İlk altı aylık verilere göre Merkez Bankası’ndan yapılan 40.5 milyar TL’lik aktarmaya rağmen bütçe açığı büyüdü. Vergi gelirleri ise 307.7 milyar liradan 335.9 milyar lira oldu.

Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın ilk altı aylık verilerine göre bütçe, Merkez Bankası’ndan (MB) yapılan 40.5 milyar liralık aktarmaya karşın 109.5 milyar lira açık verdi. Ortaya çıkan sonuç, yılsonu için hedeflenen 138.9 milyar liralık hedefin tutmasının zor olduğunu ortaya koydu.

Hazine ve Maliye Bakanlığı, bütçede haziran ve ocakhaziran dönemi gerçekleşmelerini açıkladı. Haziran ayında bütçe giderleri 85.6 milyar TL, bütçe gelirleri 66.3 milyar TL olurken açık, 19.4 milyar TL olarak gerçekleşti.

Verilere göre haziranda vergi gelirleri geçen yılın aynı ayına göre 44.8 milyar liradan 55.4 milyar liraya yükselirken ocak-haziran döneminde ise vergi gelirleri 307.7 milyar liradan 335.9 milyar liraya çıktı. Açıklanan bütçe gerçekleşmeleri şöyle:

- Geçen yıl haziranda 4.3 milyar lira olan faiz giderleri, bu yıl 6.2 milyar lira oldu. Ocak-haziran döneminde ise geçen yıl 50.7 milyar lira olan faiz gideri, bu yıl 71.2 milyar liraya yükseldi.

- Ocak-haziran döneminde bütçe giderleri 564.9 milyar TL, bütçe gelirleri 455.4 milyar TL oldu. Giderler geçen yıla göre yüzde 17.3 arttı. Geçen yıl ocak-haziran döneminde 78.5 milyar lira olan açık, bu yılın aynı döneminde 109.5 milyar TL’ye çıktı. Bu açık, MB’den yılbaşında aktarılan 40.5 milyar liraya karşın gerçekleşti.

- Yılsonu için beklenen açık ise 138.9 milyar lira. 6 aylık açık dikkate alındığında yılsonunda hedefin tutturulması iyice zora girdi.

- Bütçe giderleri geçen yılın 6 ayı ile karşılaştırıldığında en fazla artış, cari transferlerde gerçekleşti. Bu transferler, 199.2 milyar liradan 239.1 milyar liraya yükseldi.

SGK’YE HAZİNE YARDIMI

- Sosyal Sigortalar Kurumu’nun görev zararı haziranda 4.9 milyar liraya, 6 ayda 46 milyar liraya çıktı. SGK’ye haziranda 16.1 milyar lira, 6 ayda da 74.5 milyar lira Hazine yardımı yapıldı.

- Kâr amacı gütmeyen kuruşlara yapılan transferler mayısa göre 25.9 milyon liradan 606.5 milyon liraya çıktı. Bütçe başlangıç ödeneği 2.9 milyar lirayken 6 ayda yapılan transfer 2.3 milyar liraya ulaştı. Hanehalkına yapılan transferler haziranda 5 milyar 7 milyon, 6 ayda 36.1 milyar lira oldu.

- 6 ayda 11.1 milyar liraya ulaşan sosyal amaçlı transferlerin tamamı yine “diğer sosyal amaçlı transferler” kaleminden gerçekleştirildi.

‘ÖRTÜLÜ ÖDENEK’ 1 MİLYARI AŞTI

Bütçe başlangıç ödeneği 3.1 milyar lira olan, aktarmayla ödenek toplamı 3.4 milyar liraya çıkarılan Cumhurbaşkanlığı, 6 ayda 1.2 milyar lira harcama yaptı. Cumhurbaşkanlığı’nın kullanımında bulunan “örtülü ödenek” harcamaları ise haziranda bir önceki aya göre büyük bir artış yaparak 94.5 milyon liradan 223.9 milyon liraya çıktı. 6 aylık harcama toplamı da 1 milyar lirayı aşarak 1 milyar 8 milyon 561 bin lira oldu.

Hizmet alımları kapsamında müteahhitlik hizmetleri alımları da haziranda yükselerek 3.4 milyon liraya, 6 ayda ise 7.3 milyon liraya çıktı. Hizmet alımları için 6 ayda toplam 13.8 milyar lira, kiralar için de toplam 871.2 milyon lira harcandı. Taşıt kiraları için 236.6 milyon lira, hizmet binaları için de 358.3 milyon lira harcama yapıldı. Normalleşmeyle birlikte temsil ve tanıtma giderleri de sıçradı. Bir önceki aya göre 4.3 milyon liradan 14.8 milyon liraya çıktı. 6 aylık toplam 48.2 milyon lira oldu.

Başlangıç ödeneği 11.5 milyar lira olan Diyanet’in 6 aylık harcama toplamı da 5.6 milyar lira olarak gerçekleşti. 6 aylık harcamalara bakıldığında ilk sırada 222.7 milyar lira ile Hazine ve Maliye Bakanlığı yer aldı.

Bu bakanlığı 77 milyar lira ile Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve 60.5 milyar lira ile Milli Eğitim Bakanlığı izledi. Görev giderlerinde 2 milyar 47 milyon lira olan başlangıç ödeneği 6 ayda aşılarak 2.2 milyar lira oldu.

Mustafa Çakır/Cumhuriyet