Jale Özgentürk'ün yazısından alıntı 

Hükümetin koronavirüs salgınının ekonomide yarattığı ve yaratacağı sarsıntıyı önlemeye yönelik önlem paketi ne işçiyi ne de patronu memnun ediyor. Krizi nasıl atlatacağını bilemeyen şirketler bankalardan eli boş dönüyor. İstihdamda yüzde 80 payı olan KOBİ’ler bu kıskaçta eziliyor...

Koronavirüs salgınında Türkiye’deki ilk vakanın açıklanmasının üzerinden neredeyse bir ay geçti. Ekonomideki bozulma her geçen gün artıyor. Kapanan işyerleri, işsiz kalan çalışanlar, üretimi duran fabrikalar...

Fatura büyüyor, daha da büyüyecek... Hükümet, salgının yaratacağı sorunlara karşı önce 100 milyar liralık “Ekonomik İstikrar Kalkanı” adıyla bir paket açıkladı. Ardından da esnaf, küçük işletme, büyük işletme ayrımı yapmadan ek kaynak yaratıp, Kredi Garanti Fonu (KGF) kanalıyla şirketlere işletme kredisi vereceğini bildirdi.

KGF’nin teminat limiti 25 milyar TL yeni kaynakla 50 milyar liraya çıktı çıkmasına ama bu kaynağa ulaşabilene aşk olsun! Bir süredir iş dünyasından bu konuda ciddi şikâyet geliyordu. Bu şikâyetleri Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu seslendirdi. “Limit yok” bahanesiyle bankaların “ipe un serdiğini” söyledi. Halkbank, Ziraat Bankası ve VakıfBank, böyle bir durumun söz konusu olmadığını öne sürüp tepki gösterdi ama durum aynen böyle. 

Kriterler belli değil

İşletme kredisine ne küçük işletmeler ulaşabiliyor, ne esnaf ne de sanayici. Aralarında sanayiciden küçük işletmeye kadar iş dünyasından birkaç isimle konuştum. Kredi konusunda hiçbiri sonuç elde edememiş.

Kredi başvurularının patladığını, çok büyük bir sıra oluştuğunu söyleyen bu iş insanları, krediye ulaşmanın hiç kolay olmadığını dile getiriyor. Yaşanan sorunlar arasında bankaların kredi kriterlerinin belli olmaması ve ihtiyacı olmadığı halde kredibilitesi yüksek şirketlerin seçilmesi var. Bu süreçte özellikle esnaf ve küçük işletmelerin ayakta kalması giderek zorlaşıyor. Bir iddiaya göre kredi sürecinin yavaşlatılması bir politika.

Kaynakların amacı dışında kullanılarak dövize yönelme ihtimaline karşı, yavaş yavaş açılıyor krediler. Bankacılık Denetleme ve Düzenleme Kurulu’nun yaptığı uyarı da bu kaygıyı yansıtıyor. Salgının yarattığı ve bundan sonra yaratacağı tahribatın boyutları belirsiz. Ancak acil davranarak zararın azaltılması mümkün.

Küçük ve orta ölçekli işletmeler (KOBİ) Türkiye’de de dünyada da ekonominin bel kemiğini oluşturuyor. Dünya Bankası verilerine göre dünyadaki KOBİ’ler ekonomik işletmelerin yüzde 90’ını temsil ederken, istihdamın yarısından fazlasını karşılıyor. Türkiye’de ise işletmelerin yüzde 98.8’i KOBİ’lerden oluşuyor ve toplam istihdamın yüzde 77’sini de bu işletmeler yaratıyor.

Kimse memnun olmadı

Şu ana kadar açıklanan tedbirler ne işçiye ne işverene ilaç olmuş görünüyor. İşçi çıkarmayı üç ay yasaklayacağını açıklayan hükümet, işçiyi 1170 TL ile yoksulluğa mahkûm ediyor.

Küçük işletmeyi korumak için kalkan olsun diye açıkladığı kredilere ulaşmak ise deveye hendek atlatmaktan daha zor!

TOBB banka kursun

TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu 81 oda ve borsadan gelen şikâyetler üzerine açıklamayı sosyal medya üzerinden yapmıştı. Hisarcıklıoğlu’nun tweet’ine üyelerinden çok ilginç yorumlar da geldi. Bazıları şöyleydi:

- Alınan tedbirler sahada binbir bahane ile maalesef uygulanmıyor. ,

- Bahaneler bu süreçte işletmelerin iflasına zemin hazırlıyor. Finans sektörü keyfi uygulama ile işletmelere kan kusturuyor.

- TOBB ve devlet işbirliği ile banka kurulup üyelere hizmet edilse bu banka bozuntuları dize gelir.

- Kredi falan veren yok. Kimse kimseyi kandırmasın.

- Bayilikleri şehir şehir açıyorlar güya ve yetmiyor. Faizler de cabası. Başkanım bunda da bir hayır vardır. Belki TOBB Kalkınma Bankası, TOBB KOBİ Bankacılığı, TOB Katılım gibi yapılanmalar neden olmasın.

Türkiye’nin 81 ilindeki tüm oda ve borsaların yer aldığı 1 milyon üyeli TOBB’un hükümetin sık sık başvurduğu kaynakları banka kurmaya yeter mi bilinmez?