ne yazık ki, yeni koronavirüs üzerinde yapılan ilk büyük klinik çalışmada, ilaç kombinasyonunu alan hastalar ile almayanlar arasında herhangi bir fark görülmemiştir?!
Denemedeki insanların çoğu, ilacı aldıkları zamana kadar yaklaşık iki hafta boyunca hastaydı.
Bazı araştırmacılar, antiviral ilaçların enfeksiyon sırasında virüse karşı anlamlı bir etkiye sahip olması için erken verilmesi gerektiğini önerdiler.
4. Diğer adaylar
Bu antivirallerle birlikte bakılan diğer ilaçlar, antibiyotikler ve bağışıklık sistemini düzenleyen ilaçlardır.
Yeni koronavirüs bir bakteri değil bir virüstür, ancak bakteriyel enfeksiyonlar hasarlı akciğer ortamında çoğalır, insanlar gripten ötürü bu şekilde daha da kötüleşir.
Bir antibiyotik, bunun olmasını engelleyebilir.
Test edilen başka bir ilaç, İnterlökin 6 (IL-6) adı verilen bir bağışıklık kimyasalını inhibe eden ve tipik olarak romatoid artriti tedavi etmek için kullanılan Sarilumab'dır.
Sözün özü:
Covid-19'dan ölümün ana nedeni, hiperaktif bir bağışıklık sisteminin neden olduğu akciğerlerde aşırı inflamatuar bir yanıt'tır.
Ezcümle:
IL-6 gibi enflamatuar kimyasallar, virüsü yenmek için aşırı hıza girer, ancak akciğerlerdeki hücreleri yok ettikleri için yarardan daha fazla zarara neden olurlar.
Nüans?!
Doktorlar, bağışıklık sistemini, hastalığın geç aşamalarında geri çevirmenin aslında daha ciddi hasarı önleyebileceğini düşünüyor.
Bilim adamları, bu ilaçlar konusunda ihtiyatlı bir şekilde iyimser davranırken, "hiçbirinin ilk gün için hazır olmadığını hatırlamak önemlidir" diyor..
Netice:
Şimdiye kadar veriler öncü olmuştur ve hepsi için daha fazla test yapılması gerekmektedir.
Dahası, tüm bu ilaçların ciddi yan etkileri olabilir.
Bu ilaçların çoğu, HIV ve otoimmün bozukluklar gibi diğer durumları tedavi etmek için de kullanılır.
Düzenli olarak Klorokin verilen bazı insanlar, son zamanlarda ilaçlarını alamadıklarını, çünkü birilerinin ilacı satın aldıklarını ve depoladıklarını söyledi.
Hasılı:
Eğer size Covid-19 teşhisi konduysa, doktorunuza klinik çalışmalardan birine kaydolmayı isteyin.
Kendinizi tedavi etmeye çalışmayın.
Koronavirüs salgını hızla yayılıyor.
Güncellemeler için Sağlık Bakanlığı'nın Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri'nin yanı sıra yerel sağlık departmanınızı da kontrol edin.
Duygusal olarak bunalmış hissediyorsanız, Kriz Metin Satırı Danışmanları'na ulaşın.
Ezcümle:
"Kalitesiz nüfus", eğitimsiz kitle artık "güç değil"!
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.