BioNTech aşıları için saklandıkları depolardan, uygulandığı aşılama merkezlerine kadar saatler süren planlamalar yapılıyor. Randevu alıp aşıya gelmeyenlerin dozları, sonraki randevulara aktarılıyor. Gün sonunda da elde kalan doz varsa, yakın bölgelerdeki hastaneler arasında 'insan transferi' başlıyor. Bir doz aşının dahi ziyan olmaması için randevusuna gelen vatandaşlar, randevuya gelmeyenlerin olduğu diğer hastaneye naklediliyor. Böylelikle günlük aşılama işlemi, mutlaka zayiatsız tamamlanıyor.

Geçtiğimiz ay ülkemizde de vatandaşlara uygulanmaya başlanan Pfizer-BioNTech aşısı, saklanma koşulları ve sıkı soğuk zincir mecburiyeti nedeniyle tüm dünyadaki aşı uygulamalarında ezberleri bozdu.

Türkiye, yaygın aşılamalarındaki tecrübesi ve başarılı Aşı Takip Sistemi sayesinde, yeni bir alt yapı kurulmasına gerek kalmadan, BioNTech aşılamalarını da başarıyla yürütüyor.

İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü Halk Sağlığı Hizmetleri Başkanlığı'na ait aşı depoları ve BionNTech aşılarının saklandığı eksi 80 dereceye kadar soğutmaya sahip aşı dolapları, görüntülendi.

İstanbul Halk Sağlığı Hizmetleri Başkanlığı Aşı Sorumlusu Dr. Önder Yel, 20 yıllık meslek hayatının yaklaşık 15 yılını aşı sorumlusu olarak geçirdiğini anlatarak, "BioNTech aşısı, bizim için yeni bir dönem oldu. Gerek saklama koşulları, gerek planlama açısından çok titizlik gerektiren bir aşı çünkü. Diğer aşılarımız 2-8 derecede saklanabiliyorken BioNTech aşısı, özelliğinden dolayı eksi 80 derecede saklanmak zorunda. Bu nedenle planlamalar çok büyük titizlikle yapılıyor. Randevu alan vatandaşlarımızın zamanında aşıya gitmesi bu açıdan çok önemli gerçekten. Bu yasaklı dönemler de dahil, vatandaşlarımız istedikleri zaman randevularını alıp, aşı olabilirler" dedi.

"4 BİN AİLE HEKİMLİĞİ VE 39 İLÇEYE AŞI DAĞITIYORUZ"

Dr. Yel, İstanbul'daki Halk Sağlığı depolarından 4 bin aile hekimliği birimine, 39 ilçe sağlık müdürlüğüne ve diğer hastanelere rutin aşıların dağıtımının yapıldığını anlatarak, "Biz buradan tüm aşıların saklanması ve dağıtımını yapıyoruz. BioNTech aşısının dağıtımı içinse, biz bir gün önce 'SİNA' dediğimiz bakanlığımızın dijital sistemi üzerinden, hastanelerdeki randevuları saat dilimlerine göre görebiliyoruz. Hastanelerde mağduriyet yaşanmaması için bir gün öncesinden planlamalarımızı yapıyoruz. Aynı zamanda Aşı Takip Sistemi dediğimiz ATS üzerinden de hastanelerin aşı stok seviyelerini anlık olarak izleyebiliyoruz. Böylece hastanelere kaç doz aşı dağıtılması gerektiğinin planlamasını yapıyoruz. Tüm diğer aşılar İstanbul genelinde çoğu sağlık kurumunda yapılmakla beraber, BioNTech aşısı sadece 38 adet kamu hastanesinde yapılabiliyor. Hem dağıtım sorunu çıkmaması, hem de saklama koşullarında sıkıntı yaşanmaması adına bu aşı sadece kamu hastanelerinde yapılabiliyor" diye konuştu.

"İSTANBUL'DAKİ 3 ADET DOLAPTAN HER BİRİNİN KAPASİTESİ YAKLAŞIK 150 BİN DOZ"

Hastanelerdeki randevu planlamalarının depodaki aşı sorumlusuna bildirildiğini anlatan Dr. Yel, süreci şöyle özetledi:

"Depodaki arkadaş, listeye bakar. Hangi hastaneye ne kadar da aşı götürülmesi gerektiğini belirler ve ilgili hastane ile irtibat kurulur. Eksi 80 derecedeki dolaptan, ihtiyaç kadar aşı dışarı çıkartılır. Tek tek, ATS üzerinden hastanenin kayıtlı görevlisi üzerine barkod okutularak kurye nakli gerçekleştirilir. Daha sonra özel kaplar, buzlar içerisinde, aşı nakil araçlarıyla ilgili hastaneye götürülür"

"NORMAL AŞI DOLAPLARINDA 5 GÜN DAYANIYOR"

"Orada da hastaneler, kurye naklini kendi depolarına yapar. BioNTech aşıları eksi 80 derecelik dolaptan çıktıktan sonra, eksi 20 derecelik dolaplarda 14 gün, 2-8 derecelik normal aşı dolaplarında ise 5 gün dayanır. Ankara'dan özel polis eskortu eşliğinde aşılar buradaki depolarımıza getiriliyor. Kuru buzlardan çıkartılıp, tabakalar halinde bu dolaplara yerleştiriliyor. Eksi 80 derecelik bu dolaplardan İstanbul Halk Sağlığı Kurumu depolarında 3 tane var. Her bir dolabın ortalama 150 bin doz aşı kapasitesi var. Bu dolapların bulunduğu odalar güvenlik tarafından 24 saat korunuyor. Kamera sistemi ile anlık olarak izleniyor. İhtiyaç anında acil durumlarda da, depo görevlisi arkadaşlar her saat gelip buradan aşı dağıtımı yapabiliyorlar."

"RANDEVUYA GELMEYEN OLDUĞUNDA KOŞTURMA BAŞLIYOR"

İstanbul'da en çok aşılamanın yapıldığı merkezlerden Başakşehir Çam ve Sakura Şehir Hastanesi'nde şimdiye kadar 25 binin üzerinde BioNTech aşılaması yapıldı.

Hastanede yaklaşık günlük 4 bin 500 kapasiteyle BioNTech aşılamalarının ikinci dozlarına da geçtiğimiz günlerde başladıklarını söyleyen Çam ve Sakura Şehir Hastanesi Genel Hastane Başhekimi Dr. Öğr. Üyesi İdris Kurtuluş, "Soğuk zincire tam uyulması gereken bir aşı. Bu nedenle de belirli prosedürlere uymak çok önemli. Tamamen iğne ile kuyu kazar gibi, ilmek ilmek dokunarak planlamalar yapılıyor. Bu aşı o kadar titizlikle ve o kadar farklı ve zorlu süreçlerle buralara getiriliyor ki, randevusunu alan bir vatandaşımız buraya gelip bu aşıyı olmadığı zaman, bizim elimizde tek doz aşı ile ne yapacağız korkusu başlıyor. Hakikaten bu bir vebal. Çünkü bütün dünyada aşı savaşları var. Herkes aşı bulmaya çalışıyor. Bunun için de 08.00 ila 24.00 arasında olan aşılama saatlerini, yeri geliyor gece 3'e 4'e kadar uzatabiliyoruz" dedi.

Bir flakondan çıkan 6 doz için randevuların ayarlandığını, özellikle son randevulara doğru gelmeyenler olursa, aşı için orada bulunan diğer vatandaşları bekleterek  6 kişiyi mutlaka tamamlamaya çalıştıklarını anlatan Dr. Kurtuluş, "Bazen vatandaşımıza, 'Bir iki kişi gelmedi, biz birkaç kişi daha bulalım' diyor ve telefonla arıyoruz gelmeyen vatandaşı. Ulaşamıyorsak uygun olan vatandaşlarımızı randevusuna erken çağırıyoruz. Hiçbir aşıyı zayi etmeden vatandaşımıza uyguluyoruz" diye konuştu.

"İSTANBUL'DAKİ HASTANELER ARASINDA TAM BİR İŞBİRLİĞİ VAR"

Bazen de hastaneler arası işbirliği yaptıklarını anlatan Dr. Kurtuluş, bu süreci de şöyle ifade etti:

"Gece son dozlara doğru eksik kalan randevu olursa 'aşı dozu tamamlama trafiği' başlıyor. Diyelim ki bizim hastanemizdeki randevularda bir kişi eksik kaldı. Yakınlarda birçok hastanemiz var. Bu hastanelerin bir tanesinde de vatandaş gelmiş, tek kişi kalmış. 6 kişi için açmanız gereken bir flakonu tek kişi için açmak zorunda kalmamak için kendi aramızda haberleşiyoruz. Bu bölgedeki birbirine yakın hastaneler olarak aracımızı gönderiyoruz ya da oradaki hastane aracı ile vatandaşı bize gönderiyor. Aşılamayı burada yapıyoruz. Hastanelerimiz arasında aslında tam bir işbirliği var. Özellikle akşam saatlerinde, son dozların uygulanacağı saatlere doğru bu durum ortaya çıkıyor. Sonlara doğru anlıyorsunuz ki gelmeyen olacak. Randevuları aktarmaya çalışıyorsunuz. O flakonu açmamaya çalışıyorsunuz. Hastanelerin Sağlık Bakım Hizmetleri Müdürleri birbirleri ile iletişime geçiyorlar. Gerektiğinde başhekimlerle de iletişime geçiyorlar ve bunu minimuma indirmeye çalışıyorlar. Bu şekilde bazen sabahtan aşısı olan vatandaş varsa, adresine göre bakıp onu buraya geceden çağırıp işi bitirmeye çalışıyorlar. Şükürler olsun aşıdaki zaiyatımız dünyadaki hiçbir ülkeye benzemeyecek düzeyde, minimum seviyede bu planlamalar sayesinde."