Mustafa Pamukoğlu'nun analizi

Ekonomik güven endeksi nisanda yüzde 44.1 düştü. Son iki aydaki gerileme 46 puanı aştı. Salgın kontrol altına alınıyor olsa da ekonomideki dalga kıyılara henüz vurmaya başladı. Bu kapsamda bir dizi yeni vergisel düzenlemenin yapılması gerekiyor.

Koronavirüs salgını nedeniyle dünya ve Türkiye ekonomisi büyük sıkıntılara girmiş durumda.

Önümüzdeki aylarda bu krizin derinleşeceğini bekliyoruz. Bu nedenle nakit destek gibi bir işlev görecek vergi affı ve kamu borçlarının yeniden yapılandırılmasının gündeme gelir yasal düzenlemenin bir an önce yapılmasında yarar görmekteyiz. Gerekçelerimizi şöyle sıralayabiliriz.

PİYASALAR TIKANMIŞ DURUMDA

1- Ödenmeyen vergi ve SGK borçları birikmiş durumda. Ödenemez boyutlara gelmiş.

2- Daha önceki yapılandırma taksitlerini ödeyemeyenlerin çoğu taksitlerini ödeyemedikleri için başa dönülmüş ve borç dağ gibi olmuş.

3- Korona salgını nedeniyle işini gücünü kaybetmiş kaybedecek işletmeler bu borçları ödeyemez.

4- Korona salgını süresince işletme sermayesini kaybedenle ve daha çok borca girenler bu borçları ödeyemeyecektir.

5- Maliye vergi afları ve yapılandırmalarla daha fazla ve daha etkin tahsilat yapmaktadır.

6- Birikmiş kamu borçlarının en erken altı ay içinde ve muhtemelen bir yıl içinde normal şartlarda ödenmesine olanak yoktur.

7- Kredi borçları altında ezilen işletmeler ve kişiler kamu borçlarını ödemeyerek/ödeyemeyerek pahalı kredi kullanmaya devam edecekler. Bu da ticari faaliyetlerine büyük baskı yapacaktır.

8- Vergi borcu olanlar ihalelere girememektedirler.

9- Kamu borcu olanlar bankada kredi almalarında ciddi kredibilite kaybına uğramaktadırlar.

10- Gazeteler, Basın İlan Kurumu'ndan reklam gelirlerini tahsil edememektedirler.

11- Kamu borcu olanların bilançolarında borçluluk oranı çok yüksek görünmekte ve bu da teknik iflas riskini gündeme getirmektedir.

12- Kamu borçları hakkında başlayacak yasal takipler korona kadar etkili biçimde ticari hayatı durdurur.

VERGİ AFFI VE BORÇ YAPILANDIRMA NASIL OLMALI?

Önerilerimiz şöyle:

1- 2020 dâhil geçmiş yıllar matrah artırımı ile vergi inceleme kapsamından çıkartılmalıdır.

2- Fiktif stoklar-kasa fazlaları-ortakların şirketlerin olan borçlarının küçük bir vergi oranı ile temizlenmesi sağlanmalıdır.

3- Vergi borçlarının yapılandırılmasında en az altı ay faizsiz ödemesiz dönem ve düşük faizli 48 ay taksitle ödeme olanağı getirilmelidir.

4- Belli bir süre içinde örneğin üç ay içinde peşin ödeyenlere en az yüzde 25-30 oranında bir indirim getirilmelidir.

5- Kamu borçlarının belli bir tutarı örneğin 10 bin TL'si taksitle ödeyenler için silinmelidir.

6- Döviz mevduatını TL’ye ihtiyari olarak çevirenlere vergi borçlarının peşin ödemleri halinde yüzde 50 indirim, taksitle ödeyecekler için ise 60 ay vade yapılmalıdır.