Doğan Satmış

Anadolu'da gazetecilik yapmak giderek zorlaşıyor. Sadece Basın İlan Kurumu'ndan aldıkları parayla varlıklarını sürdüren yerel gazeteler, bu paralar azaldıkça zorlanıyor. Bunun üzerine bir de kağıt maliyetlerindeki yükseliş, gazetelerin işini daha da zorlaştırıyor. 

Şimdi buna bir de yerel televizyonların sıkıntıları eklendi. 

Türkiye'de bu şekilde yayan yapan 30 yerel televizyon istasyonu var. Bu 30 televizyon kanalı, hem Türkiye'ye, hem de Avrupa'daki Türkiyelilere yayın yapıyorlar; aldıkları ilanlarla kıt kanaat geçiniyorlar ve Türksat uydu kirasını ödüyorlar.

Ancak yaşanan son devalüasyon onların da belini büktü. Böyle bir televizyonun yayın kirası için Türksat uydusu'na ödediği para, yayın kalitesine göre 14 bin ile 21 bin dolar arasında değişiyor. 

Karabük'te neredeyse çeyrek asırdır yayın yapan BRTV bunlardan biri. Yıllar önce birlikte gazetecilik okuduğumuz Mehmet Çetinkaya'nın kurduğu BRTV (Bizim Radyo Televizyon) hem bölgesine, hem de Almanya'daki Türklere yönelik yayınlar yapıyor. 

Bu yayınları Türksat uydusu üzerinden gerçekleştiriyor. Hedef kitlesi de hem Karabük ve çevresindeki 8 il, hem de bu illerden gidenlerden oluşan Avrupa'daki 400 bin kişilik bir gurbetçi kitlesi. 

BRTV'nin Türksat uydusuna ödediği kira da ayda 14 bin lira, yani 70 bin Lira.

Buna bir de çalışanların maaşını ve öteki giderleri eklerseniz, bir yerel televizyonun aylık giderinin kolayla 100 bin TL'yi aştığını görmeniz mümkün. 

Peki bu para nasıl ödenecek? Bugüne kadar döviz düşük kurda iken, para ödenebiliyordu. Ancak şu anda ödeme güçlüğü var.

Gelin Mehmet Çetinkaya'yı dinleyelim:

"Bizim TV kanalımız 23-24 yıldır yayın yapıyor. Türkiye'den Almanya'ya yayın yaparak bir gönül köprüsü oluşturuyoruz. Bunu paradan çok bir doğal görev olarak yapıyoruz. Almanya'daki gurbetçilerin izlediği iki kanaldan biriyiz. Ya TRT'yi izliyorlar ya da bizi izliyorlar.  Biz uyduya çıkarken dolar 2 TL idi. Ve kirayı rahatça ödüyorduk. Ancak şu anda ödeyeceğimiz para üç misline ulaştı. Biz bunu tabii ki ödeyemiyoruz.  Bunu yöneticilere defalarca anlattık. Sayın Cumhurbaşkanımız ilgilendi ve Hayati Yazıcı'ya bu konuda bir komisyon kurarak sorunu çözmesini istedi. Ancak bu komisyon bir türlü kurulamadı. 

Devlet yerel gazeteleri Basın İlan Kurumu aracılığıyla destekliyor. Gerçi ödenen paralar azaldı ama yine de bu sayede Karabük gibi bir yerde bile 28 yerel gazete var. Yerel gazetelere bu destek sağlanırken, bizden devalüasyonla üçe katlanmış ücret istenmesi haksızlık."

Mehmet Çetinkaya'nın verdiği bilgiye göre Türkiye'de BRTV benzeri yayın yapan 30 TV kanalı var. Ancak hepsi zor durumda. Bir çoğu kapandı. Mesela Şanlıurfa'dan yayın yapan üç televizyon birleşip, sıkıştırılmış yayına geçtiler ama görünürlülükleri azaldı. 

Çetinkaya yaptıkları iş nedeniyle aslında ödüllendirilmeleri gerekirken, parasal cezaya uğradıklarını öne sürdü ve şöyle devam etti:

"Bizim televizyonumuzu Avrupa'da 400 bin kişilik bir gurbetçi kitlesi izliyor. 

Mesela geçenlerde Almanya'da bir toplantı düzenlendi 2 bin kişilik salon ağzına kadar doldu. Avrupa'da 70 bin Devrekli var ve Devrek'in kendi nüfusu da bu kadar. Mesut Özil bile Devrekli. Biz onlara yayın ulaştırıyoruz, onlarla Türkiye arasındaki bağı oluşturuyoruz. Bu koşullarda işimizi yapmamız zorlaşacak."

Çetinkaya'nın anlattığına göre, yerel televizyonlar Almanya yayınları için Türksat uydusundan önce Astra uydusunu kullanıyordu. Ancak Türksat faaliyete geçince, buna transfer oldular.

Kısaca Türkiye'de sadece gazeteler ve dergiler değil, televizyonlar da zor durumda.