Birinci Dünya Savaşı sonunda imzalanan Mondros Mütarekesi'nin 7. maddesini gerekçe gösteren İngilizlerin ve ardından Fransızların işgaline karşı cemiyet kuran Urfalılar, büyük bir mücadele ile kazanılan başarı ile kentlerine "Şanlı" unvanını kazandırdı.

Cemiyet kurarak kentte işgale karşı mücadeleyi başlatan eski İdare Meclisi azası Hacıkamilzade Hacı Mustafa, Barutçuzade Hacı İmam, polis komiserliğinden ayrılmış Arabizade Şakir, eşraftan Mollazade Hacı Mahmut Efendi, Hacıkamilzade Reşit Efendi mahdumu Hacı Mustafa Efendi, Hacı Bedirağazade Halil Ağa, Güllüzade Osman, esnaftan Şellizade Ali Ağa, tüccardan Nebozade Hacı İmam, Jandarma Tabur Mülhakı Mülazım Adil Hulusi, Mülazımıevvel Hüseyin Pertev ve Jandarma Çavuşu Sofizade Hacı Mustafa Çavuş, tarihe "Onikiler" olarak geçti.

Mustafa Kemal'in emriyle Urfa Savunması'nı örgütleyen ve birliğe komutanlık eden Ali Saip (Ursavaş) Bey, "Urfa Kahramanı" lakabıyla anıldı.

Üzerinden 103 yıl geçen destansı mücadele, kentte hiçbir zaman unutulmadı.

Mücadele yıllarına dair fotoğraf, evrak, silah ve mühimmatlar, depremlerden önce 3 Şubat'ta tadilata giren Kurtuluş Müzesinde saklanıyor. "Onikiler"in heykelleri de bu müzede sergileniyor.

Ayrıca kentte "Onikiler" isminde bir mahalle de bulunuyor.

"Bu şehrin insanı mücadeleci bir ruha sahiptir"

Şanlıurfa Büyükşehir Belediye Başkanı Zeynel Abidin Beyazgül, şehitleri rahmetle andıklarını vurguladı.

Urfa halkının, 103 yıl önce büyük bir kahramanlık sergilediğini vurgulayan Beyazgül, şöyle konuştu:

"Bu şehrin insanı mücadeleci bir ruha sahiptir. Hazreti İbrahim'in, zalim Nemrut'un saltanatına karşı kahramanca duruşu da bu mücadeleye dahildir, tüm imkansızlıklara karşı imkansızı başaran şehrin kahramanları Onikilerin kurtuluş destanı da. Fransızların işgaline canı pahasına geçit vermeyen cesur yüreklerin bağımsızlık savaşı da bu mücadelenin kanıtıdır. Şanlıurfa halkının bağımsızlık sevdası karşısında ne düşman durur ne imkansızlıklar ne toplar ne de silahlar."

Bu büyük kahramanlık dolayısıyla TBMM tarafından kente, "Şanlı" unvanı ile "İstiklal Madalyası" verildiğini ifade eden Beyazgül, "Urfa'nın evlatlarına verilen bu kadirşinaslık tarih boyunca bir taç olarak şerefle taşınacaktır." ifadelerini kullandı.

Urfa'nın şanlı direnişi

Urfa'yı 1919 yılının mart ayında işgal eden İngilizler, kenti 15 Eylül’de yaptıkları anlaşma gereği Fransızlara devretti. Kente 30 Ekim'de giren Fransızlar, Ermenilerin de desteğini arkalarına aldı.

"Onikiler" adı verilen grup, kurtuluş için ant içip cemiyetlerini, başkanlığını Mustafa Kemal'in yaptığı Heyet-i Temsiliye'ye bildirdi.

Mustafa Kemal'in emriyle gelerek direnişi örgütleyen Ali Saip Bey komutanlığında yaklaşık üç bin kişilik bir birlik kuran Urfalılar, 7 Şubat 1920’de Fransızlara şehrin 24 saat içinde boşaltılması yönünde bir ültimatom verdi.

Zaman kazanmaya çalışan Fransızlar, birliklerini güçlendirerek Kuvayımilliye birliklerini yenmeyi planladı.

8-9 Şubat gecesi kente giren Türk birlikleri, Fransız birliklerini kuşattı. 9 Şubat'ta şiddetlenen çarpışmalar sonunda Fransızlar, yenilgiyi kabul ederek 11 Nisan'da kenti terk etti. Fransızların kenti terk ederken Müslüman ahaliye saldırıda bulunması nedeniyle bir çatışma daha yaşandı.

Fransızların yenilgisiyle sonuçlanan Urfalıların "şanlı" direnişi, dünya kamuoyunda geniş yankı uyandırırken işgallere karşı Gazi Mustafa Kemal Atatürk önderliğindeki Anadolu'nun istiklal mücadelesine büyük moral verdi.

39 yıldır "Şanlıurfa"

Urfa Milletvekili Osman Doğan ve 17 arkadaşı, Urfa'nın adının "Şanlıurfa" olarak değiştirilmesine ilişkin kanun teklifi, 12 Haziran 1984'te kabul edildi.

Urfa ilinin adının Şanlıurfa olarak değiştirilmesi hakkındaki 3020 sayılı kanun, "22 Haziran 1984 tarih 18439 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Kurtuluş Savaşı sırasında verdiği destansı mücadeleyle büyük kahramanlık gösteren kente, 7 Nisan 2016'da da TBMM Genel Kurulunda oy birliğiyle İstiklal Madalyası verildi.