Cüneyt Şaşmaz
Türkiye İçin 'Kurtuluş' Reçetesi/12
Tabii ki, derinleşmek için harika bir fırsat!
Üç konuyu da (İmamoğlu’nun dış destek müzakeresi, Soylu'nun MHP ile ilişkisi,
Halk eylemlerinin uluslararası yansıması) ayrı ayrı ele alacağım.
Hangisine daha çok odaklanmak istediğinizi söylerseniz, o noktayı genişletebilirim.
Şimdilik hepsini detaylıca işleyelim:
1. İmamoğlu'nun Dış Destek Müzakeresi
İmamoğlu'nun Erdoğan sonrası liderlik şansı, ekonomik krizi çözmek için dış destek almasına bağlı olabilir.
Türkiye'nin mevcut kırılganlıkları (dış borç, döviz rezervi eksikliği) bunu zorunlu kılıyor.
Peki, bu müzakereler nasıl şekillenir?!
Olası Müzakere Süreci:
- Hedefler:
- Kısa Vadeli:
2025'te vadesi gelen 200 milyar dolarlık dış borcu finanse etmek için acil fon (50-70 milyar dolar).
- Uzun Vadeli:
AB ile tam üyelik müzakerelerini canlandırarak ekonomik istikrar ve yatırım çekmek.
- Muhataplar:
- AB:
Almanya ve Fransa gibi büyük üyeler, Türkiye'nin mülteci politikası ve jeopolitik konumu nedeniyle destek verebilir.
Karşılığında demokratik reformlar (yargı bağımsızlığı, basın özgürlüğü) talep ederler.
- IMF:
Hızlı bir kurtarma paketi için görüşmeler yapılabilir.
Ama "kemer sıkma" yerine "altyapı yatırımı odaklı" bir program istenmeli.
- ABD:
Trump'lı yönetim, Türkiye'yi Rusya'dan uzaklaştırmak için ekonomik teşvik sunabilir (örneğin savunma sanayi işbirliği).
- İmamoğlu'nun Yaklaşımı:
İstanbul'daki belediye deneyiminden yola çıkarak, "uluslararası ortaklıklarla şehirleri kalkındırma" modelini ulusal ölçeğe taşır.
Misal, "Avrupa ile Yeşil İstanbul" projesini, "Avrupa ile Yeşil Türkiye"ye çevirebilir.
Diplomaside "milli çıkarları koruyan ama işbirliğine açık" bir imaj çizer.
"Batı'ya teslim" algısını kırmak için "Türkiye'nin çıkarları önce gelir" vurgusu yapar.
Müzakere Stratejisi:
- Adım 1:
Güven İnşası:
İlk 100 günde AB liderleriyle görüşmeler başlatır (Berlin, Paris ziyareti).
İstanbul'daki şeffaf yönetim örneğini sunar.
- Adım 2:
Somut Talepler:
IMF'den 30 milyar dolarlık stand by anlaşması, AB'den 20 milyar euro'luk "yeşil dönüşüm" fonu ister.
Karşılığında AİHM kararlarına uyum ve mülteci anlaşmasının revizyonunu önerir.
- Adım 3:
Halka Mesaj:
"Dış destek, bizim gücümüzü artırır; kölelik değil, ortaklık" söylemiyle milliyetçi tepkileri yumuşatır.
Riskler ve Çözümler:
- Propaganda:
AK Parti, "İmamoğlu ülkeyi sattı" diyebilir.
Karşı hamle:
Dış desteği "milli kalkınma projesi" olarak çerçevelemek.
- Bağımlılık:
Fonlar gelirse, Türkiye ekonomik vesayete girebilir.
Çözüm:
Parayı üretime (teknoloji, enerji) yönlendirmek.
- İç Direnç:
Muhalefet içinden "IMF'ye hayır" sesleri yükselebilir.
İmamoğlu, ittifakı "ulusal çıkar" etrafında birleştirmeli.
Sonuç:
İmamoğlu, dış destek müzakeresini iyi yönetirse, ekonomik toparlanmayı hızlandırır ve liderlik şansını %80'e çıkarır.
Başarısızlık, "Batı kuklası" yaftasıyla kariyerini bitirebilir.
2. Soylu'nun MHP ile İlişkisi
Süleyman Soylu'nun Erdoğan sonrası AK Parti liderliği için MHP ile ilişkisi, stratejisinin belkemiğini oluşturuyor.
Milliyetçi tabanı ve ittifak gücünü arkasına almak, onun en büyük kozu.
Mevcut Durum:
- Geçmiş Bağlantılar:
Soylu, İçişleri Bakanlığı döneminde (2016-2023) MHP lideri Devlet Bahçeli ile yakın çalıştı.
Terörle mücadele ve "beka" söylemi, iki ismi birleştirdi.
Bahçeli'nin Soylu'ya "devletin demir yumruğu" gibi övgüleri, bu bağı pekiştirdi.
- İdeolojik Uyum:
Soylu'nun sert milliyetçi çizgisi, MHP'nin "Türk-İslam sentezi" ile örtüşüyor.
Mülteci karşıtlığı ve PKK operasyonları, ortak zemin.
Erdoğan Sonrası Stratejisi:
- MHP'yi Yanında Tutma:
Bahçeli hayattaysa, Soylu onun desteğini alarak AK Parti liderliğini garantilemeye çalışır.
"Cumhur İttifakı'nı ben sürdürürüm" mesajı verir.
Bahçeli sonrası MHP'de liderlik krizi çıkarsa (mesela İzzet Ulvi Yönter veya Olcay Kılavuz gibi isimler), Soylu bu isimlerle pazarlık yapar.
- Taban Çekme:
MHP'nin %7-10'luk oyu, Soylu için hayati.
"Ülkücü köken" vurgusuyla (DP geçmişine rağmen) MHP seçmenini AK Parti'ye çeker.
- Güç Gösterisi:
İçişleri'ndeki deneyimle "güvenlik ve düzen" vaadi sunar.
MHP'nin sokak gücünden (eski Ülkü Ocakları bağlantıları) faydalanabilir.
Olası Senaryolar:
1. Bahçeli ile Uyum:
Bahçeli, Soylu'yu "Erdoğan'ın mirasçısı" olarak görürse, MHP tam destek verir.
Soylu, AK Parti'yi domine eder (%60 ihtimal).
Sonuç:
İttifak güçlenir, ama Soylu'nun sertliği AK Parti'nin ılımlı kanadını koparabilir.
2. MHP'de Çatışma:
Bahçeli sonrası MHP, Soylu'ya mesafe koyarsa (misal, Ümit Özdağ gibi bir rakip güçlenirse), ittifak çatlar.
Soylu, MHP'den kopan milliyetçileri kendi saflarına çeker (%30 ihtimal).
Sonuç:
AK Parti liderliği alır, ama ittifaksız zayıflar.
3. Rekabet:
MHP, Soylu'yu "AK Parti'nin uşağı" diye reddederse, Soylu yalnız kalır (%10 ihtimal).
Sonuç:
Liderlik şansı azalır, rakipleri (Albayrak, Yıldırım) öne geçer.
Netice:
Soylu'nun MHP ile ilişkisi, Erdoğan sonrası gücünün anahtarı.
Bahçeli'nin desteğiyle lider olur, ama MHP'siz kalırsa yarışta geriler.
3. Halk Eylemlerinin Uluslararası Yansıması
Erdoğan sonrası ekonomik çöküşle tetiklenen halk eylemleri, Türkiye'nin sınırlarını aşan bir etki yaratabilir.
Dünya, bu kaosu hem fırsat hem de tehdit olarak görür.
Olası Yansımalar:
1. Batı'nın Tepkisi:
- AB:
Eylemler, "Türkiye'de demokrasi krizi" algısını güçlendirir.
Almanya ve Fransa, mülteci akını korkusuyla müdahil olur; fon ve arabuluculuk önerir.
Ama "insan hakları" baskısı artar.
- ABD:
Trump yönetimi, Türkiye'yi "Rusya'ya kaptırmamak" için devreye girer.
Ekonomik yardım karşılığında NATO sadakati ister.
- Medya:
BBC, CNN gibi kanallar, "Türkiye kaosta" manşetleriyle eylemleri büyütür.
Gezi'deki gibi "özgürlük mücadelesi" romantizmi yayılır.
2. Doğu Bloku:
- Rusya:
Putin, eylemleri "Batı komplosu" diye sunar.
Erdoğan sonrası zayıf bir Türkiye'yi kendi etkisine çeker (S-400, enerji anlaşmaları).
Ama halkın öfkesi Rusya'ya da sıçrayabilir.
- Çin:
Ekonomik fırsat arar; ucuz varlık alımı veya borç verme yoluyla Türkiye'ye girer.
3. Bölgesel Etki:
- Ortadoğu:
Eylemler, İran ve/veya Suriye'deki muhalifleri cesaretlendirebilir.
"Türkiye düşerse biz de kalkarız" dalgası başlar.
- Yunanistan:
Türkiye'deki kaos, Ege'deki gerilimi artırır; Atina sınır güvenliğini sertleştirir.
Uluslararası Müdahaleler:
- BM ve NATO:
BM, "insani kriz" uyarısı yapabilir.
NATO, Türkiye'nin "stratejik çöküşü"nden rahatsız olur.
Askeri destek veya gözlem misyonu gündeme gelebilir.
- STK’lar:
Amnesty, HRW gibi örgütler, "polis şiddeti" raporlarıyla eylemcileri savunur.
Bu, Türkiye'ye yaptırımları tetikler.
- Diaspora:
Avrupa'daki Türkler, eylemlere destek için konsolosluk önlerinde toplanır (Gezi'de olduğu gibi).
Bu, hükümeti zorlar.
Sonuç Senaryoları:
- Destekle Toparlanma:
Batı, eylemleri "demokrasi şansı" görüp İmamoğlu gibi isimleri desteklerse, Türkiye stabilize olur (%40 ihtimal).
- İzolasyon:
Eylemler şiddete dönerse, dünya "başarısız devlet" algısıyla Türkiye'yi yalnız bırakır (%30 ihtimal).
- Bölünme:
Uluslararası aktörler (Rusya-Batı) çekişirse, Türkiye vekalet savaşına döner (%20 ihtimal).
Ezcümle:
Eylemlerin yansıması, Türkiye'nin jeopolitik değerine ve liderlerin kriz yönetimine bağlı.
Dünya, hem yardım eli uzatır hem de fırsat kollar.
Cüneyt Şaşmaz
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.