Türkiye'deki ekonomik kriz giderek büyürken yaklaşan seçim taşırmaları yabancı basının gündemini meşgul etmeye devam ediyor.

Reuters; TL'nin devamlı değer kaybetmesi, Merkez Bankası rezervlerinin düşüşü, dövize endeksli mevduat hesaplarının faturası ve ekonominin seçime olası etkilerine değindiği bir analiz yazısı yayımladı.

‘TÜRKİYE'NİN KONTROLÜ KAYBETME RİSKİ VAR’

Son yıllarda Türkiye piyasasında tekrarlanan çalkantılara tanık olan ABRDN fon yöneticisi Kieran Curtis, “Türkiye için kriz bir kesinlik değil ancak ihtimal kesinlikle sıfırdan da çok uzakta. Kontrolü kaybetme riskiyle karşı karşıyalar” dedi.

Merkez Bankası’nın (TCMB) net uluslararası rezervleri 20 Mayıs itibarıyla 10 milyar doların altına gerilerken son 5 haftalık düşüş 10 milyar dolara ulaştı.

Swap hariç rezervler ise aynı dönemde eksi 55 milyar dolara kadar gerileyerek daha önce büyük siyasi ve ekonomik değişimleri beraberinde getiren eksi 60 milyar dolara bir kez daha yaklaştı.

Hükümetin, Aralık ayındaki kur krizini bir süreliğine de olsa tersine çevirmesini sağlayan kur korumalı mevduat (KKM) sisteminde vade sonunda yenilenip yenilenmeyeceği piyasanın ana gündeminde.

Erdoğan hükümeti, ekonomide Ukrayna’daki savaşın etkilerinin enflasyonda görüldüğünü, bunun da enflasyondaki düşüşü cari dengeyi artışa döndürme çabalarını bir miktar geciktirdiğini söyledi. TCMB ise bir süre sonra dezenflasyonun başlayacağını söylüyor.

'ERDOĞAN'IN TEKRAR SEÇİLEBİLMESİNi BELİRLEYECEK'

Cumhurbaşkanı Erdoğan, hükümetinin geçen yılın sonlarında yaşanan kur krizinden sonra yeni piyasa kargaşasını önleyip önleyemeyeceği, kendisinin seçilme ihtimali ve yabancı yatırımcıların potansiyel geri dönüşü üzerinde de belirleyici olacak.

Bankacıların kamu kontrollü olarak tanımladığı kur politikası başta olmak üzere piyasa ekonomi politikalarının sürdürülebilirliğinden ve bir önceki krizden sadece 5 ay sonra işlerin yeniden kontrolden çıkmaya doğru ilerlediğinden endişeli.

'YILIN EN BÜYÜK DÖNÜŞÜ AĞUSTOS'TA'

Ekonomi yönetimi, tasarruf sahiplerini ve şirketleri büyük TL değer kaybından korumak ve onları dolar, euro ya da altın biriktirmemeye ikna etmek için KKM sistemini geliştirerek aralıkta büyük bir kur krizini durdurmayı başardı.

KKM’nin kritik yaz yenileme tarihleri de ​​yaklaştıkça piyasalar 10 milyarlarca dolarlık yüksek geri dönüşlerin oluşturabileceği döviz talebini de takibe almış durumdalar.

Reuters’ın 4 ekonomistin görüşleriyle derlediği verilere göre, KKM’de ağustos ayında yaklaşık 20 milyar dolar değerinde dönüş olacak ve yılın en büyük dönüşü de bu ayda gerçekleşecek. Temmuz ve ağustos toplam dönüş miktarı ise 30 milyar dolar.

'DÖVİZ REZERVLERİNDEKİ DÜŞÜŞ SÜRECEK'

Rekor seviyede yüksek küresel enerji ve gıda fiyatları, bu yıl TL’de yaşanan neredeyse yüzde 20’lik değer kaybı ve yüzde 50’lik yurt içi kredi büyümesiyle birleştiğinde enflasyonu yüzde 100’e doğru çekiyor.

Yine de bu durumda bile TCMB geçen hafta politika faizini yüzde 14’te sabit bıraktı.

SEÇİM BELİRSİZLİĞİ

Son yıllardaki sorunlarının ardından artık çok daha az yabancı yatırımcı Türkiye’nin tahvillerinde pay sahibi.

Hükümet, işleri tersine çevirmek amacıyla döviz korumalı tahvil fikrini dile getiriyor, ancak yabancı yatırımcılar yine de bir noktada sermaye kontrollerinin onları tuzağa düşürebileceğinden endişeli.

Piyasadaki gerilimler Türklerin sıkıntılarını daha da kötüleştirdi ve bireyler hızla katlanan ev faturalarını ödemek için mücadele ediyor.

Tüm bu endişeler en geç Haziran 2023’te yapılacak seçimlerin daha erkene alınıp alınmayacağı sorularını beraberinde getiriyor.

Anketler, Erdoğan’ın aralık kur krizi döneminde kaybettiği oyları bir miktar geri kazandığını ve AKP’nin hâlâ rakiplerinin önünde olduğunu gösteriyor.

Ancak oy oranları geçmiş seçimlerin oldukça altında ve bazı anketler TBMM çoğunluğunu ve hatta belki de Cumhurbaşkanlığını bir muhalefet koalisyonuna kaptırılabileceği ihtimalini de açıkça gösteriyor.