Prof. Dr. Erkan SEVİNÇ
PAGOS
Bugün günlerden yine cumartesi..Bugünü herkes sever ama ben artık bir başka seviyorum.Çünkü bugün Pagos günü..Pagos Üretici Pazarı günü.. Her cumartesi Kadifekale surları içinde kuruluyor Pagos Üretici Pazarı.
Kadifekale'den 90 kadın üretici, İzmir genelinden 24 tarımsal kalkınma kooperatifi ve 12 üretici kadın kooperatifinin yer aldığı pazarda meyve sebzeden peynir, bal ve zeytinyağı gibi ürünlere, tandır ekmeğinden midyeye, el işi ürünlerden dokuma halılara kadar çok zengin bir ürün çeşitliliği var.
Aracınız yoksa hiç dert değil. İzmir’in 6 farklı noktasından pazara servis var.Ayrıca Konak Bahribaba otobüs durağından Kadifekale'ye giden 33 numaralı otobüs 15 dakikada bir sizi o renkli dünyaya götürüyor.
Bugün Kadifekale olarak adlandırılan Pagos dağının adı antik kaynaklarca 'Tepe' anlamına gelmekte.
M.Ö. 334'te Pagos dağı eteklerinde bir tepe üzerinde bulunan kale Anadolu'yu Pers egemenliğinden kurtaran Makedonya Kralı Büyük İskender'in isteği ile yapılmış.
Helenlerin istedikleri Bayraklı Tepekule'de sıkışmış olan Smyrna kentinin yeniden inşa edilerek Efes, Bergama, Rodos, İskenderiye gibi zamanın ticarette ve liman işletmesinde ileri gitmiş şehirleri ile boy ölçüşebilecek bir şehir düzeyine erişmesi.
Böyle bir şehrin eski İzmir'de kurulması hem konum ile hem de alanın küçüklüğü nedeniyle imkansız olduğundan İskender Pagos tepesi ve eteklerine yeni şehri kurmayı düşünüyor.
Efsaneye göre; İzmir'e gelen Büyük İskender, o zaman ormanla kaplı "Pagos tepesi" denilen Kadifekale'de Nemesis kutsal alanında avlanırken bir ara ulu bir çınarın altında uykuya dalar, rüyasında gördüğü iki Nemesis, İskender'den yeni İzmir kentini uyuduğu tepenin eteklerinde kurmasını ister, uykusundan uyanan İskender, Klaros'un Apollon kahinine gördüğü rüyayı anlatarak fikrini sorar, kahin rüyayı tek bir cümlede yorumlar: "Kutsal Meles Çayı kenarındaki Pagos tepesi eteklerinde yerleşecek İzmirliler, eskisinden dört kez daha mutlu olacaklardır." İskender'in generallerinden Lysimachos yeni İzmir'in kuruluşunu gerçekleştirir.
Şehri Pagos tepesi ile iç limana bakan yamaçlarda kurmaya başlar. Böylece 400 yıl önce Lidyalıların istilası ile yurtlarından edilen Meles çayı etrafında küçük köysel yerleşimlerde yaşayan Homeros'un hemşerisi İzmirliler, buraya gelip yerleşirler.
Kadifekale'den günümüze yalnızca kalenin batısındaki 5 kulesi ile güneyindeki duvarlarının bir bölümü kalmış durumda.
Tarihi Kadifekale bölgesinde yürütülen kazı çalışmaları sırasında, MS 2. yüzyıla ait olduğu tahmin edilen kadın başı figürü ile İzmir'deki Türk-İslam dönemine ait ilk camilerden biri olduğu tahmin edilen yapı ortaya çıkarıldı.
Son dönem kazılarda tabak, kase, lüle taşından pipo, yüzük ve ok ucu bulundu. Yıllardır İzmir'in gündeminde olan "Agora'dan Kadifekale'ye tünel var" iddiasının da gerçek olduğu ortaya çıktı.
Roma Dönemi'nde inşa edilen 2 bin 500 yıllık tünelden hala Agora'ya su akmaya devam ettiği belirtildi.
İzmir Büyükşehir Belediyesi Kadifekale surlarının restorasyon çalışmalarını sürdürüyor. Bölgenin yeniden kentin cazibe merkezi olması için kapsamlı bir program devrede. Bu bağlamda Kadifekale’nin tarihi ve doğal dokusunun yenilenmesi, Antik Roma Tiyatrosu’nun ortaya çıkarılması için çalışmalar hızlandırılacak.
Pagos Üretici Pazarı’nın yanı sıra bölgede kültürel ve sanatsal etkinlikler düzenlenecek. Kentin refahını tarihinden ve köklerinden gelen güçle artırmak, refahı kentin kılcallarına yaymak, İzmir’i bir kooperatifler şehri haline getirmek ve kadınları ekonomiye dahil etmek gibi pek çok hedef Kadifekale örneğinde önemli rol oynayacak.Tabii buradaki ivme Neptün Soyer.
Soyer “first lady”olsa da Seferihisar’da yaptıkları..Sığacık Pazarı.. Tohum Takas Şenlikleri..Köy Koop’un ilk kadın genel başkanlığı. İl il, ilçe ilçe, köy köy dolaşarak özellikle de kadınlara kooperatifçiliği, birlik beraberliği, bir arada çalışmanın önemini ve tarımın bizim için kurtuluş olacağını anlatmaya çalışan Neptün Soyer Pagos Üretici Pazarı’na ayrı bir önem veriyor. “İzmir’in üretici kadınları, dönem dönem bazı yerlerde buluşsalar da artık sabit bir yerde her cumartesi bir araya gelebiliyorlar.
İzmirlilerin artık çok da gitmediği ama tarihi açıdan çok önemli olan Kadifekale’de böyle bir pazarın kurulması herkesi çok motive etti.
Açılış öncesi hazırlıklar için alandayken “Bu gece uyuyamayacağız, çok heyecanlıyız!” demişlerdi. Bir işin heyecanı varsa, bereketi daha bol oluyor”diyor.
MHP Izmir Il Baskanı Veysel Şahin’in "Üretici pazarı açıyorsunuz adını Yunanca'dan koyuyorsunuz.
Izmir Çakabey'in memleketi, babalarının memleketi degil, Türk'e ve Türkçe'ye olan tavırlarını anlamıyoruz.
Yüzyıllardır Türk yurdu olan Kadifekale isminin neyini beğenmediniz?" sözleri bana bir anımı hatırlattı.
Çeşme’deki hastanemize “Sissus”adını vermiştik. Çeşme’nin antik dönemdeki adı. Ruhsat almak için Sağlık Bakanlığı’nda az çile çekmedik. Niye “Şifa” falan koymamışız. Bu ülkede güzel işler yapmak zor.
Bu arada İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı ile hala bir araya gelemedik. Umarım elbet bir gün bana sıra gelir de, soracaklarımı sorarım.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.