AB üyesi 27 ülkenin enerji bakanları, Avrupa'daki enerji krizine karşı alınacak önlemleri ve ithal doğal gaza uygulanacak tavan fiyatı görüşmek üzere Brüksel'de bir araya geldi.

Toplantının ardından yapılan açıklamada, üye ülkelerin aşırı yüksek gaz fiyatlarını sınırlamak için geçici bir mekanizma üzerinde anlaştıkları belirtildi.

"AB ülkelerinin enerji bakanları, vatandaşları ve ekonomiyi aşırı yüksek gaz fiyatlarına karşı korumak için bir piyasa düzeltme mekanizması belirleyen düzenlemede siyasi anlaşmaya vardı." ifadesi kullanılan açıklamada, gaza tavan fiyatın enerji arz güvenliğini, finansal piyasaların istikrarını ve Avrupa'da dünya piyasa fiyatlarını yansıtmayan gaz fiyatındaki aşırı dalgalanmaları sınırlamayı amaçladığı kaydedildi.

Açıklamada, tavan fiyatın Avrupa'da derinliği en fazla olan Hollanda merkezli sanal doğal gaz ticaret noktası TTF'de işlem gören vadeli gaz kontratının 3 iş günü boyunca 180 avroyu aşması ve aynı dönemde Avrupa'da sıvılaştırılmış doğal gazın (LNG) megavatsaat fiyatının küresel piyasaların 35 avro üzerine çıkması durumunda yürürlüğe gireceği belirtildi.

Mekanizmanın, 15 Şubat 2023 tarihinden itibaren yürürlüğe gireceğine işaret edilen açıklamada, AB Enerji Düzenleyicileri İşbirliği Ajansı'nın (ACER) piyasaları sürekli olarak izleyeceği ve ilgili bildirimleri yayımlayacağı ifade edildi.

Açıklamada, enerji arz güvenliği, finansal istikrar, gaz akışı veya gaz talebi alanında risklerin tespit edilmesi halinde mekanizmanın askıya alınabileceği bir sistem getirildiği belirtilerek, riskler veya piyasada rahatsızlık ortaya çıkması durumunda AB Komisyonunun mekanizmayı askıya alabileceği ifade edildi.

Tavan fiyat uygulamasının, özellikle gaz talebinin bir ayda yüzde 15 veya 2 ayda yüzde 10 artması, LNG ithalatının önemli ölçüde azalması veya TTF'de işlem gören gaz miktarının geçen yılın aynı dönemine göre önemli ölçüde düşmesi durumunda askıya alınacağına dikkat çekilen açıklamada, uygulamayı askıya alma kararının AB Resmi Gazetesinde yayımlandıktan bir gün sonra yürürlüğe gireceği ifade edildi.

Süreç hakkında

AB Komisyonu, geçen ay piyasalardaki gaz fiyatlarına "tavan fiyat" olarak bilinen bir düzeltme mekanizması uygulanması teklifinde bulunmuştu.

Plan, Avrupa'da derinliği en fazla olan Hollanda merkezli sanal doğal gaz ticaret noktası TTF'de işlem gören vadeli gaz kontratının iki hafta boyunca 275 avroyu aşması ve Avrupa'da sıvılaştırılmış doğal gazın (LNG) megavatsaat fiyatının küresel piyasaların 58 avro üzerine çıkması durumunda yürürlüğe girecekti.

AB Dönem Başkanı Çekya'nın üye ülkeler arasında uzlaşı sağlamak için hazırladığı son teklif, doğal gaz fiyatının megavatsaat başına 188 avroyu 3 gün boyunca aşması ve küresel LNG fiyatlarıyla farkın da 35 avro olması durumunda tavan fiyatın devreye girmesini içeriyordu.

Almanya, Hollanda, Avusturya, Danimarka ve Macaristan gibi ülkeler tavan fiyat uygulamasına mesafeli yaklaşıyor, bunun Avrupa'ya gaz tedarikini azaltmasından çekiniyordu.

Öte yandan, TTF'de işlem gören vadeli gaz kontrat fiyatı, ağustosta megavatsaat başına 340 avroya kadar çıkarken bugün ise 106 avrodan işlem görüyor.