Filistin Yönetimi Başkanı Mahmud Abbas, Orta Doğu geriliminin bölgesel savaşa dönüşme riski taşıdığı kritik dönemde Rusya'daki temaslarının ardından Türkiye'de. Ankara'da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşen Abbas, yarın da TBMM’de bir konuşma yapacak.

Cumhurbaşkanı Erdoğan Çarşamba günü Ankara'da AKP'nin 23'üncü kuruluş yıl dönümü etkinliğinde yaptığı konuşmada, "İsrail'in bölgeyi tümüyle ateşe verme girişimlerinin önünde duracağız" dedi.

Erdoğan, "Bugün Filistin Devlet Başkanı Sayın Mahmud Abbas misafirimiz olacak. Yarın da şeref konuğu olarak, Filistin halkı adına Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kuruluna hitap edecek. Özgürlük mücadelesi veren Filisin halkının sesini dünyaya bir kez de Meclis kürsümüzden duyuracak" diye konuştu.

Erdoğan ve Abbas görüşmelerinin ardından açıklama yapmadı.

Abbas ile yapılacak görüşmelerde Hamas’ın yeni yönetimi ile El Fetih’in birlik hükümeti kurmaları, İsrail-Hamas savaşı ve Gazze’deki insani sorunların çözümü konularının ele alınması bekleniyor.
TBMM’de yarın gerçekleşecek program, Abbas’ın Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş ile görüşmesiyle başlayacak.

Abbas daha sonra Meclis Genel Kurulu'na hitap edecek.

Salı günü Moskova'da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşen Abbas'ın Ankara'da Filistin sorunu ve İsrail-Hamas savaşının gidişatına ilişkin önemli mesajlar vermesi bekleniyor.

Abbas konuşmasının ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Şeref Holü’ndeki Filistin temalı fotoğraf sergisini gezecek.

Sergide 31 Temmuz'da Tahran’da suikast sonucu ölen Hamas’ın eski siyasi lideri İsmail Haniye’nin geçmişte Türkiye’ye yaptığı ziyaretler sırasında çekilen fotoğrafların da yer alacağı kaydediliyor.

Hamas ve İran suikasttan İsrail'i sorumlu tutmuş, İsrail ise Haniye'yi öldürdüğünü resmen ne doğrulamış ne yalanlamıştı.

Mahmud Abbas, 7 Ekim 2023’te Hamas’ın İsrail’e saldırması ile başlayan ve İsrail’in başlattığı yoğun askeri operasyon ile savaşa dönüşen gerilimin ardından ilk Türkiye ziyaretini 5 Mart’ta gerçekleştirmişti. Erdoğan, Abbas'ı eleştirmişti Filistin liderinin Ankara ziyareti, Erdoğan’ın Abbas’ı hedef alan eleştirilerinin ardından geliyor olması açısından da önemli.

Başta Cumhurbaşkanı Erdoğan olmak üzere Türk yetkililer, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’yu ABD Kongresi'ne davet eden ve konuşmasını ayakta alkışlayan Amerikalı Kongre üyelerini sert dille eleştirmişti.

Türkiye’de bazı muhalefet partileri ise Erdoğan’ı "eleştirmekten başka bir şey yapmamakla" suçlamış ve bugüne kadar niçin Mahmud Abbas’ı ve İsmail Haniye’yi TBMM’de konuşma yapmak için çağırmadığını sorgulamışlardı.

Temmuz ayı sonunda Rize’yi ziyareti sırasında yaptığı bir konuşmada muhalefetin eleştirilerine “Size davet etmediğimizi kim söylüyor?” yanıtını veren Erdoğan, “Davet ettiğimiz hâlde gelmeyen Sayın Abbas, kusura bakmasın önce bizden ayrıca özür dilemesi lazım. Davet ettik ama gelmedi. Bekliyoruz, bakalım gelebilecek mi? Gelir veya gelmez ama biz Filistin halkının, Filistinli kardeşlerimizin adına zaten söylenmesi gerekenleri her yerde her toplantıda dile getiriyoruz” demişti.

Erdoğan, Ağustos ayı başında yaptığı bir başka konuşmada, Abbas’ın yanı sıra Haniye’yi de Ankara’ya davet etmeyi planladıklarını şu ifadelerle kaydetmişti:

“Biz ayın 15'inde Meclisimizde Mahmud Abbas'ı konuşturmanın planı içindeydik. İsmail Haniye kardeşimizi de aynen burada yine konuşturalım demiştik. Hatta Meclis mi olsun yoksa bu salonumuz mu olsun diye de Meclis Başkanımızla onun planlarını yapıyorduk. O planı yaparken, hemen ertesi gün maalesef şehadeti duyduk.”

Hamas'ın yeni siyasi lideri Yahya Sinvar, 23 yılını İsrail hapishanelerinde geçirmişti.
Abbas kritik dönemde Ankara'da olacak Abbas’ın Ankara ziyaretinin zamanlaması son dönemde yaşanan üç önemli gelişme nedeniyle önem kazanıyor. Bunların başında Haniye’nin öldürülmesi ve onun yerine Hamas’ın başına sertlik yanlısı olarak bilinen Yahya Sinvar’ın geçmesi geliyor.

Haniye ile yakın ilişki içinde olan Ankara, Hamas ile El Fetih arasında birliğin sağlanması konusunda uzun süredir çaba göstermişti. Uzun süredir anlaşmazlık içinde olan Hamas ve El Fetih, 23 Temmuz’da Çin’in arabuluculuğunda ulusal birlik hükümeti kurulması konusunda uzlaştıklarını açıklamışlardı.

Haniye’nin ardından bu sürecin nasıl evrileceği bilinmiyor. Abbas’ın Meclis'teki konuşması sırasında Filistinlilerin birlik ve bütünlüğü konusunda nasıl bir mesaj vereceği merak ediliyor.

İkinci önemli gelişme, İran’ın Haniye’nin Tahran’da öldürülmesinden sorumlu tuttuğu İsrail’e misilleme yapacağını açıklaması oldu.

ABD'nin Ankara Büyükelçisi Jeff Flake, 13 Ağustos’ta bir araya geldiği gazetecilere, “İran ile ilişkisi olan tüm müttefiklerimizden, İran'ı gerilimi azaltması konusunda ikna etmelerini istiyoruz ve bu ülkelerin arasında Türkiye de bulunuyor” dedi.

Müzakereler yeniden başlayacak mı?
Abbas’ın Meclis’te konuşma yapacağı gün, Haniye’nin öldürülmesi nedeniyle kesintiye uğrayan İsrail-Hamas ateşkes görüşmelerinin yeniden başlaması için hedeflenen tarih olması açısından da büyük önem taşıyor.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, 12 Ağustos’ta telefonda görüştüğü Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’a Hamas’ın müzakerelere yeniden dönmesinin önemini dile getirmişti.

Fidan da müzakerelerde arabuluculuk yapan Katar ve Mısır’ın dışişleri bakanlarıyla telefonda görüşmüş ve süreci ele almıştı.

Türkiye uzun süredir ateşkes çağrısında bulunuyor ve sorunun çözümünün Filistin devletinin kurulması olduğunu kaydediyor.