ABD’de kayıtdışı lobicilik yapmakla suçlanan bağışçı Imaad Zuberi’nin yabancı diplomatlara, siyasi partilerin kampanyalarına bağış karşılığında önemli isimlere erişim sağladığı ortaya çıktı. Associated Press’in haberine göre Türk yetkililerle de teması olduğu belirtilen Zuberi, Türkiye adına da lobi faaliyetinde bulundu.

Habere göre Imaad Zuberi, eski Başkan Yardımcısı Joe Biden’la özel toplantılardan Donald Trump’ın yemin törenine özel davetleri kapsayan geniş bir temas ağına sahip. Zuberi, hem Demokrat hem de Cumhuriyetçiler’in önemli isimlerinin dikkatini çeken, siyasi partiler için bağış toplayan seçkin bir isim olarak biliniyordu.

Imaad Zuberi, 22 Ekim 2019’da California’daki federal savcılarca, Amerikan hükümeti yetkililerine yönelik lobi faaliyetlerini gizlemek amacıyla çalışmalarına ilişkin kayıtlar üzerinde oynama yapmakla suçlanmıştı.

ABD Adalet Bakanlığı’nın internet sayfasında davayla ilgili açıklamada, Zuberi’nin ABD’de yabancılar adına lobi faaliyetlerinde bulunanların sisteme kayıt yaptırmalarını gerektiren ve bu faaliyetleri düzenleyen Yabancı Ajan Kayıt Yasası’nı (FARA) ihlal ettiği, Zuberi’nin yasadışı kampanya bağışlarından 1 milyon dolar para kazandığı, ABD seçimlerini etkilemek isteyen yabancı şahıs ve kurumlardan para aldığı belirtiliyordu.

Imaad Zuberi, aleyhinde açılan davada geçen yıl, kampanyaların finansmanı yasasını ihlal etme, yabancı ajan olarak kayıt yaptırmama ve vergi kaçırma suçlarını itiraf etmiş, savcılıkla işbirliği yoluna gitmişti.

Zuberi, yabancı ülke vatandaşlarının yasadışı olarak Trump’ın yemin töreni hazırlıkları komitesine bağış yapıp yapmadıklarına ilişkin New York’ta açılan federal soruşturmada adaleti engelleme suçunu da itiraf etmişti. Zuberi’nin 7 Ocak’taki karar duruşmasında cezasının belli olması bekleniyor.

Yabancı kaynaklardan seçim kampanyalarına bağış

Associated Press haber ajansının konuyla ilgili kapsamlı araştırmasında, ABD Adalet Bakanlığı soruşturmasının Zuberi’nin faaliyetlerinden ve yurtdışı bağlantılarından kimlerin yararlandığına ilişkin soruları cevapsız bıraktığına ve vergi kaçırma ithamında, önemsiz bir ortağın dışında Zuberi’ye yardım eden kimsenin suçlanmadığına dikkat çekildi.

Soruşturmada Zuberi’nin bağışlarından hangi siyasetçilerin fayda sağladığının açıklanmadığını belirten AP; özel yazışmalar, mahkeme belgeleri, kampanyaların mali raporlarını inceleyip aralarında diplomatlar, güvenlik yetkilileri, lobiciler ve eski Kongre üyelerinin de bulunduğu en az 30 kişiyle yapılan mülakatlar sonucu ortaya çıkardığı bulguları haberleştirdi.

Buna göre, Zuberi’nin yaptığı bağışlar ABD’de dış politika konularında aktif çalışan Senatör Bob Casey ve Lindsey Graham gibi üst düzey isimlerin de aralarında bulunduğu yetkililere ilk elden erişim imkanı verdi. Zuberi’den ödeme alan birçok Kongre üyesi gibi, Casey ve Graham da habere ilişkin yorum yapmaktan kaçındı.

Savcılara göre Zuberi en az beş ülke ve yetkilileri için uzun yıllar kayıt dışı yabancı lobici olarak çalıştı. Bu isimler arasında Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’e yakın Ukraynalı bir yetkili de vardı.

Habere göre Zuberi, ABD’li siyasetçi ve yetkililerle bağlantılarını, yararlı olabilecek bazı bilgileri yabancı yetkililere iletmek için kullandı. Bu bilgiler arasında Joe Biden’la ilgili olanlar da vardı.

ABD’nin batı kıyısında görevli bir CIA yetkilisi ile teması olan Zuberi, ortaklarına istihbarat camiasıyla bağlantılarından övgüyle bahsediyordu.

Los Angeles’taki federal savcılar Zuberi için en az 10 yıl hapis cezası talep ediyor. Savcılar, vergi kaçırma suçundan dolayı federal vergi dairesine (IRS) 16 milyon dolar ödemesini ve 10 milyon dolar para cezası almasını da istiyor. Imaad Zuberi ise daha hafif bir ceza hak ettiğini savunuyor.

Zuberi, yabancı kaynaklardan bağış yapılmasına ön ayak olduğunu ancak bu konuda federal yasaların net olmadığını ve seçim kampanyalarından bu tür bağışların yasal olup olmadığı konusunda çelişkili tavsiyeler geldiğini savundu.

“Türk yetkililerle de temastaydı”

AP’nin haberinde Zuberi’nin Türk yetkililerle de yazışmaları yer aldı. Haberde, Trump’ın kişisel avukatı Rudy Giuliani’nin ve eski Ulusal Güvenlik Danışmanı Michael Flynn’in Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın çıkarlarına yönelik hareket ettiği belirtildi.

Özel yazışmalar ve mahkeme belgelerine göre, Zuberi’nin de bu süreç içinde yer aldığı kaydedildi.

AP’nin haberinde bu kapsamda, 2015 yılında Temsilciler Meclisi’nde 30’dan fazla Kongre üyesinin Türkiye’de ifade özgürlüğü ve insan haklarına saygı gösterilmesi çağrısında bulunan bir tasarısının sunulduğu, Türkiye’nin Washington Büyükelçisi Serdar Kılıç’ın karar tasarısının taslağına ulaşarak Zuberi’den tasarının başarısız olmasına yardımcı olmasını istediği, yazdığı bir e-postada böyle bir tasarının geçmesinin Türkiye’deki genel seçimler öncesinde ters tepeceğini yazdığı belirtildi.

Zuberi’nin bu e-postaya cevap olarak, “Erdoğan’ın kahraman olduğunu düşündüğünü ve Temsilciler Meclisi Dışişleri Komisyonu’nun iki en güçlü üyesi olan Cumhuriyetçi Ed Royce ve Demokrat Eliot Engel’ın ikna edilmesi için Kılıç’a yardımcı olmaktan memnuniyet duyacağını” belirtti.

Zuberi’nin, söz konusu yazışmada, “Los Angeles’a gelip benim konuğum olsanıza? Sizi akşam yemeğinde özel olarak bir araya getirebilirim. Dışişleri Komisyonu’nda başka hangi isimler konusunda yardıma ihtiyacınız var? Her iki tarafta da çoğunu tanıyorum” dediği bildiriliyor.

AP’nin haberinde Zuberi’nin bahsi geçen her iki Kongre üyesiyle de güçlü ilişkileri olduğu, özellikle Demokrat Eliot Engel ile yakın ilişkisi olduğu kaydediliyor.

Habere göre 2013 yılındaki bir yazışmada Engel, “Perşembe ya da Cuma günü Suriye tasarısı sunacağım. İran tasarısı da sunacağız. Her şey için tekrar teşekkürler. Çok konuda aynı fikirde olmamıza memnunum” ifadelerini kullanıyor.

Türkiye aleyhindeki tasarıda lobicilik iddiası

Savcılık, Zuberi’nin Türkiye’yle ilgili karar tasarısının geçmemesi için aktif bir şekilde lobi yaptığını, tasarının sponsorlarından birini buna ikna ettiği, tasarının oylanmadan komisyonda başarısız olduğunu belirtiyor.

Kongre’den emekliye ayrılan Royce ve bu yıl başlarında önseçimi kaybeden Engel, AP’nin röportaj talebini kabul etmedi; ancak sözcüleri aracılığıyla Zuberi’nin lobi faaliyetlerinin Türkiye ya da başka konulardaki politika kararlarını etkilemediğini bildirdiler.

Eliot Engel’ın sözcüsü Tim Mulvey, “Komisyonun önüne gelen birisinin yabancı hükümetler için lobicilikle ilgili yasaları görmezden gelmesi kabul edilemez. Ancak o dönem Sayın Zuberi’nin talepleriyle ilgili olağandışı bir durum varmış gibi görünmedi. Toplantı ayarlamak kararları etkilemekle aynı şey değil” dedi.

Tasarının sponsorlarından eski Kongre üyesi Cumhuriyetçi Alan Grayson ise tasarının Kongre’den geçmemesi konusunda “perde arkasında nelerin yaşandığına ilişkin bir fikri olmadığını”, Zuberi davasıyla ilgili mahkeme belgelerin okuduktan sonra durumun “şok edici” olduğunu söyledi.

“Çavuşoğlu Trump’ın yemin töreninde Zuberi’nin VIP konuğuydu”

Trump’ın yemin töreniyle ilgili Associated Press’in ele geçirdiği bir iç yazışmada, Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun Zuberi’nin VIP konuklarından biri olarak listede yer aldığı belirtiliyor.

Zuberi’nin yemin törenine yakın bir tarihte düzenlenen bir etkinlikte Çavuşoğlu ve Büyükelçi Serdar Kılıç’la poz verdiği fotoğrafları Facebook sayfasından sildiği de kaydediliyor.

Haberde, Türkiye Büyükelçiliği yetkililerininse haberle ilgili açıklama taleplerine yanıt vermediği belirtildi.

CIA yetkilisi Zuberi’yi “tanıdığım en bağlantılı kişi” diye anlattı

Lüks otellerde kalan, Kongre üyeleri ve diplomatları pahalı restoranlarda ağırladığı belirtilen Zuberi, Kongre’de önemli isimlerle temasta bulunmak isteyen yabancı diplomatların irtibata geçtiği bir isimdi.

AP’ye göre bir CIA yetkilisi, onun için “Tanıdığım en bağlantılı kişi” diyordu. İmaad Zuberi’nin Facebook sayfası güçlü ve ünlü isimlerle çekilen fotoğraflarıyla doluydu. Hillary Clinton ve Robert De Niro ile yemek yerken; Trump’ın o dönem genel sekreteri olan Reince Priebus ile yan yana fotoğrafları göze çarpıyordu.

Zuberi’nin 2016 seçimlerinde Demokrat Parti başkan adayı olan Hillary Clinton için büyük miktarlarda para topladığı, seçimden sonra da Trump’ın Başkanlık Yemin Töreni Komitesi’ne yüksek miktarda bağış yapan isimlerden olduğu belirtiliyor.

“Bağış toplayan paralı asker”

Ancak federal savcılar, Zuberi’nin hayatının yalanlara dayandığını, Amerika’da siyasi partilerin kampanyalarını fonlayarak bunun sonucunda sahip olduğu nüfuzdan kar sağladığını söylüyor.

Associated Press’in ulaştığı ve Gine Devlet Başkanı ve etkili bir Kongre üyesi arasında buluşma ayarlamaya çalışılan 2015 yılına ait bir e-postada, Zuberi’nin şu ifadeleri kullandığı dikkat çekiyor: “Herkes insanlarla görüşmek için Washington’a gelmek istiyor. Dünyanın tüm pisliklerinden, savaş tanrılarından, kral ve kraliçelerden, ömür boyu başkanlardan, askeri diktatörlerden, kabile liderlerinden görüşme talebi alıyoruz.’’

“Oyunda olmak için para ödeyin sistem bu şekilde işliyor”

Savcılar Imaad Zuberi’yi siyasi partilere bağış toplayan “paralı asker” olarak tanımlıyor. Zuberi’nin kendileriyle çalışan müşterilerine “Amerika’daki sistemde oyunda olmak için para ödenmesi gerektiğini” söylediği belirtiliyor.

AP’nin haberine göre Zuberi’nin gelişimi, ABD’de kampanyaların finansmanı ve yabancı lobicilik yasalarının ne kadar gevşek olduğunu gösteriyor ve şu soruyu gündeme getiriyor: “Böylesi bir dolandırıcı nasıl oluyor da ABD hükümetinde en üst düzeyde çok sayıda yetkili nezdinde rağbet görüyor?”

ABD Savcı Yardımcısı Daniel J. O’Brien, Imaad Zuberi için hapis ve para cezası talep ettiği mahkeme oturumuna ilişkin belgede, “Bu dava açık bir şekilde delillerle seçimlerimize ve politika belirleme süreçlerimize yönelik yabancı müdahalenin olduğunu doğruluyor” diye yazmıştı.

Katar lehine lobi faaliyeti

Savcılara göre Zuberi, Birleşik Arap Emirlikleri’ne karşı milyonlarca dolarlık nüfuz mücadelesine giren Katar adına da Trump döneminde Beyaz Saray ve Kongre’de lobi faaliyetlerinde bulundu.

Belgelere göre Zuberi, Katar hükümetinden 9,8 milyon dolar para kazandı; bu paranın çoğu da yasadışı lobi faaliyetlerinden geldi. Güvenlik yetkililerine göre, Zuberi’nin Katar adına lobi faaliyetleri hakkında soruşturma hala devam ediyor.

Zuberi’nin, 2016 yılı Aralık ayında yani Trump’ın seçimi kazanmasından iki ay sonra New York’taki Trump Tower ziyaretinde, Katar Dışişleri Bakanı’na eşlik ettiği belirtiliyor. Katar hükümeti ise haberle ilgili yorum yapmadı.

“Bu durum ABD dış politikasını etkilemenin daha kolay yolları olduğunu gösteriyor”

ABD’de Trump döneminin önemli meselelerinden biri ABD dış politikasına dışarıdan müdahaleye odaklanılmasıydı. Rusya’nın teknolojiyi kullanarak 2016 seçimlerine müdahale etme çabasına yönelik soruşturmalar bunların örneğiydi.

Ancak AP’ye göre Imaad Zuberi’nin hikayesi, bilgisayar korsanlığı araçları ya da parayla desteklenen troller olmadan ABD dış politikasını etkilemenin daha kolay yolları olduğunu gösteriyor.

Kampanya Hukuk Merkezi’nde federal reform direktörü olarak görev yapan Brendan Fischer, Washington’da kaç kişinin daha Zuberi gibi çalıştığını bilmenin imkansız olduğunu, ancak bu sayının epey fazla olabileceğini söylüyor.

Fischer, çok sayıda lobicinin Zuberi gibi yasaları çiğnemeden kazanç elde ettiğini de ekleyerek, "Zuberi yasada yer alan asgari ve temel şeffaflık koşullarına uysaydı ve siyasetçilere daha fazla para verecek daha fazla sayıda zengin tanısaydı, bu faaliyetleri yasa dışına çıkmadan yapabilirdi" değerlendirmesinde bulundu.