İnternet şimdilerde insan yaşamının büyük bir parçası, hatta tam ortasında yer alan bir olgu. Birçok işimizi internet üzerinden görebiliyoruz. Gerek alışveriş, iş veya eğitim amaçlı, gerekse boş vaktimizi değerlendirmek için birçoğumuz internet ağlarından yararlanıyoruz.

Bu yaygınlaşan kullanım doğrultusunda, web giderek kendini geliştiriyor ve bir nevi evrimleşiyor. ilk olarak Web 1.0 olarak bildiğimiz internet ağı 1980‘lerin sonunda çıktı ve nispeten daha az katılımcıya sahipti. 20 yılı aşkın bir süredir, etkileşimli internet olarak tanımlanan Web 2.0 kullanılıyor. Dört gözle beklenen internetin geleceği Web 3.0, bitcoin dünyası sayesinde son dönemlerde sürekli gündemde. Peki Web 3.0 nedir?

Web 3.0 nedir ve ne işe yarar?

2004 yılından bu yana ara ara gündeme gelen Web 3.0, tam umudumuzu kesmeye başladığımız anda yeniden gündeme geldi. Web 3.0‘ı bize tekrar hatırlatan şey ise finans dünyası oldu. Bitcoin, Etherium gibi kripto para blok zincirinin interneti yeni evrimine ulaştırıp, bizi Web 3.0‘a ulaştırması umut ediliyor. Peki bu Web 3.0 bize neler sunacak?

”World Wide Web” açılımına sahip ve ”WWW” olarak bildiğimiz internet ağının değişimi aslında bir bakıma Metaverse ile de kesişiyor. Web 2.0‘ın yaygınlaşmasının ardından bildiğimiz birçok internet devi marka ve aplikasyonlar doğmaya başladı. Google, Twitter, Facebook, YouTube, LinkedIn gibi aklınıza gelen tüm markalar, Web 2.0 sayesinde gelişti.

İnternetin ikinci evrimsel formunun bize bu kadar yenilik getirmesi, bizi Web 3.0‘ın yolunu gözlemeye itti. Uzun yıllarca ara ara sürekli gündeme gelen Web 3.0 nihayet kesinleşmeye başlıyor diyebiliriz. Bu yeni internet ağına, semantik ağ deniyor. Peki bu ne demek?

Web 1.0‘daki aracılar, sunuculardı. Biriyle etkileşime geçmek için sunuculara ihtiyaç duyuyorduk. Web 2.0‘da bu sunucuların yerini platformlar aldı ve sadece kayıt olarak iletişim kurar hale geldik. Peki aracı olmadan internet üzerinden biriyle iletişime geçmek mümkün mü? Bu noktada da Web 3.0 devreye giriyor.

Web 3.0, herhangi bir aracı olmadan, merkeziyetsiz bir bağlantı kurmaya olanak sağlayacak. Yine merkeziyetsiz bir sisteme sahip kripto paralar son dönemlerin viral konusu oldu. Bu da Web 3.0’ın gerçekleşmesi ihtimallerini tekrar gündeme getirip bizi istemsiz bir beklentiye sürükledi.

Uygulamalar ortadan kalkacak

Web 2.0’daki ”app” ismi alan uygulamaları, Web 3.0’da ”dapp” (Decentralized app – merkeziyetsiz uygulama) adını alıyor. Yani internette gezinmek için uygulamalar yerine cüzdan mantığı ile çalışan dapp‘ler kullanılacak. Böylece üretilen içeriğin ücretini, sadece üretici alacak ve uygulamalar bundan herhangi bir kar güdemeyecek.

Bir şarkı dinlediğinizde, bir haber okuduğunuzda ya da herhangi bir içeriğe ulaşıp bundan faydalandığınızda, bunun ücreti uygulamalara gitmeyecek. Çünkü içerik sahipleri, oluşturdukları eseri direkt olarak kullanıcıya ulaştıracak ve arada herhangi bir aracı olmayacak. İşte bahsettiğimiz merkeziyetsiz sistem bunu vaat ediyor.

Web 3.0’ın Metaverse ile ilgisi

Yakından bakılınca Metaverse ve Web 3.0 oldukça alakalı oluşumlar. Web 3.0, Metaverse için bir altyapı niteliğinde olacak. Metaverse için kullanılacak VR cihazlar, Web 3.0’a geçiş dönemini hızlandırabilir. Açık kaynak kodlu bir sistem, güvenilir bir altyapı ve doğrulanabilir iletişim yöntemleri sağlanırsa bu süreç kolaylıkla sağlanabilir. Aslında her iki oluşum da, internet aleminin geleceği niteliğinde.