Nazi Almanyası döneminde iktidarın insanlar üzerinde uyguladığı zulüm, baskı, yıldırma, işkence uygulamalarına genç bir teolog olan Dietrich Bonhoffer; sesini yükselterek karşı çıkar. Ancak, bu karşı çıkışın bedeli ağır olur ve 1945’de asılarak idam edilmesiyle sonuçlanır.
İnatçı, ısrarcı ve cesur bir kişilik olan Bonhoffer, hapse atıldığı günden başlayarak insanlığın düştüğü/düşürüldüğü hazin durumun sebeplerini sorgulamayı, bunları yazmayı, yazdıklarını da mektuplar halinde dostlarıyla paylaşmayı sürdürür. Bonhoffer'in insanlığın yaşamakta olduğu halin sebepleri ve kötülüğün izini sürme gayretleri neticesinde ( sebep-sonuc ilişkisi üzerinde) ulaştığı ana fikir, kitlelerin APTALLIK durumu ile iktidarların ilişkisi arasındaki bağlantıyı kavraması olmuştur. Bunu farzettiği andan itibaren bu aptallığı analiz etmeye çalışan Bonhoffer, “APTALLIĞIN TEORİSİ” ismini verebileceğimiz bir yaklaşımı ortaya koymuştur.

Aptallığın Teorisi, kitlelerin nasıl dikta rejimlerine razı olduğu ve bu rejimleri ölesiye savunduğunu açıklamak için ufuk açıcı bir yaklaşımdır. Sizce bu düşüncenin doğruluğu, günümüzde ne kadar geçerlidir?
Adeta, "Insanoğlunun yaşamakta olduğu problemlerin kökeninde yatan kötülük değil, aptalliktir..." şeklinde formüle ettiği ilk tespitten yola çıkarak teorisini geliştirmeye baslar ve devam eder.Insanligin yaşamakta olduğu kötülükler üzerine kafa yorar.Yine vardığı sonucu cümlelere döker : " Aptallığın yarattığı kötülük diğer bütün kötülüklerden daha tehlikelidir..."
Kötülükle mücadeleye kafa yorar.Dusunur,taşınır, der ki, " karşı argümanlarla kötülükle mucadele edebilirsiniz..." Fakat hemencecik kafasında oluşan menfiligi bu görüşünün olmazı olarak ifade etmeye kendisini mecbur hisseder :
"...Fakat organize olmuş bir ahmaklar sürüsüne karşı yapabileceğiniz birsey yoktur..."
"...Aptal insanlar hallerinden memnundurlar ve saldırıya hazır haldedirler.Organize aptallar saldırıya geçtiklerini kötü insanlardan çok daha tehlikeli olurlar..."
Aptallık üzerine derinlestirdigi düşünceleri neticesinde - kendisine göre- vardığı bir " kesin hukum" daha söz konusu olacaktır: "...Aptallık bir zeka problemi değil, ahlaki bir problemdir..." "...Doğuştan gelen bir maraz değildir..." gibi kurduğu hüküm cümlelerinin bir sonucu olarak da (herhalde " tume varim" gibi dusunulebilinir) APTALLIK PSIKOLOJIK DEGIL, SOSYOLOJIK BIR PROBLEMDIR, demiştir. Toplumun insanları aptallastirdigini düşünen; aptallığın kötülüklere kaynaklık ettiğine inanan ve organize olmuş aptallığın toplumdaki kötülüklerin de sebebi olduğunu iddia eden bir düşünce tarzı...Doğru olamaz mı?..
Bonhoffer entellektuel birikimin aptallığı önleyici bir unsur olamayacağına da inanmaktadır.Ortalikta entellektuel birikimi yüksek olduğu halde "aptal" diye nitelendirilecek pekcok insan dolaştığını söylemektedir.Ayrica ,aptallığın ( virüs gibi ) insanların, entellektuel birikimlerini ve ahlaki değerlerini yok edici bir fonksiyon ifa ettiği iddiasindadir. Aptallığın, insanoğlu için, gözünün önündeki gerçekleri görememe ve bunları reddetme sebebi teşkil ettiği de teorisinin unsurları arasındadır.
Aptallığın sosyolojik boyutlu bir olay olmasını Bonhoffer'e düşündüren bir başka husus da, "...insanlar belli şartlar altında aptallasmaktadirlar; daha doğrusu başkalarının kendilerini aptallastirmasina izin vermektedirler..." yönündeki inancıdır.
1945 de kendisini idam sehpasına götürecek derecede bu fikirlerini savunarak yaşamış olan bu Teolog ,bütün bu analizlerden yola çıkarak bir hükme varmaktadir : APTAL, KOTULUK YAPTIGININ FARKINDA DEGILDIR...
Yine bir hüküm cümlesi ,aptallar için,Bonhoffer'den : "...Liderlerinin emrinde, emirleri sorgusuz ve vicdan muhasebesi olmaksızın uygularlar..."

Size Teolog Bonhoffer'in hikayesi ve APTALLIGIN TEORISI..

Bir yerlerde okuyacak oldum.
Bana mantıklı ve akla yakın geldi.
Sizce?..