Mustafa Şentop, parlamento muhabirleriyle TBMM Tören Salonu'nda bir araya gelerek, 27. Dönem 4. Yasama Yılı'nı değerlendirdi.

Meclis'in 3. Yasama Yılı'nda çalışmalarını yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını etkisi altında gerçekleştirdiğini hatırlatan Şentop, 4. Yasama Yılı'nda da salgının olumsuz etkilerinin devam ettiğini, ancak Meclis'in, 2021'de de çok yoğun bir yasama yılını geride bıraktığını söyledi.

Geride kalan yasama yılına ilişkin yasama, denetim ve temsil faaliyetleriyle ilgili bazı istatistiki verileri paylaşan Şentop, TBMM Genel Kurulu'nda 4. Yasama Yılı'nda 105 birleşim ve 488 oturum gerçekleştirildiğini, 801 saat 33 dakika çalışma yapıldığını ve 33 bin 953 sayfa tutanak tutulduğunu bildirdi.

Mustafa Şentop, 27. Dönem 4. Yasama Yılı'nda 33'ü uluslararası anlaşmaların onaylanmasının uygun bulunmasına ilişkin olmak üzere TBMM Başkanlığına sunulan 771 kanun teklifinden 682'sinin komisyonlara gönderildiğini, 3 kanun teklifinin ise iade edildiğini belirtti. Şentop, kanun tekliflerinden 86'sının işlemlerinin, TBMM'nin tatilde olduğu süre içinde komisyonlara havale işlemi gerçekleştirilemediği için halen devam ettiğini bildirdi.

4. Yasama Yılı'nda, 55'i uluslararası anlaşmaların onaylanmasının uygun bulunmasına ilişkin olmak üzere, önceki yasama yıllarında sunulanlarla birlikte 81 teklifin kanunlaştığını aktaran Şentop, "Bugün itibarıyla 3 bin 484 kanun teklifi ihtisas komisyonlarının, 67 kanun teklifi ise Genel Kurulun gündeminde bulunuyor. Yine bu yasama yılında çeşitli konularda 45 TBMM kararı alındı." diye konuştu.

Şentop, geride kalan yasama yılında, kanunlaşan teklifler arasında, kamuoyunun yakından takip ettiği, hayvanların korunması konusunda önemli tedbirler içeren, bu kapsamda hayvanlara yönelik bazı eylemleri suç olarak düzenleyen Hayvanları Koruma Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun, çevre kirliliğini önlemek ve yeşil alanların korunmasına, iyileştirilmesine ve geliştirilmesine katkı sağlamak amacıyla Türkiye Çevre Ajansı'nın Kurulmasına İlişkin Kanun ile kendisinin de ilk imza sahibi olduğu, ayrıca yasalaşmasına öncülük ettiği 2021 yılının İstiklal Marşı Yılı olarak kabul edilmesini sağlayan kanunun da yer aldığını hatırlattı.

Meclis'in, zaman zaman ulusal ve uluslararası önemli konular hakkında duruşunu ve iradesini yansıtabilmek için TBMM'de grubu bulunan partilerin, ortak bildiri ve deklarasyonlar ilan ettiğini veya Meclis kararları alındığını anlatan Şentop, TBMM'de grubu bulunan siyasi partilerin, uluslararası alanda Türkiye'nin menfaatleri söz konusu olduğunda, iç siyasetteki anlaşmazlık noktalarını bir kenara bırakarak bu ortak deklarasyonların yayımında ve kararların kabulünde bir araya gelebilmelerini çok kıymetli bulduğunu vurguladı.

"Dokunulmazlık tezkeresi sayısı 1359'a ulaştı"

Yasama dokunulmazlığı tezkerelerine değinen Şentop, 27. Dönem 4.Yasama Yılı'nda TBMM Başkanlığına 349 yasama dokunulmazlığı tezkeresi geldiğini bildirdi.

Şentop, 5 tezkerenin, kesin hüküm giyme sebebiyle milletvekilliğinin sona ermesi, 1 tezkerenin, yasama dokunulmazlığının kaldırılması, 3 tezkerenin, istem üzerine Cumhurbaşkanlığına iade edildiğini, 1 tezkerenin işlemlerinin ise TBMM'nin tatilde olduğu süre içerisinde İçtüzük gereği Karma Komisyon'a havale işlemi yapılamadığı için halen devam ettiğini aktardı.

Bir milletvekilinin suç işlediği iddiasıyla dokunulmazlığının kaldırılması istendiğinde ne yapılması gerektiğinin, TBMM İçtüzüğü ile sıkı kurallara bağlandığına işaret eden Şentop, dokunulmazlığın kaldırılıp kaldırılmamasında yetki sahibinin öncelikle Anayasa ve Adalet Komisyonları Üyelerinden Kurulu Karma Komisyon, ardından da TBMM Genel Kurulu olduğunu anımsattı.

Şentop, bu konuda TBMM Başkanlığının görevinin, İçtüzüğün 131. maddesine göre, "dokunulmazlığın kaldırılması istemini Anayasa ve Adalet Komisyonları Üyelerinden Kurulu Karma Komisyon'a havale etmekten" ibaret olduğunu belirterek, "Bu kapsamda 27. Yasama Dönemi'nin başlangıcından bugüne kadar TBMM Başkanlığına gelip Karma Komisyona havale edilen, dolayısıyla 4. Yasama Yılı sonu itibarıyla Karma Komisyon'da bulunan toplam tezkere sayısı 1359'a ulaşmıştır." ifadesini kullandı.

"Soru önergelerinin cevaplandırılma oranı yüzde 63,5"

Mustafa Şentop, Meclis'in yasama dışında çok önemli bir diğer fonksiyonunun denetim olduğuna işaret ederek, 27. Dönem 4. Yasama Yılı'nda denetim faaliyetleri kapsamında, milletvekillerince 18 bin 75 yazılı soru önergesi verildiğini hatırlattı.

Zaman zaman milletvekillerinden ve siyasi parti gruplarından, Cumhurbaşkanı Yardımcılığına ve bakanlıklara gönderilen soru önergelerine süresi içinde ve yeterli cevap verilmediğine ilişkin eleştirilere ise Şentop, şöyle yanıt verdi:

"Soru önergelerinin toplam cevaplandırılma oranına yasama dönemleri itibarıyla bakacak olursak, çok kısa süren 25. Yasama Dönemi'ni hariç tuttuğumuzda, parlamenter sistemde geçirilen son iki dönemden 24. Yasama Dönemi'nde yazılı soru önergelerinin toplam cevaplandırılma oranı yüzde 60,3, 26. Dönem'de de yüzde 45,4 olarak gerçekleşmişken Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nin geçerli olduğu 27. Dönem'de bu oranın yüzde 63,5 olduğunu görmekteyiz. Bu verilere dayanarak Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nde milletvekillerinin yazılı soru önergelerinin cevaplandırılmadığı ve yeni sistemde TBMM'nin denetim fonksiyonunun gerilediğine yönelik eleştirilere katılmadığımı ifade etmek isterim. Bununla birlikte her ne kadar önceki yasama dönemlerine göre daha iyi durumda olsak da elbette ideal olan, milletvekillerimizin yönelttiği soru önergelerinin istisnasız tamamının, süresi içerisinde cevaplandırılmasıdır."

Şentop, 4. Yasama Yılı'nda TBMM Başkanlığına, 1574 Meclis araştırması önergesi verildiğini, kabul edilen Meclis araştırması önergesi sayısının 101'e ulaştığını anımsattı.

"6 ülkeye resmi ziyaret gerçekleştirdik"

TBMM Başkanı Şentop, son yasama yılında 26 genel görüşme önergesi verildiğini, bunlardan 1'inin mükerrer olması nedeniyle işleme konulmadığını, işleme alınan 25 genel görüşme önergesinden 23'ünün Genel Kurul gündeminde, 2'sinin işlemde olduğunu aktardı.

TBMM Başkanlığına yazılı soru önergelerine ilişkin eleştiriler yöneltildiğini belirten Şentop, sözlerini şöyle sürdürdü:

"İçtüzük hükümlerini katı bir şekilde uygulasak, bu konuda ben bir müsamaha göstermesem; Başkanlığa verilen soru önergelerinin maalesef büyük çoğunluğunun milletvekillerine iade edilmesi gerekir. Oysa iade oranlarına baktığımızda 4. Yasama Yılı'nda, işleme alınan 52 bin 797 yazılı soru önergesinin yüzde 1,89'unun (1000'inin), 4 bin 984 Meclis araştırması ve genel görüşme önergesinin yüzde 2,54'ünün (127'sinin), mevzuat hükümlerine uygunluk incelemesi neticesinde sahiplerine iade edildiğini görmekteyiz. 27. Yasama Dönemi'nin tamamında geçerli olan yazılı soru önergelerinin iade oranı yüzde 1,89 olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu oran önceki yasama dönemlerine kıyaslandığında son derece düşüktür."

Şentop, Meclis'in üyesi olduğu 12 parlamenter asamble ve Türkiye-AB Karma Parlamento Komisyonu ile yürütülen parlamenter diplomasi faaliyetlerine ek olarak, bu yasama yılında Mısır ve Libya dostluk gruplarının kurulmasıyla dostluk grubu kurulan ülke sayısının 146'ya ulaştığını ve Türkiye'nin etkinlik coğrafyasının daha da genişletildiğini dile getirdi.

TBMM Başkanı olarak parlamenter diplomasi faaliyetleri kapsamında bu dönemde bir dizi dış ilişkiler faaliyetinde bulunduğunu anlatan Şentop, "6 ülkeye resmi ziyaret gerçekleştirdik. Öncelikle yasama yılının başında ekimde, işgal altındaki topraklarını kurtarmak için yürüttüğü mücadele devam ederken milletvekillerimizden oluşan bir heyetle Azerbaycan'ı ziyaret ettik. 4. Yasama Yılı'nda, Kuzey Makedonya'ya, Arnavutluk'a, Kuveyt'e, İspanya ve Kazakistan'a resmi ziyaretler gerçekleştirdik." diye konuştu.

"Uluslararası krizlerle ile ilgili yoğun telefon diplomasisi"

Şentop, söz konusu dönemde TBMM'nin, uluslararası meselelerle çözüm önerilerinin ele alındığı uluslararası 5 toplantıya ev sahipliği yaptığını, diğer parlamentolar ve uluslararası parlamenter asambleler tarafından düzenlenen 14 etkinliğe de katılım sağlandığını kaydetti.

TBMM Başkanı sıfatıyla 62 farklı ülke, 10 uluslararası teşkilattan cumhurbaşkanı, meclis başkanı, hükümet başkanı, uluslararası örgüt veya parlamento başkanı ve diğer yetkililerle 196 ikili görüşme gerçekleştirdiklerini anlatan Şentop, söz konusu dönemde ortaya çıkan uluslararası krizlerle ile ilgili yoğun bir telefon diplomasisi yürüttüğüne dikkati çekti.

TBMM İdari Teşkilatı tarafından bu yasama yılında yasama faaliyetlerine teknik destek hizmetleri kapsamında 33'ü uluslararası anlaşmanın uygun bulunmasına dair kanun teklifi için inceleme raporu olmak üzere, milletvekillerinin talepleri doğrultusunda 295 kanun teklifi taslağı hazırlandığını ifade eden Şentop, TBMM Başkanlığına sunulan 714 kanun teklifi için 19 inceleme raporu ve 695 bilgi formu hazırlanarak, kanun yapım tekniğine uygunluk açısından inceleme yapıldığını vurguladı.

Meclis Başkanı Şentop, TBMM Kütüphanesinde yaklaşık 27 bin kullanıcıya hizmet verildiğini ve Açık Erişim Sistemi'nden 125 binin üzerinde kişinin yararlandığını ifade etti. Şentop, Meclis arşivinde yer alan darbe dönemi kurumlarından Yüksek Adalet Divanı ve Yüksek Soruşturma Kuruluna ait 253 bin 944 evrakın dijitalleştirme çalışmalarını tamamlayarak, dijital kopyalarını 27 Mayıs 1960 Askeri Darbe Mağdurlarının Zararlarının Tazmini Amacıyla Kurulan Komisyon Başkanlığına gönderdiklerini belirtti.

Şentop, "Kütüphanemizde bulunan Demokrat Parti Meclis Grubu müzakere zabıtlarına ait 260 ciltten oluşan belgenin de dijitalleştirilme çalışmaları tamamlanmış; özet ve gündem bilgileri bilgisayar ortamında tanınır hale getirilmiştir. Bu çalışmayı, yakın zaman içerisinde araştırmacıların hizmetine sunmayı planlıyoruz." dedi.

"100. yıl dönümleri açısından zengin bir dönem"

TBMM Başkanı Şentop, 27. Dönem 4. Yasama Yılı'nda Genel Kurul toplantılarının, 591 saati TRT-3 kanalından, 155 saati ise Meclis'in resmi internet sitesi üzerinden olmak üzere 746 saat; siyasi parti grup toplantılarının da TBMM'nin resmi internet sitesi üzerinden 101 saat canlı olarak yayımlandığını bildirdi.

Meclis'in 27. Yasama Dönemi'nin 100. yıl dönümleri açısından zengin bir dönem olduğunu dile getiren Şentop, bu kapsamda gazi Meclis'in açılışının, 1921 Anayasası'nın kabul edilişinin, İstiklal Marşı'nın kabulünün, Moskova Antlaşması'nın imzalanmasının ve Antep'e Gazi unvanı verilişinin 100. yıl dönümlerinin kutlandığını anlattı. Şentop, TBMM'nin, 2021'i, kabulünün 100. yılı olması sebebiyle İstiklal Marşı Yılı ilan ettiğini hatırlattı.

Şentop, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'n katılımıyla TBMM'de 15 Temmuz 2021'de çeşitli etkinlikler ve anma programları düzenlendiğini anımsatarak, "2021'de, aynen önceki senelerde olduğu gibi, vatandaşlarımızın da katıldığı ve 15 Temmuz 2021 sabahından 16 Temmuz 2021 sabahına kadar devam etkinliklerle bu anlamlı günü, milletimizin kahramanca direnişini, şehitlerimizi ve gazilerimizi anmış olmakla birlikte 15 Temmuz vesilesiyle Genel Kurul'da özel bir oturum icra etmedik. Çünkü tarihi önemi haiz günler vesilesiyle TBMM Genel Kurulu'nda özel oturum, eskiden beri prensip olarak sadece 23 Nisan'ın yani TBMM'nin açılışının, ulusal egemenlik ve çocuk bayramının yıl dönümünde yapılmaktadır." değerlendirmesinde bulundu.

Genel Kurul Salonu'nda 1996'dan bu yana kullanılan ve ekonomik ömrünü tamamlayan oylama, yoklama ve ses sistemlerinin, Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayi Başkanlığı ile imzalanan protokol çerçevesinde yapılan çalışmalarla yenilendiğini belirten Şentop, bu yasama yılında Meclis TV'nin teknik altyapısının ve ekipmanlarının yenilenmesine ilişkin çalışmaların tamamlandığını anlattı.

Mustafa Şentop, "Yürütülen bütün bu çalışmalarla Meclisimiz, teknik altyapı açısından 1 Ekim'e hazır hale gelmiştir." ifadesini kullandı.