Geçtiğimiz hafta TBMM Genel Kurulu’nda görüşülen ‘torba tasarı’da yapılan değişiklik ile eski bakan ve milletvekillerine de diplomatik pasaport verilmesinin önü açıldı. Önergeyle, Pasaport Kanunu'nun diplomatik pasaportların kimlere verileceğini düzenleyen kanunun 13. maddesinde yer alan ‘dışişleri eski bakanlarına' ibaresi ‘eski bakanlara, TBMM eski üyelerine' şeklinde değiştirildi.

Ancak benzer kanunun 1970'li yıllarda Fahri Korutürk Cumhurbaşkanı iken eski milletvekili ve senatörlere de diplomatik pasaport verilmesine ilişkin kanunun Millet Meclisi ve Cumhuriyet Senatosunca Kabul edildiği ve Anayasa’nın eşitlik ilkesine aykırı olduğu gerekçesi ile iptal edildiği ortaya çıktı.

Devrin Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk, Anayasa'nın eşitlik ilkesine aykırı olduğu gerekçesiyle kanunu TBMM'ne iade etmişti. TBMM, kanunu tekrar görüştü ve virgülüne dahi dokunmadan ikinci defa aynen kabul etti. Devrin Cumhurbaşkanı da kanunu onaylamak mecburiyetinde kaldı. Kanun resmi gazetede yayımlandıktan sonra Fahri Korutürk, Cumhurbaşkanı sıfatıyla konuyu Anayasa Mahkemesi’ne götürdü.

Anayasa Mahkemesi konuyu görüştü ve Cumhurbaşkanı Korutürk’ü haklı buldu ve eski vekiller ile eski bakanlara diplomatik pasaport yetkisi veren yasayı Anayasa’nın ‘eşitlik’ ilkesine aykırı bularak iptal etti.

Buna ilave olarak; yapılan hesaplara göre bugün diplomatik pasaport yasasının genişletilmesiyle, 100.000'e yakın kişinin Diplomatik Pasaport alması gündeme gelebilir. Bu nedenle de diplomatik pasaportun rastgele verilmesi, çeşitli sıkıntıları da beraberinde getirebilir.

Örneğin; T.C.'nin diplomatik, hususi ve hizmet pasaportlarına vize uygulamayan pek çok ülkenin tekrar vizeyi gündeme getirmesi bu ihtimallerden bir tanesidir.

Diplomatik pasaport ile başta kaçakçılık, casusluk gibi illegal işlerin yapılabileceğini düşünen ülkeler, karşı tedbir olarak Türkiye’ye uyguladığı vize rejimini değiştirebilir. Benden yazması.

TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilen bu düzenlemenin aynen yasalaşması halinde diplomatik pasaport taşıyacakların listesi şöyle olacak:

"TBMM üyeleri, TBMM üyesi olmayan bakanlar, Anayasa Mahkemesi Başkan ve üyeleri ile Yargıtay, Danıştay, Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi, Uyuşmazlık Mahkemesi, Sayıştay, Genel Kurmay birinci ve ikinci başkanları, Cumhuriyet Başsavcısı, orgeneraller, oramiraller, eski cumhurbaşkanları, yasama meclisleri eski başkanları, eski başbakanlar ve eski bakanlar, Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri, TBMM Genel Sekreteri, Başbakanlık ve bakanlık müsteşarları ile Diyanet İşleri Başkanı, Valiler, Büyükşehir Belediye başkanları, Büyükelçi unvanını almış olanlar ile Dışişleri Bakanlığı meslek mensupları, Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanı, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanı ve bu Başkanlığın yurtdışındaki Program Koordinasyon Ofisi sorumlusu, Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği üst düzey görevlilerinden resmi bir görevle gönderilenler, Türkiye Cumhuriyeti dış temsilcilikleri nezdinde memur edilen müşavirler, ataşeler ve muavinleri, din hizmetleri koordinatörleri, Hükümet adına milletlerarası resmi müzakereler yapılması, mukavelenameler akdi için veya milletlerarası toplantılarla kongre ve konferanslara katılmak üzere gönderilenlere ve yabancı devletler veya milletlerarası teşekküller nezdinde daimi veya geçici görev yapmak üzere gönderilenler, siyasi kuryeler."

Peki mevcut durum ne?

Şu anda Cumhurbaşkanlığı, TBMM ve Başbakanlıkta görevli olanlar, TBMM üyeleri, Bakanlar, Başbakan, Genelkurmay Başkanı, Kuvvet Komutanları, Yüksek yargı organı başkan ve başkan vekilleri, yardımcıları, Büyükelçilik ve Başkonsolosluktaki diplomatik statüdeki personel ile aile bireyleri diplomatik pasaport almaktadırlar. Diplomatik pasaportları Ankara'da Dışişleri Protokol Genel Müdürlüğü, yurtdışında ise Büyükelçilikler diplomatik pasaport vermeye yetkilidir. Başkonsoloslukların diplomatik pasaport vermeye yetkisi yoktur.