New York Güney Bölgesi Federal Mahkemesi’ndeki davada Halkbank, “özel ve ayrıcalıklı” yargılanma talebi reddedilince bir üst mahkemeye başvurmuş ve bu mahkeme kararını verinceye kadar tüm yargı sürecinin durdurulmasını istemişti. Bu talebi reddeden Yargıç Berman, “Halkbank ya mahkemeye çıkar ya da bunun sonuçlarına katlanır” dedi.

New York Güney Bölgesi Savcılığı, İran’a yönelik ABD yaptırımlarının delinmesi davasında yargılanan Halkbank’ın özel ve ayrıcalıklı yargılanma talebini reddetmişti. Bunun üzerine Halkbank, 17 Aralık günü bir üst mahkeme olan New York İkinci Bölge Federal Mahkemesi’ne yaptığı başvuruda, bu ret kararının durdurulmasını istemişti. Halkbank, istinaf mahkemesi kararını açıklayana kadar da tüm yargı sürecinin durdurulmasını talep etmişti. 

Halkbank’ın 17 Aralık’taki talebi, buna 23 Aralık’ta verilen yanıt ve savcılığın 19 Aralık’ta bu talebe itirazı dahil olmak üzere kayıtları inceleyen mahkeme, Halkbank’ın talebini reddetti. Mahkeme kararında “Halkbank’ın bölge mahkemesindeki süreçten kaçma ve geciktirme çabalarını reddetmektedir. Halkbank’ın iki makul seçeneği var. Ya meşru savunma yapmak üzere ABD mahkemesine çıkar ya da duruşmaya katılmayı reddederek bunun riskleriye karşı karşıya kalır” ifadeleri kullanıldı.

VOA Türkçe’nin haberine göre kararda, cezai davalarda özel duruşmalara izin verilmesi gibi bir uygulamanın yapıldığına ilişkin bir kanıtın olmadığı, bu nedenle de Halkbank’ın bu talebinde sonuca ulaşmasının olası olmadığı belirtildi. Halkbank’ın ön duruşmaya katılması yönünde verilen iki mahkeme kararını ihlal ettiği, Halkbank’ın mahkemenin yetki alanına ilişkin yaptığı itirazı da ancak ön duruşmaya katılmasının ardından değerlendirebileceğini net şekilde ifade ettiği hatırlatıldı.

Mahkeme kararında, “Sürecin durdurulmasına yönelik bir karar, Halkbank’ın İran’a yönelik ABD yaptırımlarından kaçınmasını amaçlayan 20 milyar dolarlık komploda kolaylaştırıcı bir rol üstlendiği iddialarına ilişkin hızlı bir şekilde hüküm verilmesini engelleyecektir” denildi.

ABD’nin son iki yıl içinde Halkbank ve onu temsil eden King & Spalding hukuk firmasıyla uzlaşmaya varmak üzere pazarlık yaptığı, bankayla ilgili iddianamenin, “Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve hükümetin diğer üst düzey yetkililerinin müdahaleleri ve Türkiye adına New York ve Washington’da bir yılı aşkın bir süredir sürdürülen lobi çabalarının ardından açıklandığı” vurgulandı. 

Yargıç, Halkbank’ın dava sürecinin Türk ekonomisine zarar vereceği yönündeki tezine de karşı çıktı. “Olası herhangi bir ekonomik zararın hafifletilmesi Halkbank’ın hakkındaki suçlamalara hızlı bir şekilde yanıt vermesiyle sağlanabilir” dedi.

Davanın yargıcı Richard Berman, daha önce verdiği kararda ön duruşmanın 10 Şubat’ta yapılmasına hükmetmişti.

Mahkeme en son açıkladığı kararda, istinaf mahkemesindeki olası süreci de göz önünde bulundurarak duruşma takvimini değiştirdiğini belirtti. Buna göre, ön duruşmanın 25 Şubat’ta yapılması, savcılığın evrakını 21 Ocak, Halkbank’ın da itirazını 4 Şubat’a kadar iletmesi öngörülüyor.

“YARGIÇ HALKBANK'A ZAMAN KAZANDIRMAK İSTEMİYOR”

New York Güney Bölgesi Federal Mahkemesi’nin Halkbank davasının bir üst mahkemeye taşınması talebini sert bir dille reddetmesinin ardından New York Barosu avukatlarından Cahit Akbulut, kararı VOA Türkçe’den Can Kamiloğlu’na değerlendirdi.

Akbulut, Halkbank davasında yargıcın aldığı karar çerçevesinde yargı sürecinin davanın açıldığı New York Güney Bölgesi Federal Mahkemesi'nde devam edeceğini belirtti. 

Akbulut, “Halkbank’ın avukatları 19 Aralık 2017 tarihinde bir üst mahkemeye başvurarak müvekkillerinin mahkemede hazır bulunmaları ve devam New York Güney Bölgesi mahkemesinde devam eden yargı sürecinin bir üst mahkemeden gelecek karara kadar durdurulmasını talep etti. Mahkemeye yaptıkları başvuruda, ‘Sen mahkemede benim bulunmam adına yanlış bir karar verdin. Biz de buna itiraz edip bir üst mahkemeye başvurduk. Bir üst mahkemeden gelecek karara kadar da Halkbank’ı çağırma. Hiçbir işlem yapma. Kendi mahkemende işleyen Halkbank ile ilgili tüm yargı sürecini durdur’ dediler. New York Güney Bölgesi mahkemesi de bugün aldığı kararda Halkbank’ın tüm bu taleplerini reddetti. Hakim Berman kararında daha evvelden iki kez Halkbank’ın haksız bir şekilde kararına itiraz ettiğini, ikisinde de reddedildiğini bu yüzden bir üst mahkemeye yapılan itirazın kendi mahkemesini ilgilendirmediğini belirtiyor. Halkbank’ın bir üst mahkemeye yaptığı itiraza rağmen kendi mahkemesinde yargı sürecinin devam etmesi gerektiğini vurguluyor” dedi.

“HALKBANK’IN YARGI ALANINA GİRMEDİĞİ İDDİALARINI KABUL ETMEDİ”

Avukat Akbulut, Yargıç Richard Berman’ın beş sayfalık yazılı kararından bir çok ayrıntıya da girdiğini belirterek, “Gerekçeleriyle neden durdurulmanın reddi kararı verdiğini anlatmış. Aldığı kararla ilgili daha önce benzer durumlarda alınan bazı kararlara göndermede bulunmuş. Almış olduğu kararın şu andaki uygulamalarla bir çelişkisi olmadığını savunuyor. Hakim Berman, ayrıca Halkbank’ın New York’la bir teması olmadığı, kişisel yargı alanına ve yetki alanına girmediği iddialarını da kabul etmiyor. Bu durumun kendi mahkeme alanı için geçersiz olduğunu belirtiyor. Federal yasalara göre Halkbank’ın işlediği suçlar nedeniyle kendi mahkemesinde yargılanması için herhangi bir engel olmadığını belirtiyor” diye konuştu.

HALKBANK DAVASINA NEW YORK TİMES’IN HABERİ NASIL ETKİ ETTİ? 

Halkbank davasının açılmasıyla ilgili zamanlamaya dikkat çeken Akbulut, iddianamedeki yer alan suçlamalar ve Richard Berman’ın davanın açıldığı gün New York Times gazetesinde yayınlanan bir habere atıfta bulunmasının dikkat çekici olduğunu belirterek, “Bu kararda enteresan bir durum söz konusu. Hakim Berman, Türkiye ile 2010 – 2016 yılları arasındaki görüşmeyi tekrar gündeme getiriyor. Hakim, Halkbank’ın ABD ile temsilcisi hukuk firması King & Spalding aracılığıyla yaklaşık son iki yıldır bir antlaşma zemini yaratmak için pazarlık yaptığını ancak anlaşmanın sağlanamadığı gerekçesiyle 17 Ekim’de Halkbank aleyhine davanın açıldığını belirtiyor. Hakim niye buna ihtiyaç hissediyor bilemiyorum Davayla ilgili bu durumu neden gündeme yeniden getiriyor. Burada hakim hukuki argümanın dışına çıkmış oluyor. Taraflar arasında bir uzlaşma sağlanamadığı için bu davanın açıldığını belirtiyor. New York Times gazetesinde 17 Ekim’de Eric Lipton imzalı bir habere atıfta bulunuyor. Bu haberin yayınlanmasıyla birlikte aynı gün dava açılıyor. Hakim Berman, bugün verdiği kararda New York Times gazetesinde yayınlanan haberde öne sürülen iddiaları referans gösteriyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın lobi firmaları, hukukçular ve siyasilerle Halkbank konusunu kapatmak için çalıştığını ancak bu konuyu çözemediğini bundan dolayı da iddianame hazırlandığını belirtiyor. Eğer anlaşma sağlansaydı dava açılmayacaktı diyor. Sen bir hakim olarak niye bunları gündeme getiriyorsun ki? Sen neden bir antlaşma olmadığı için bunu tekrarlama ihtiyacını hissediyorsun? Hakimin bu konuda yorumda bulunması anlaşılabilir gibi değil. Türkiye uğraştı, bir çözüm olmadı o yüzden dava açıldı demek bana biraz tuhaf geliyor. Hakim burada Halkbank’a karşı biraz sert davranıyor. Bunda daha önce Halkbank’ı mahkemeye davet edip reddedilmesinin de rolü var. Sürekli tebligatlarının Halkbank tarafından reddedilmesi hakimi kızdırmış olmalı” ifadelerini kullandı.

“HAKİM HALKBANK’A BENİM DAVADAN ÇEKİLMEMİ İSTİYORSANIZ DURUŞMALARA KATILIN DİYOR”

Yargıç Berman’ın kararındaki diğer bir yorumunda ise Halkbank’ın mahkemeye katılması yönünde olduğunu belirten Akbulut, “Sen gel mahkemeye katıl, senin Halkbank olarak duruşmaya gelmen bundan sonra verilecek olan kararı veya senin bir üst mahkeme işlemlerini engelleyecek bir durum değil diyor. Eğer beni bu mahkemeden atmak istiyorsan, reddi hakim talebini gerçekleştirmek istiyorsan bu taleplerini mahkemeye katılarak da yapabilirsin diyor. Benim bu mahkemeden çekilmemi istiyorsanız bu davaya katılmanız diyor. Sen kendini bu davanın dışında tutarak bu taleplerini gerçekleştiremezsin diyor. Halkbank tüm bu taleplerinin mahkeme tarafından kabul edilmeyeceği endişesiyle kendisini bu davadan elinden geldiğince uzak tutmaya çalışıyor. Zaman kazanmak istiyor. Orada başka bir karışıklık var. Neden zaman kazanmak istiyorlar bilmiyorum. O konuda yorum yapamayacağım” dedi

“ABD’deki Halkbank davasından Türk ekonomisi olumsuz olarak etkilenir” 

Yargıç Berman’ın Halkbank’ın bir üst mahkemeye yaptığı başvurunun, kendi mahkemesi ve kendi dava takvimine bir engel olduğunu düşündüğünü belirten Akbulut, “Hakim Berman, Halkbank’a ‘bundan daha evvelki şeylerde hiç dile getirmediğiniz başka taleplerde de buluyorsunuz’ diyor. Halkbank’ın bu davada göreceği zarar Türk ekonomisini etkileyecek ve beklenmeyen sonuçlar ve zararlar olacağını iddia ediyorsunuz bu daha önceden ifade etmediniz diyor. Hakim Berman, Halkbank’ın bir üst mahkemeye başvurusunu ayrıca kendi mahkemesinin sürecine bir engel olduğunu belirtiyor. Bu başvurunun kendi mahkemesinin seri duruşmaların yapılıp bir kararın çıkmasına engel olduğunu düşünüyor. Kararının gerekçesinde de bu yüzden Halkbank’ın taleplerini kabul etmediğini belirtiyor. Kendi koyduğu takvimi kararına ekleyerek bu takvimin işleyeceğini vurguluyor. Şu anda Halkbank için başka bir alternatif kalmamış gözüküyor. Halkbank’a ya mahkemeye katılacaksın ya da gelmezsen sonuçlarına katlanacaksın diyor” şeklinde konuştu.

“Hukuken dava aynı anda hem alt hem de üst mahkemede görülebilir” 

Akbulut, hukuken bir alt mahkemenin bir üst mahkemenin kararını beklemek zorunda olmadığını belirterek “Mahkeme bu konuda yaptığı işlem açısından haklı. Alt mahkemenin bir üst mahkemenin kararını beklemek gibi mecburiyeti yok. ABD hukukuna göre bir üst mahkemeye başvurulmuş olsa da aynı dava bir alt mahkemede devam eder. Bu standart bir şey. Burada bir engel yok. Bir üst mahkemeye yapılan başvuru yerel mahkemenin davayı sürdürmesine bir engel değil. Eğer üst mahkeme bu süreçte Halkbank lehine bir karar alırsa bir alt mahkeme olan New York Güney Bölgesi’nde Halkbank ile ilgili dava süreci durur. Son söz istinaf mahkemelerinin alacağı karardadır. New York İkinci Bölge İstinaf Mahkemesi, Halkbank’ın yaptığı başvuruyu hakimin belirlediği ön duruşma tarihi 25 Şubat’tan önce de verebilir sonra da verebilir. Yaklaşık iki ay bir zaman var. Katılmazsa çok ciddi yaptırımlarla karşılaşabilir. Lakin Berman’ın zaten Halkbank lehine bir ara karar almasını hiç beklemiyorduk. Zaten tavrı belli. Daha önce vermiş olduğu kararlara Halkbank’ın uymamasına belli ki kızıyor. Neredeyse dört yılı aşkın bir süredir bu davaların içerisinde. Rıza Sarraf, Hakan Atilla davalarında hep Halkbank öne çıktı. Hakim Berman Halkbank konusunda oldukça bilgili bu konuda dava süreçlerinde hem tanıkları hem de binlerce sayfadan oluşan delilleri inceleme şansı oldu. Halkbank’a yönelik şahsi bir tavır içerisinde. Halkbank’ın zaman kazanmak istediğini biliyor ve bu zamanı da kazandırmamak için yetkisini kullanıyor. Başka bir mahkemenin oldukça bilgili ve tüm detaylara hakim olduğu Halkbank konusunda kendi yargı alanına girmesini istemiyor” dedi