ABD Kongresi’nde Cuma günkü oturumda soruşturmada kilit isimlerden eski Ukrayna Büyükelçisi Marie Yovanovitch ifade verdi. Büyükelçi Yovanovitch’in adı, Trump’ın 25 Temmuz günü Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski ile yaptığı ve kendisi hakkında azil soruşturması başlatılmasına yol açan telefon görüşmesinde geçmişti.

Söz konusu telefon görüşmesinin daha önce yayınlanan dökümüne göre, Trump bugüne kadar diplomat olarak hem Cumhuriyetçi hem de Demokrat yönetimlerde görev yapan Ukrayna Büyükelçisi için “kötü haber” ifadesini kullanmış, başına bazı şeyler gelebileceğini ima etmişti.

Başkan Trump tarafından görevden alınan kariyer diplomat Kongre’deki ifadesinde görevinin ABD’nin dış politika önceliklerini uygulamak olduğunu, başka bir gündemi olmadığını ancak kendisi hakkında neden karalama kampanyası başlatıldığına anlam veremediğini söyledi. Oturum devam ederken Başkan Trump Twitter’dan Büyükelçi Yovanovitch’i hedef alarak 30 yıldır farklı bölgelerde hizmet veren diplomatın başarısız olduğunu ima etti.

Trump: “Nereye gitse orada durum kötüye gitti”

Trump, “Marie Yovanovitch’in gittiği her ülkede durum kötüye gitti. Somali’de (göreve) başladı, ne oldu? İleri saralım Ukrayna’ya gitti, yeni Ukrayna lideri kendisiyle yaptığım ikinci telefon görüşmesinde onun hakkında olumsuz konuştu. Büyükelçileri atamak ABD Başkanı’nın mutlak hakkıdır” diye yazdı.

"'Başkan’ın arzusu doğrultusunda hizmet etmek’ diyorlar. ABD önceki yönetimlerden farklı olarak daha güçlü bir dış politikaya sahip. Buna kısaca “Önce Amerika” diyoruz. Bununla birlikte ben Ukrayna için Obama’ya kıyasla daha fazla şey yaptım” ifadelerini kullandı.

Trump’ın Twitter mesajları ABD televizyonlarından canlı yayınlanan Kongre’deki oturumda gündeme geldi. Temsilciler Meclisi İstihbarat Komisyonu Başkanı Adam Schiff, Trump’ın mesajlarını okudu, eski Ukrayna Büyükelçisi’ne mesajlara tepkisini sordu.

“Trump’ın tweetleri göz korkutucu”

ABD’li diplomat mesajların “göz korkutucu” olduğunu söyledi. Trump’ın kendisine gözdağı verdiğini doğrudan söylemekten kaçındı, “Başkan’ın ne yapmaya çalıştığı konusunda yorum yapamam ama korkutucu bir etkisinin olduğunu düşünüyorum” dedi. İstihbarat Komisyonu’nun Demokrat Partili Başkanı Trump’ın Twitter mesajlarının “gerçek zamanlı olarak tanığa gözdağı verme” niteliği taşıdığını söyledi, “Sayın Büyükelçi size burada bazılarımızın tanığa gözdağı verme durumunu çok çok ciddiye aldığımızı söyleyeyim” ifadelerini kullandı.

Yovanovitch Kongre’deki oturumda “Başkan’ın bir büyükelçiyi istediği zaman geri çekme hakkı olduğunu tartışmıyorum ancak benim hakkımda neden karalama kampanyası başlatma ihtiyacı duydular anlayamıyorum” dedi.

Temsilciler Meclisi İstihbarat Komisyonu’nun bir diğer Demokrat Partili üyesi Eric Swalwell de gazetecilere yaptığı açıklamada Trump’ın Ukrayna Büyükelçisi’ni hedef alan Twitter mesajlarının Başkan’ın adaleti engellediği gerekçesiyle azledilmesi için ikinci bir gerekçe olarak değerlendirilebileceğini söyledi. Cumhuriyetçi temsilci Jim Jordan ise Trump’ın mesajlarının tanığı etkilemeyi amaçladığı imasını reddetti, “Tanık ifade veriyor. Sayın Schiff tweeti okumasaydı, tanığın haberi olmayacaktı” şeklinde bu görüşünü savundu.

“Başkan’ın görüş bildirme hakkı var”

Beyaz Saray da Başkan Trump’ın Twitter mesajlarının tanığı etkileme çabası olarak değerlendirilmesini reddetti. Beyaz Saray sözcüsü Stephanie Grisham “Tweet tanığa gözdağı verilmesi olarak nitelenemez. Mesajlar sadece Başkan’ın görüşünü yansıtır. Başkan’ın görüş bildirme hakkı da vardır” dedi.

Başkan Donald Trump da Twitter mesajlarının göz dağı verip vermediği sorusu üzerine “Hiç öyle olduğunu düşünmüyorum” dedi. Oturumun küçük bir kısmını izlediğini söyleyen Trump “Rezalet olduğu kanısındayım” dedi.

Marie Yovanovitch geçtiğimiz Mayıs ayında Trump’ın şahsi avukatı Rudy Giuliani’nin kendisini hedef almasının ardından Trump tarafından görevden alınmıştı. Rudy Giuliani o dönem Ukrayna’yı Cumhuriyetçi Başkan’a siyasi olarak avantaj sağlayacak iki soruşturma yürütmesi için ikna çabası içindeydi. Soruşturulması istenen isimler de Trump’ın 2020 başkanlık seçimlerinde rakibi olması muhtemel Joe Biden ve Ukrayna enerji şirketi Burisma’da görev yapan oğlu Hunter Biden’dı.

Giuliani aynı zamanda Trump’a yakın bazı isimlerin gündeme getirdiği 2016 başkanlık seçimine Rusya’nın değil Ukrayna’nın müdahale ettiğini savunan komplo teorisine yönelik bir soruşturma açılması için de çaba gösteriyordu. Trump’ın Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenski ile 25 Temmuz tarihli telefon görüşmesinde de Ukrayna liderine “bize bir iyilik yap” dediği ve Ukrayna liderinin Beyaz Saray ziyareti ve bu ülkeye askeri yardımın talep edilen soruşturmalara bağlı olduğu imasında bulunduğu ortaya çıkmıştı.

Kongre’deki Cumhuriyetçiler Ukrayna söz konusu soruşturmaların açılacağını açıklamamasına rağmen askeri yardımın onaylandığını savunarak, Trump’ın davranışının azledilebilir suçlar olmadığını iddia ediyor.