Türkiye'de ekonominin her alanında ve tüm sektörlerde yeşil dönüşüme yönelik adımlar atılırken sıfır emisyon hedefine ulaşmak amacıyla "Ulusal Emisyon Ticaret Sistemi" geliştirilmesi planlanıyor.

AA muhabirinin, 2023-2025 yıllarına ilişkin Orta Vadeli Program'dan (OVP) yaptığı derlemeye göre, iklim değişikliği nedeniyle düşük karbon ekonomisine geçiş küresel ölçekte önem kazanıyor.

Türkiye'nin ihracatında büyük paya sahip olan Avrupa Birliği, sıfır emisyonlu, kaynak verimli ve rekabetçi bir ekonomiye ulaşmak amacıyla yeşil dönüşüm politikalarında ilerleme kaydediyor. OVP döneminde iklim değişikliğinin çevresel, sosyal ve ekonomik alandaki çok yönlü etkileri dikkate alınarak, kalkınma öncelikleri çerçevesinde ekonominin her alanında ve tüm sektörlerde yeşil dönüşüme yönelik adımlar atılmasına devam edilecek.

Bu kapsamda, net sıfır emisyon hedefine giden yolda orta vadeli düşük karbonlu büyüme stratejisi ortaya konulacak. Sektörlerin yeşil dönüşüm için ihtiyaç duyacağı ilave yatırım miktarı tespit edilecek ve rekabet güçlerinin korunması amacıyla destek mekanizmaları planlanacak.

Sektörlerin mevcut en iyi teknikler ve en iyi çevresel uygulamalar çerçevesinde düşük karbonlu üretime geçişi için yol haritaları hazırlanacak ve uygulamalar teşvik edilecek. 2053 net sıfır emisyon hedefi doğrultusunda sürdürülen Ulusal Katkı Beyanı, Uzun Dönemli İklim Değişikliği Stratejisi ve Ulusal İklim Değişikliği Eylem Planı hazırlık çalışmaları, kalkınma planı başta olmak üzere üst politika belgeleriyle uyumlu olacak şekilde tamamlanacak.

Yeşil teknoloji AR-GE projelerine destek

Yeşil dönüşüm altyapısının oluşturulması için başta tarım, sanayi, ulaştırma ve enerji sektörlerinde olmak üzere yeşil teknoloji AR-GE projeleri desteklenmeye devam edilecek. Yeşil hidrojen ve enerji depolama gibi emisyon azaltılmasına katkı sağlayan teknolojilerin yatırım ekosistemi geliştirilecek.

Yeşil dönüşüme iş gücü piyasasının adil geçişinin sağlanması için gerekli önlemler alınacak. İklim finansmanına erişim imkanları özel sektörün ihtiyaçları dikkate alınarak genişletilecek, verimlilik artıran, dönüştürücü nitelikli, katma değeri yüksek, sera gazı emisyon artışını sınırlayan ve yeşil becerileri artıran yatırımlara öncelik verilecek.

Başta ihracat yapan KOBİ'ler olmak üzere, firmaların yeşil dönüşüme uyumlarını kolaylaştırmak üzere destek mekanizmaları oluşturulacak. Üretilen ürün ve hizmetlerin değer zincirindeki çevresel ve sosyal risklerin ölçülmesi, analizi ve yönetimi konusundaki kapasite geliştirilecek.

AB'nin Sınırda Karbon Düzenlemesi Mekanizması'na (SKDM) geçiş dönemi iyi değerlendirilerek SKDM'den hızlı etkilenecek sektörler için en düşük maliyetle emisyon azaltımına yönelik politikalar hayata geçirilecek. SKDM'ye uyum kapsamında etkin işleyen Ulusal Emisyon Ticaret Sistemi geliştirilecek, mevcut vergilerin karbon vergisine dönüştürülmesi konusunda Türk vergi sistemi gözden geçirilecek ve karbon fiyatlandırma araçlarının kalkınma ve yatırım ortamı üzerinde yol açacağı ekonomik ve sosyal etkiler analiz edilecek.

Yeşil OSB için sertifikasyon sistemi geliyor

İklim değişikliğinin oluşturacağı olumsuz etkilerinden tarımı ve çiftçileri korumak için tarım sigortasının koruma altına aldığı ürünler ve riskler bazında kapsamı genişletilecek. Çevresel olarak sürdürülebilir bir iktisadi faaliyetin taşıması gereken nitelikleri belirleyen ve yeşil boyamaya karşı koruma sağlayacak, uluslararası ortak bir sınıflama sistemiyle uyumlu ve ülkenin özgün ihtiyaçlarını gözeten bilimsel temelli "ulusal yeşil taksonomi mevzuatı" hazırlanacak.

Verimliliği artıran ve atık yönetimine katkıda bulunan döngüsel ekonomiye geçiş için bütüncül bir Ulusal Döngüsel Ekonomi Eylem Planı oluşturulacak. Yeşil Organize Sanayi Bölgesi ile Yeşil Endüstri Bölgesi Sertifikasyon Sistemi tamamlanarak, çevreye duyarlı, sürdürülebilir sanayi ve döngüsel ekonomi alanları oluşturulmasına hız verilecek.

Doğadaki kaynak kullanımının azaltılması ve geri dönüştürülmüş ham maddelerin ekonomiye kazandırılması amacıyla üretim ve tüketim faaliyetlerinden sonra ortaya çıkan atıklar döngüsel ekonomi ilkelerine uygun süreçler yoluyla tekrar üretim sürecine dahil edilecek, geri kazanılmış ikincil ürüne ait standartlar belirlenecek, teşvik ve yönlendirme sistemi geliştirilecek.

Sıfır atık uygulamaları hane halkını da kapsayacak şekilde yaygınlaştırılacak. Net sıfır emisyon hedefi doğrultusunda korunan alan büyüklüğü artırılarak doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımı ve biyolojik çeşitliliğin korunması sağlanacak. Karbon emisyonunun azaltılmasına yönelik orman varlığının artırılmasına, yeni yutak alanların oluşturulmasına devam edilecek. Fidan ve tohum üretim ve ihracat kapasitesinin artırılmasına yönelik yatırımlar sürdürülecek.

Karada, havada, denizde çevreci hedefler

Ormanların korunması ve yangınlarla mücadele amacıyla kara ve hava taşıt filosunun artırılmasına devam edilecek. Demir yolu ulaştırması ve kent içi ulaşım başta olmak üzere, düşük karbonlu ve sürdürülebilir ulaşım sistemine geçişi kolaylaştıracak teknolojik dönüşümlere yönelik projeler geliştirilecek.

Taşımacılıkta geleneksel yakıt kullanımının azaltılmasını teminen çok modlu taşımacılık terminalleri oluşturularak çevreye duyarlı yol projeleri uygulaması hayata geçirilecek. Türkiye deniz ticaret filosunun gençleştirilmesi ve geliştirilmesi ile yeşil liman uygulamasına yönelik teşvikler sağlanacak. Denizlerde düşük emisyon bölgesi çalışmalarına yönelik önlemler alınacak.