Trump'ın ABD'nin 3 büyük ticaret partneri olan Çin, Meksika ve Kanada'ya yönelik yeni gümrük vergisi tehdidinde bulunması, küresel ticarette gerilimin tırmanacağına dair endişeleri yeniden alevlendirirken, Amerikalı tüketicilerin enflasyon korkularını canlandırdı.

Başkanlık görevini 20 Ocak 2025'te devralacak Trump, kendine ait sosyal medya platformu Truth Social'dan pazartesi akşamı yaptığı açıklamada, sınır güvenliğini sağlamak ve ABD'ye fentanil başta olmak üzere uyuşturucu ihracatını engellemek amacıyla Meksika, Kanada ve Çin'e uygulayacağı tarifelere ilişkin paylaşımda bulundu.

Trump, paylaşımında, başkanlık görevini devraldığı gün Meksika ve Kanada'dan gelen tüm ürünlere yüzde 25, Çin'den gelen ürünlere de ilave yüzde 10 gümrük vergisi uygulayacağını duyurdu.

Tarifelerin yükünü Amerikalı tüketiciler çekebilir

Çin, Meksika ve Kanada'ya yönelik yeni gümrük vergisi tehdidi, Trump'ın seçim zaferinden bu yana gümrük vergisi planlarına ilişkin yaptığı en ayrıntılı açıklama oldu.

Seçim kampanyası sırasında sözlükteki en sevdiği kelimenin "tarife" olduğunu belirten Trump, başta Çin menşeli ürünler olmak üzere ithalatta ciddi gümrük vergisi artışına gitmeyi planladığını açıklamıştı.

Trump, ikinci kez başkan olması halinde Çin menşeli mallara yüzde 60, diğer ülkelerden ithal edilen mallara da yüzde 10 ila 20 arasında gümrük vergisi uygulamayı planladığını bildirmişti.

Trump'ın yeni açıkladığı tarife oranları seçim kampanyasında dile getirdiği oranlardan farklılık gösterirken, analistler, bu tür tarifelerin ithal edilen malların maliyetinin artmasına ve fiyatların yükselmesine neden olarak Amerikalı tüketicilerinin bütçesine yük getirebileceği uyarısında bulundu.

Bazı analistler ise Trump'ın ilk döneminde uygulamaya koyduğu tarifelerin ABD Başkanı Joe Biden döneminde kaldırılmadığını, hatta bunlara yenilerinin eklendiğini anımsatarak, tarifelerin bir defalık fiyat artışına neden olacağını aktardı.

Tarifelerin Amerikalılara maliyetinin yılda 78 milyar doları bulabileceği tahmin ediliyor

ABD Ulusal Perakendeciler Birliği'nin (NRF) 4 Kasım'da yayımladığı raporda, Trump'ın seçim kampanyası sırasında önerdiği tarifelerin, ABD'de satılan çok çeşitli ürünlerin maliyetleri üzerinde önemli bir etkiye sahip olabileceğine dikkat çekildi.

Raporda, uygulanması halinde tarifelerin giysi, oyuncak, mobilya, ev aletleri, ayakkabı ve seyahat ürünleri gibi ürün kalemlerinin maliyetlerini önemli ölçüde artırabileceği, alternatif arz kaynakları ve ABD'de bunların potansiyel üretimi hesaba katıldığında bile sadece bu 6 ürün kategorisine yönelik önerilen tarifelerin, uygulamada oldukları her yıl Amerikalı tüketicilere yıllık 46 milyar ila 78 milyar dolar arasında ek maliyet getireceğinin tahmin edildiği kaydedildi.

NRF'nin raporunda, özellikle düşük gelirli ailelerin gelirlerinin büyük bir kısmını temel ihtiyaçlara harcadıkları için fiyat artışlarından daha fazla etkilenebileceği aktarıldı.

ABD'nin birçok büyük perakende şirketinin de son dönemde düzenlediği yatırımcı toplantılarında veya bilançolarında, Trump'ın tarife politikalarına değinmesi dikkati çekti. Walmart, Lowe's ve Best Buy gibi şirketlerin yöneticileri, Trump'ın tarifelerinin ürünlerin maliyetlerini artırabileceği uyarısında bulundu.

Öte yandan, Trump'ın son açıklamasında belirttiği gibi Meksika ve Kanada'dan gelen ürünlere gümrük vergisi uygulanması halinde bu ülkelerden en çok ithal edilen tarımsal ürünler, otomobil, alkol ve benzin gibi ürün kalemlerinin fiyatlarının artabileceği kaydedildi.

"Tarife açıklaması müzakerelere başlamak için bir açılım olabilir"

Oxford Economics Başekonomisti Nancy Vanden Houten, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Bu tarifelerin tehdit edildiği gibi uygulanırsa tüketicilere daha yüksek fiyatlar şeklinde yansıyacağını ve bunun da enflasyonist bir etki yaratacağını düşünüyoruz." dedi.

Kesin olmamakla birlikte bu durumun ABD Merkez Bankasının (Fed) faiz oranlarını düşürme hızını yavaşlatabileceğini belirten Vanden Houten, tüketim mallarının fiyatlarındaki artışların tüketicilerin başka şeylere daha az harcama yapmasına neden olması halinde bunun ekonomi üzerinde dengeleyici, olumsuz bir etkisi olabileceğini aktardı.

Vanden Houten, "Fed, politika kararlarını alırken tarifelerin etkisini daha büyük ekonomik resmin bir parçası olarak değerlendirecektir." ifadesini kullandı.

Trump'ın tehditlerini her zaman yerine getirmediğini anımsatan Vanden Houten, şunları kaydetti:

"Bu tarifelerin uygulanmayabileceğini ve bu açıklamanın sınır ya da başka konularda müzakerelere başlamak için bir açılım olabileceğini akılda tutmak önemli. Trump'ın ilk döneminden biliyoruz ki tehditlerini her zaman yerine getirmiyor. Trump, 2019'da Meksika'ya yasa dışı göçü durdurmaması halinde bu ülkeden gelen tüm ürünlere gümrük vergisi uygulayacağı tehdidinde bulunmuş ancak sonuçta bu vergileri hiçbir zaman uygulamamıştı."

Muhabir: Dilara Zengin Okay