Bugüne kadar ‘Siber Savaşları ‘çok duyup tartışmıştık. Ama dünya ‘Siber muharebeyi ‘ bugünlerde ilk kez görüyor ve yaşıyor.  

Zira dünyada ilk kez askeri operasyon ile aynı anda bir siber savaş , Azerbaycan- Ermenistan arasında gerçekleşiyor.

27 Eylül’de başlayan Azerbaycan- Ermenistan arasındaki sıcak çatışmanın,  daha ilk saatlerinde Honeypot ile Azerbaycan'a DNS saldırısı düzenlenip ve bu nedenle gov.az uzantılı Azerbaycan devlet hizmetleri devre dışı kalmıştı. Ki o gece yazdığım, Azerbaycan ve Ermenistan’da aslında neler olduğunu anlattığım yazımın sonuna da , bu bilgiyi not olarak düşmüştüm.

O gün bu gündür askeri savaş ile birlikte iki ülke arasında bu siber savaş devam edince, detayları yazmamak olmaz.

Gelişmelere bakınca iki önemli unsurun ön plana çıktığı görülüyor:

Birincisi ,ilk gün Azerbaycan’a yapılan bu siber saldırıya çok geçmeden Azerbaycan da karşılık veriyor. Ve iki gündür saat 11.00 ile 13.00 arasında bu kez Ermenistan devlet sistemi kapanıyor.

İkincisi, Ermenistan devlet sistemi arka planda Rusya tarafından korunuyor.  www.gov.am uzantılı Ermenistan devlet sistemleri buna rağmen söz konusu saatlerde devre dışı kalıyor. Bugün de aynı saatlerde devre dışı kalıp kalmayacağı merak edilirken; söz konusu sistem Türkiye'den gelebilecek saldırılara karşı, Türkiye yönündeki IP erişimine de kapanıyor. Diğer ülkelerden erişilebiliyor.

Tüm bunlar bu savaşın askeri unsurlar dışında da ilerlediği, hem de sadece Azerbaycan- Ermenistan arasında olmadığını gösteriyor.
 

Ulusal Yazılım Sertifikasyon Merkezi (UYSM) desteği ile yerli ve milli siber güvenlik teknolojiler geliştiren SkyFilter CTO’su ve siber güvenlik uzmanı Onurkan Arın ,  Savaşın Siber yüzünün Ermenistan –Azerbaycan üzerinde nasıl gerçekleştiğine dönük olarak şu tespitlerde bulunuyor:

‘Son birkaç gündür devam eden siber saldırılarda yapmış olduğumuz incelemelerde, Rusya tarafından teknolojik olarak da desteklenen Ermenistan, Azerbaycan devlet sitesi olan https://e-gov.az'a  yüksek ölçeklerde "DNS" saldırısı yaptığı tespit edilmiştir. Akabinde ise Ermenistan devlet sitesi olan https://gov.am adresine Azerbaycan karşı saldırı düzenleyerek sistemlerini çalışamaz hale getirmiştir.

Bundan hemen sonra Ermenistan saldırıların Türkiye'den geldiğini düşünerek tüm Türkiye IP bloklarını kullanmış oldukları güvenlik duvarından engellemiş,  Türkiye'den ilgili siteye giriş sağlanamamıştır. ‘

Onurkan Arın, ‘Günümüzde devletler arasında yaşanan gerginlikler,  bu tarz siber saldırılar ile birbirlerine göz dağı vermek üzere gerçekleşmektedirler. Bu saldırılarda yapılan saldırı türlerine göre saldırı alan tarafın ağ ekipmanları kalıcı zarar görebilmektedir.’ derken; devletlerin bu tür yapılarının ne kadar milli olması gerektiğini de bir daha ortaya koyuyor.

Elbette her ülkenin böyle bir durumda güvenlik duvarları çok önemli olduğuna göre, bunların kendi ülkelerinde olması da bir o kadar önemli hale geliyor. Yani milli ve dikkatli savunma sistemi. Bu ülke güvenliği için olmazsa olmaz.

Bir diğer durum daha var ki, o da bir başka ülkenin güvenlik duvarını kendi ülkesinde veya başka ülkede koruma riski. Ermenistan üzerinden gidersek ; mesela Ermenistan’nın güvenlik duvarını yıkabilen Azerbaycan ya Rusya’nın bankalarına da saldırırsa? Mesela Merkez Bankasını durdurursa?...Ermenistan’ın güvenlik duvarının riskini alan Rusya bunun acaba ne kadar farkında?

Bu arada her ne kadar İran bu çatışmada Ermenistan’ın yanında olduğu iddialarını yalanlamış olsa da,  siber saldırı noktasında Ermenistan’ı koruduğuna dönük iddialara henüz açıklık getirmiş değil.

Yani?

Siber muharebe; savaşın tarafları , savaşın boyutları ve olabilecekler noktasında önemli bir turnusol.

Bu çerçevede şimdiden gelecek için, Türkiye’ nin bu yöndeki çalışmalarını yerli ve milli ayarlarına göre yapmamız gerekiyor.  Ne Ermenistan gibi Rusya destekli ne de Azerbaycan gibi İsrail destekli dış güçlere ipin ucunu da bırakmamak gerekiyor.

Orduların savaşı ile birlikte ilk kez gördüğümüz bu siber savaştan alınacak çok dersler var. En önemlisi de ; ülkelerin  yerli ve milli sistemleri kullanması. Zira bu gibi anlarda verilere de sızılabilir. Sistemleri de durdurabilirler. Ki Azerbaycan-Ermenistan siber savaşında bile bize uzanan bir siber saldırı ile karşı karşıya kalabiliyorsak,  şimdi siber dünyaya karşı neden ve nasıl hazır olmamız gerektiğini daha iyi algılama zamanı !

Son olarak askeri savaşa gelince söylenecek iki önemli konu var:

Birincisi Azerbaycan Karabağ sorununu bitirmek istiyor. İkincisi bölgeye küçük guruplar halinde sızan PYD ve YPG’nin dünya kamuoyunda nasıl algılanacağı konusu. Acaba PYD ve YPG’yi terör örgütü olarak bugüne kadar kabul etmeyenler , bundan sonraki süreçte nasıl bir değerlendirme yapacaklar?

Tabii bir de ABD seçimleri için bölgedeki her türden hareketlenmeye ‘körükle’ yaklaşan hatta ateşi yakan ABD’de,  seçimler sonrası bir halk hareketi olursa aynı ABD ne yapacak?