YÖK'ten yapılan yazılı açıklamaya göre, lisansüstü eğitimin kalitesini artırmak için lisansüstü eğitim öğretim programı açılması ve yürütülmesine dair ilkeler kurulca yeniden belirlendi.

Buna göre, "Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği" çerçevesinde açılacak her bir program için ayrı ayrı belirli yeterliliklerin sağlanması gerekecek.

Öğretim üyelerinin, programın açılacağı üniversite kadrosunda görev yapmakta olup doktorası veya doçentliğinin programın açılacağı alanda; söz konusu program disiplinler arası ise doktora veya doçentliğinin Yükseköğretim Yürütme Kurulunun belirlediği doğrudan ilişkili alanlarda olması gerekecek.

Doktora programı asgari 6 öğretim üyesi ile açılabilecek

Doktora programı, en az ikisi profesör, birisinin profesör olması halinde ise en az ikisi doçent olmak üzere, üniversite kadrosunda asgari 6 öğretim üyesiyle açılabilecek.

Lisans programındaki ana bilim/ana sanat dalı ile aynı isimde doktora programı açılması halinde, bu öğretim üyelerinin 4'ü doğrudan programın açılacağı alandan olmak şartıyla 2'si Yükseköğretim Yürütme Kurulunun belirlediği ilgili alanlardan olabilecek.

Yüksek lisans programı asgari 3 öğretim üyesiyle açılabilecek

Yüksek lisans programı en az ikisi profesör ve/veya doçent unvanına sahip olmak üzere üniversite kadrosunda asgari 3 öğretim üyesiyle açılabilecek.

Yüksek lisans programı açılabilmesi için öğretim üyelerinin en az 2 yarıyıl lisans programında ders vermiş olması, doktora programı açılabilmesi içinse söz konusu öğretim üyelerinin en az 4 yarıyıl lisans ya da 2 yarıyıl tezli yüksek lisans programında ders vermiş olması zorunlu olacak.

Lisansüstü eğitim öğretim programı açacak üniversitenin ilgili program için gerekli kütüphane ve laboratuvar gibi eğitim öğretim ve araştırma altyapı imkanlarına sahip olması gerekecek.

Doktora ve yüksek lisans programlarında farklı bilim/sanat dallarından öğretim üyelerinin gerekliliği hususunda Yükseköğretim Yürütme Kurulu yetkili olacak.

Yüksek lisans ve doktora programı açma kriterleri

Yüksek lisans ve doktora programı açılması için başvuru yapılan yüksek lisans ya da doktora programında görev alacak öğretim üyeleri başına düşen yayın veya eser sayısı ortalamasının, müracaat edilen yıldan önceki takvim yılı dikkate alınarak en az bir olması gerekecek.

Doktora programına üniversitenin başvuru yapabilmesi için ayrıca en az bir program akreditasyonunun olması şartı aranacak.

Nitelikli yayın şartı

Yüksek lisans ve doktora programlarında görev alacak öğretim üyelerinin yayınları veya eserleri konusunda dikkate alınacak kriterler de belirlendi.

Lisansüstü programlarda görev alacak öğretim üyelerinin de bu yayın şartını sağlaması gerekecek.

Asgari öğretim üyesi yeterliliklerinin her yıl mayıs ayında, öğretim üyelerinin yayın yeterliliklerinin ise 3 yıl sonunda gözden geçirilerek şartları sağlayamayan programlara yeni öğrenci alınmayacak.

Yabancı uyruklu araştırmacılar da birinci danışman olabilecek

Yükseköğretim Kurulunun yeni kararı doğrultusunda, açılan lisansüstü programlarda bu niteliklere sahip öğretim üyeleri, ilgili programın bağlı bulunduğu enstitü yönetim kurulu kararıyla danışman olarak atanacak.

Birinci danışmanlar, üniversite kadrosundaki öğretim üyeleri arasından atanacak. Böylece yükseköğretim kurumları dışında çalışan doktora derecesine sahip Türk veya yabancı uyruklu nitelikli araştırmacıların da "Ek-46'ncı Madde" kapsamında birinci danışman olabilmesine imkan sağlandı.

İkinci danışmanlar ise üniversite kadrosu dışındaki öğretim üyeleriyle doktora derecesine sahip kişiler/araştırmacılar arasından da atanabilecek.

Emekliye ayrılma veya başka bir yükseköğretim kurumuna geçme gibi sebeplerle ilgili yükseköğretim kurumundan ayrılan öğretim üyelerinin başlamış olan danışmanlıkları devam edecek.

Asgari yeterlilikler için süre verildi

Bu ilkelerden önceki yeterlilikleri sağlayan ancak yeni getirilen asgari yeterlilikleri sağlayamayan lisansüstü programların, 2026-2027 eğitim ve öğretim yılı sonuna kadar aranan yeni yeterlilikleri sağlaması gerekecek. Şartları sağlayamayan lisansüstü programlara öğrenci alımı durdurulacak.