AA muhabirinin Türkiye İstatistik Kurumundan (TÜİK) derlediği verilere göre, ticari işletmelerce toplanan süt miktarı mevsimsel etkilerle bu yılın 5 ayında dalgalı bir seyir izledi.

Ocakta 874 bin 67 ton olan rakam, şubatta 793 bin 384 ton, martta 911 bin 760 ton ve nisanda 879 bin 602 ton oldu. Mayıs ayına gelindiğinde ise yükselişini hızlandıran toplanan süt miktarı, serinin açıklandığı 2010 yılından bu yana aylık bazdaki en yüksek seviyesi olan 944 bin 349'a çıktı. Böylece toplanan süt miktarı, son 14 yılın zirvesini görmüş oldu.

Söz konusu miktar, geçen yıl da dalgalı bir seyir izlemişti. Mayıs 2022'de 891 bin 709 tona kadar yükselen ticari işletmelerce toplanan süt miktarı, yılın ikinci yarısında düşüşe geçerek kasımda 718 bin 166 tona kadar gerilemişti.

"Yem kullanımı arttı ve verim yükseldi"

Türkiye Süt, Et, Gıda Sanayicileri ve Üreticileri Birliği Derneği (SETBİR) Yönetim Kurulu Başkanı İsa Coşkun, AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, Türkiye'de çiğ süt üretiminin mevsimsellik gösterdiğini, bahar aylarında en yüksek noktasına ulaştığını, yaz aylarından itibaren ise düşüşe geçtiğini söyledi.

Coşkun, çiğ süt üretiminin, 2020 yılında 23,5 milyon ton iken 2021'de 23,2 milyon tona, 2022'de ise 21,6 milyon tona gerilediğini ifade etti. Sanayi tarafından 2020'de 9,84 milyon ton inek sütü toplandığını belirten Coşkun, 2021'de bu rakamın 10,05 milyon tona çıktığını, 2022'de ise 9,75 milyon tona gerilediğini aktardı. Coşkun, 2022'nin hem üretilen süt miktarı hem de sanayi tarafından toplanan inek sütü miktarı açısından diğer yıllara göre düşük olduğuna dikkati çekti.

Coşkun, bunun sebeplerini ise 2022'de Ulusal Süt Konseyi tarafından belirlenen çiğ süt referans fiyatlarının, artan çiğ süt üretim maliyetlerini karşılayamaması nedeniyle süt üreticisinin üretimden çekilmesi ve artan yem fiyatları sebebiyle yeterince beslenemeyen hayvanların süt üretiminde verim kaybı olarak sıraladı.

Geçen yılın son çeyreğinden itibaren, çiğ süt fiyatının, sanayici ve üretici arasında serbest piyasa koşullarında belirlenmeye başlandığı bilgisini veren Coşkun, şunları kaydetti:

"Piyasa koşullarında belirlenen fiyatlar neticesinde süt/yem paritesi üreticinin lehine döndü, yem kullanımı arttı ve verim yükseldi. Geçen yıl sonunda ve 2023'ün ilk 3 ayında, canlı hayvan ithalatı artış gösterdi. Canlı hayvan ithalatıyla gelen hayvanlar 3-6-9 aylık dönemlerde sisteme girerek süt arzına katkı sağlamaya başladı. 2023'ün ilk 5 ayının yağışlı ve serin geçmesinden dolayı özellikle kaba yem üretiminde artış oldu. Bu da süt verimine olumlu katkı sağladı. Tüketici talepleri, alım gücü değişiklikleri ve pazar dinamikleri de sanayiye giden sütün artmasında etkili oldu. Neticede 2023 yılı ocak-mayıs döneminde sanayi tarafından toplanan inek sütü miktarı, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 4 arttı."

"Üretimdeki artışta hükümetin destekleri etkili oldu"

Türkiye Süt Üreticileri Merkez Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Tevfik Keskin de üretim miktarlarındaki artışı şöyle değerlendirdi:

"Geçen yılın mayıs ayına göre süt fiyatları daha iyi durumda olduğu için üretici hayvanlarına daha iyi baktı ve bu da üretime yansıdı. Hükümetin verdiği destekler ve süt üretiminin kayıt altına alınması da üretimin artmasında etkili oldu. Bundan sonra süt miktarları mevsimsel olarak düşmeye başlayacaktır. Hükümet desteklerinin yanı sıra süt fiyatlarını artırıp sürdürülebilir rakamlara getiremezsek, ocak-mayıs dönemindeki artışın tam tersi olarak üreticiler hayvanlarını kesmeye yönelecek, bu durum da süt üretimini düşürecektir."