Alberta Üniversitesinden Dr. Kisha Supernant başkanlığındaki bir grup araştırmacının, eyaletin başkenti Edmonton'un yaklaşık 335 kilometre kuzeybatısındaki St. Bruno's Yatılı Kilise Okulu alanında yürüttükleri yüzey taramaları tamamlandı.

Dr. Supernant, okulun çevresindeki 4 bin 500 metrekarelik alanda, 88 kayıt dışı mezar saptandığını açıkladı.

Okulun, Sucker Creek First Nation Yerli Bölgesinde olduğunu duyuran Bölge Şefi Roderick Willier, yatılı okulda geçirdiği on yıl boyunca kendini hiç güvende hissetmediğini söyledi.

İlk mezarlar 2021'de ortaya çıkarılmıştı

Kanada'da eski yatılı kilise okulllarının olduğu alanlardaki kayıt dışı çocuk mezarları, ilk defa 29 Mayıs 2021'de British Columbia eyaletinin Kamloops kentindeki okulun bahçesinde bulunan 215 çocuğa ait ceset kalıntılarıyla gündeme gelmişti.

Saskatchewan eyaletindeki Marieval Yatılı Kilise Okulunun bahçesinde 24 Haziran 2021'de resmi kayıtlarda bulunmayan 751 çocuk cesedi kalıntısının olduğu mezarlar ortaya çıkarılmıştı.

British Columbia eyaletindeki eski St. Eugene Misyon Okulunun yakınında ise 30 Haziran 2021'de 182 çocuğa ait ceset kalıntılarının olduğu kayıt dışı mezarlar saptanmıştı.

Aynı eyaletin Güney Körfez Adaları'ndan Penelakut'taki yerli kabile de 12 Temmuz 2021'de yaptıkları duyuruda, Kuper Yatılı Kilise Okuluna ait bölgede 160'tan fazla 'belgesiz ve işaretsiz' mezar bulunduğunu açıklamıştı.

British Columbia eyaletinin Williams Lake First Nation bölgesindeki St. Joseph's Mission Yatılı Kilise Okuluna ait 470 hektarlık alanın 14 hektarını yüzey radarıyla tarayan ekipler, 93 yeni mezar keşfedildiğini duyurmuştu.

Saskatchewan eyaletine bağlı Keeseekose First Nation bölgesinde yürütülen çalışmalarda da Fort Pelly Yatılı Kilise Okulu bölgesinde 42, St. Philip’s Yatılı Kilise Okulu bölgesinde ise 12 isimsiz mezar bulunmuştu.

Yine Saskatchewan eyaletindeki Gordon’s Yatılı Kilise Okuluna ait 4 farklı bölgede yapılan aramalar sonucu resmi kayıtlarda olmayan 14 mezar yeri saptanmıştı.

Asimile merkezi işlevi gördü

İlki 1840'ta Katolik Kilisesi tarafından Kanada hükümeti adına açılan ve sonuncusu 1997'de kapatılan yatılı kilise okulları, 150 binden fazla yerli çocuğun ailelerinden zorla koparılarak alıkonulduğu yerler olarak tarihe geçti.

Beyaz çoğunluğun hakim olduğu topluluklara 'entegre edilmek için' zorla ailelerinden ve kültürlerinden uzaklaştırılan yerli çocukların büyük kısmının kötü muameleye maruz kaldığı, açlık ve soğuğun yanı sıra cinsel ve fiziksel tacize uğradığı hatta bazı çocukların üzerinde tıbbi deneyler yapıldığının belirlendiği öne sürüldü.

Yatılı kilise okullarında yaşanan trajedinin tüm boyutları ile ortaya çıkarılması için 2008'de Kanada'da Hakikat ve Uzlaşma Komisyonu kuruldu.

Hayatta olan mağdurlardan 6 binden fazlasını dinleyen Komisyon, çalışmalarını 2015'te tamamladı ve yaşananları 'kültürel soykırım' olarak tanımlayarak 4 bin sayfalık rapor yayımladı.

Bazı kaynaklarda kilise okullarında kalırken ölen çocukların sayısı 4 bin 200 olarak verilirken Komisyon'un raporunda, ölümlerin kilise yönetimlerince belgelenmemesi nedeniyle bu sayının 5 bin 995 olduğu kaydedildi.