İflas riski diye de bilinen ‘kredi temerrüt sigorta primi' (CDS) Türkiye için 2018 kur krizinde 566 puanla zirveyi görmesinin ardından kademeli gerileyerek dün itibarıyla 262 puanı test etti. 

Türkiye risk priminin bu seviyelere geri dönmesinin ekonomide olumlu bir gelişme olduğunu belirten Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, önceki gün yaptığı açıklamada Türkiye'nin risk priminin Mayıs 2018'den beri en düşük seviyeye ulaştığını dile getirdi.  Albayrak, “Kur atağı yaşadığımız 2018 Ağustos‘tan bugüne yaklaşık 320 baz puan iyileşme sağladık” dedi.

Türkiye'de, kur krizinin yarattığı kırılganlık ortamında risk primi 566 baz puana kadar yükselerek zirve yaptıktan sonra dövizde yaşanan nispeten istikrarlı seyir ve ekonomideki kısmi toparlanmaya paralel olarak  bir miktar geriledi. Ancak CDS liginde Türkiye ile benzer puana sahip ülkeler artık Mısır, Ruanda, Kenya, Bahreyn ve Umman oldu.  Oysa, aynı dönemde cari açık ve enflasyon oranlarının yüksekliği ve dış yatırımlara duydukları ihtiyaç dolayısıyla Türkiye'nin aynı kategoride olduğu ‘kırılgan beşli' olarak adlandırılan ülkelerin CDS puanı 50-100 aralığında geriledi.

KENYA DAHA AZ RİSKLİ

Türkiye'nin risk primini gösteren CDS'ler dün itibarıyla bir yıl öncesine göre yüzde 28'lik bir  iyileşme ile 262 baz puan oldu. Son bir yılda risk primi yüzde 39 gerileyen Hindistan'ın ise CDS'i 65 baz puana düştü. Brezilya'nın CDS primi yıllık yüzde 45 düşüşle 100 baz puana, Endonezya'nın yüzde 53 düşüşle 61 baz puana, Güney Afrika'nın ise yüzde 18 düşüşle 168 baz puana geriledi. CDS primi, ülkelerin ekonomik ve politik risk düzeylerine göre günlük olarak belirleniyor. CDS priminin artması, finansal piyasadaki aktörlerin risklerinin artması anlamına geliyor.

Ekonomik krizle birlikte 5 yıllık CDS'lerdeki artış Türkiye'yi, Mısır, Ruanda, Kenya, Senegal gibi ülkeler sıralamasına düşürdü. Dün itibarıyla 5 yıllık CDS'lerde Bahreyn 255 baz puan, Mısır 270 baz puan Ruanda ise 278 baz puan ile Türkiye'ye yakın seviyelerde risk primine sahip olurken, Senegal 206, Kenya 207 baz puanla Türkiye'den daha az riskli görünüyor.

100 PUAN OLMALIYDI

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak'ın CDS açıklamasına ekonomistlerden de tepki geldi. Merkez Bankası'nın eski başkanı Durmuş Yılmaz, Sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada Türkiye'nin CDS'de kırılgan beşli grubundan koptuğunu, Mısır, Ruanda ve Kenya grubuna düştüğünü kaydetti. Kırılgan beşlinin CDS puanının 50-100 aralığına gerilediğine dikkati çeken Yılmaz, “Bunun nesi ile övünüyorsunuz” dedi.

Deneyimli bankacı Kerim Rota ise “Mısır, Ruanda, Kenya ile başa baş olan CDS seviyemiz ‘başarı' diye sunulunca aklın yolu bir oluyor. CDS sadece bir finansal ürün değil. Dış borç için cebimizden çıkan faizi gösteriyor, aynı zamanda bir yönetim kalitesi göstergesi. Bırakın 267'yi, Türkiye'nin hak ettiği zaten 100 puanın aşağısı olmalı” yorumunu yaptı.

1.5 yıl öncesine döndük

CDS puanının  borçlanma maliyetinin belirlenmesinde önemli bir gösterge olduğunu ifade eden deneyimli bankacı Kerim Rota şunları söyledi:

“Global likiditeden gelişen ülkeler faydalanırken ülkemiz 1.5 sene öncesine ancak geri dönmüş. CDS seviyemiz, bundan 2-3 sene önce Brezilya, Rusya, Güney Afrika ile başa baştı. 2015, 2016 ve 2017 yıllarının ortalamasına bakıldığında Türkiye'nin CDS puanı 236 iken, Rusya'nın 234, Brezilya'nın 257, Güney Afrika'nın 237 idi. Oysa şimdi bu ülkeler lig atlarken, Türkiye'nin CDS puanına göre yeni rakiplerinin Mısır, Umman, Senegal olduğu görülüyor.”

Rota'nın verdiği bilgiye göre, CDS'ler aynı zamanda borçlanma maliyetlerini belirleyen önemli etkenlerin başında geliyor. CDS puanının yüksek olması ekonomik belirsizliğin derinleştiğine, çeşitli nedenlerde kırılganlığın arttığına işaret ediyor.