Oliver Cromwell, 25 Nisan 1599 Huntington ‘da doğmuş, 3 Eylül 1658 Londra’da ölmüştür. 

Bir İngiliz siyaset adamı, asker ve devlet yöneticisi olup İngiltere'nin yönetim biçimini krallıktan Cumhuriyet’e çevirmis ama 1650'den ölünceye kadar Devlet Koruyucu Lord unvanı ile ülkeyi tek başına idare etmistir. 

 Ne yapmış ve söylemişti Cromwell? 

20 Nisan 1653.. Oliver Cromwell 40 tüfekli askerle İngiltere Meclisine gelir.. 

Dünya siyaset tarihinde yer alan konuşmasını yapar ve parlamentoyu kapatır. 

 Cromwell şöyle konuşur: 

“Eyy bu meclisin aşağılık mensupları !... Acele edin ve defolup gidin... 

Oturumunuzu sonlandırmaya geldim, Meclisi yaptığınız her uygulama  ile kirletmenize ve şerefsizleştirmenize artık kalıcı bir son vermeye geldim. 

 Siz ki fitneci, fesatçı, meclis üyeleri, siz ki iyi bir hükümet olmak dışındaki her şeysiniz!! Kiralık sefil yaratıklar, zavallılar, ülkenizi en küçük kişisel çıkar adına satılığa çıkaranlar, birkaç kuruş için Tanrı'ya ihanet edenler, içinizde bir parça da olsun erdem kalmadı mı? 

 Bir parça vicdan da mı yok? 

Bir sahtekâr kadar bile dindar değilsiniz! 

Para sizin yeni Tanrınız olmuş! 

 Satılığa çıkarmadığınız bir değer de kalmadı.. 

Ulusunuz adına iyi bir şey düşünemez misiniz? 

Sizi çıkarcı sürüsü, bulunduğunuz bu kutsal meclisi, o varlığınızla kirletiyorsunuz! 

Halkın size verdiği yetkiyi kötüye kullandınız. 

Siz ki, halkın umutsuz dertlerine çare olmalıydınız. 

Kendiniz halka en büyük dert kaynağı oldunuz! 

 Ama ülkemiz beni bu meclisi temizlemeye çağırdı! 

Ve bu gücü de bana Tanrı verdi. Vay halinize! Şimdi derhal defolun!!! 

Acele edin rüşvetin köleleri! 

Acele edin, gidin! Süslü saltanat eşyalarınızı alın ve defolup gidin!.. “ 

 Cromwell 1649’da Kral 1.Charles’i idam ettirerek Cumhuriyet’i ilan eder. 

Ağustos 1658’de sıtmaya yakalanır ve 3 Eylül 1658’de ölür. 

Cromwell’in ölümünden sonra 2.Charles İngiltere tahtına geçer ve Cumhuriyet son bulur. 2.Charles kafası kesilen 1.Charles’ı unutmaz. 

Cromwell’i mezarından çıkarttırır. 

Kafasını kestirir. 

Bir kazığın üzerine taktırır. 

 Kesik kafa yıllarca orada kalır. 

Bedeni de astırır. 

 Bu davranış 1.Charles’in intikamını almaktan çok krallığın cumhuriyete tepkisidir. 

 Bu gün kimse 2.Charles’i hatırlamaz ama Cromwell’in konuşması yüz yıllardır unutulmamıştır. 

 Milletvekili seçilenlerden kaç kişi bu konuşmayı okumuştur? 

Okuyanlar da dudak bükmüşlerdir. “Cromwell bu sözleri İngilizlere söylemiş, bizi ilgilendirmez” demişlerdir.

Okumadan bilgi sahibi olunmaz. 

Bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olunmaz. 

 Okumadan alim, yazmadan katip olmak bizlere özgüdür. 

İşte tam burada Mehmet Akif’in o efsane dörtlüğünü yazmak gerekir: 

“Geçmişten adam hisse kaparmış... Ne masal şey! 

Beş bin senelik kıssa yarım hisse mi verdi? 

"Tarih"i  "tekerrür"  diye tarif ediyorlar; 

Hiç ibret alınsaydı, tekerrür mü ederdi?”

Kaynak: NE DEMİŞTİ CROMWELL ? - Orhan Selen