Öncelikle...

Barış süreci, partilerin ittifaklarını, seçmen tutumlarını ve seçim sonuçlarını doğrudan etkileyebilir.

Analizimi, güncel anket verileri, ekonomik/sosyal dinamikler ve son gelişmeler üzerine kuruyorum.

Nesnel, gerçeklere dayalı bir bakış açısıyla.

Tarih olarak 19 Aralık 2025'i baz alıyorum; gelişmeler hızla değişebilir.

Nitekim...
Tablo ortada:
1. Genel Tablo ve Kararsız Seçmenlerin Anlamı

- Tabloda kararsız/oy kullanmayacak kesim %27,4 ile en yüksek paya sahip.

Bu, seçmenlerin yaklaşık dörtte birinin mevcut partilere güvenmediğini veya alternatif aradığını işaret ediyor.

Güncel anketlerde (misal, Kasım 2025 GENAR anketi), ekonomik sıkıntılar bu kararsızlığın ana nedeni olarak öne çıkıyor:

Seçmenlerin %38,9'u ekonomiyi en büyük ulusal sorun olarak görüyor, %64'ü ise 2026'da ekonominin daha kötüye gideceğini düşünüyor.

Bu durum, tüm partiler için bir uyarı:

Halkın büyük kısmı, siyasi aktörlerin sorunlara çözüm üretmediğine inanıyor.

- Kararsızlar dağıtıldığında (yani, kararlı seçmenler üzerinden hesaplandığında), CHP yaklaşık %33-34, AKP %31-32 civarına yükseliyor.

Bu da yakın tarihli diğer anketlerle (ALF Kasım 2025: CHP %34, AKP %31,3) uyumlu.

Ancak yüksek kararsızlık, seçim sonuçlarını öngörmeyi zorlaştırıyor ve muhalefet için fırsat, iktidar için risk yaratıyor.

Kürt barış süreci gibi konular, bu kararsızlığı artırabilir veya azaltabilir; misal, süreç başarılı olursa AKP-MHP ittifakı güçlenir, başarısız olursa muhalefet (özellikle CHP ve DEM) lehine dönebilir.

2. Yöneten Partiler:

AKP ve MHP- AKP (%22,8): İktidar partisi olarak, tablodaki düşük oran (kararsızlar dahil), 23 yıllık yönetim sonrası yorgunluk ve ekonomik eleştirilerin yansıması.

Kasım 2025 anketlerinde AKP'nin %34'e çıkması, muhafazakâr tabanını koruduğunu gösterse de, genç seçmenlerde geriliyor (Temmuz 2025 anketi: Gençlerde CHP %29,6, AKP geride).

Ekonomi yönetimi güveni düşük (%65 güvensizlik), ve Kürt barış süreci gibi konular (Öcalan affı karşıtlığı %65,6) tabanı bölüyor.

AKP, ittifaklarla (MHP) gücünü koruyor ama tek başına zayıf görünüyor.

Barış süreci, Erdoğan'ın 2028'de yeniden adaylık için anayasa değişikliği planlarını destekleyebilir, ancak süreçteki gerilimler (misal, Suriye SDF ile çatışmalar) risk yaratır.

- MHP (%5,2): Milliyetçi tabanı temsil eden parti, düşük oranla AKP'ye bağımlı konumda.

Barış süreci karşıtlığı (%56,2 İmralı ziyareti karşıtı) MHP'nin sert tutumunu yansıtıyor, ancak bu, geniş seçmende destek kaybına yol açabilir.

İttifak toplamı (%28), kararsızlar hariç %38-40'a çıksa da, ekonomik krizde milliyetçilik tek başına yetmiyor.

Son gelişmelerde Bahçeli'nin DEM Parti'nin 4 Ocak Öcalan mitingine "mahsursuz" demesi, ittifak içinde çatlaklar yaratıyor ve MHP tabanını rahatsız ediyor.

Bu partiler, "ihanet süreci" gibi eleştirilere maruz kalıyor (postundaki yorum gibi), ancak veriler daha çok ekonomik başarısızlığı işaret ediyor.

Yönetimde olmaları, sorumluluğu artırıyor; halkın %78'i geçim sıkıntısı çekiyor.

Barış süreci, 2028'de Erdoğan'ın üçüncü dönem için anayasa değişikliği çabalarını güçlendirebilir, ancak başarısızlık halinde ittifak dağılabilir.

3. Yönetmeye Talip Olan Partiler: Muhalefet ve Küçük Partiler

- CHP (%24,6):Tabloda AKP'nin önünde olsa da, kararsızlar dağıtıldığında yakın rekabet var.

Yerel seçim başarıları (2024) sonrası ivme kazandı, gençlerde lider (Temmuz 2025 anketi).

Ancak, iç tartışmalar ve Kürt meselesindeki belirsizlik (DEM ile ittifak soruları) büyümesini sınırlıyor.

CHP, ekonomiyi (%45,1 seçmen için oy belirleyici) odaklayarak avantaj sağlayabilir, ama ulusal birlik mesajı vermesi gerekiyor.

Barış süreci, CHP'yi zorlayabilir; süreç başarısız olursa CHP, milliyetçi oyları çekebilir, ancak DEM ile yakınlaşma tabanını bölebilir.

- DEM Parti (%6,6):Kürt kökenli seçmeni temsil eden parti, barış sürecinde kilit rol oynuyor.

Anketlerde %9-11 civarı (kararsızsız), ancak PKK silahsızlanması şüphesi (%54,4 inanmıyor) geniş toplumda direnç yaratıyor.

DEM, muhalefet ittifaklarında marjinal kalıyor, bu da büyümesini engelliyor.

Son sanal medya tartışmalarında, Öcalan mitingi gibi eylemler provokasyon olarak görülüyor ve süreci sabote etme riski taşıyor.

- İYİ Parti (%3,4):

Milliyetçi-muhafazakâr alanda düşük oran, iç krizleri (kurultay, liderlik değişimi) yansıtıyor.

"Toplumdan kopuk" eleştirisi, sokak hareketliliğinin eksikliğini vurguluyor; partiler daha çok elit tartışmalara odaklanıyor.

Barış süreci karşıtlığı, İYİ Parti'yi güçlendirebilir, ancak Zafer Partisi ile rekabet bölünme yaratır.

- Zafer Partisi (%2,9):

Göçmen karşıtı milliyetçilikle yükselen parti, küçük ama istikrarlı.

Anketlerde %4-6'ya çıkıyor, genç milliyetçileri çekiyor ama geniş tabana ulaşamıyor.

Barış süreci, Zafer'in "ırkçı" eleştirileriyle (misal, Özdağ'ın dili) tabanını konsolide edebilir.

- Yeniden Refah Partisi (%2,3):İslami muhafazakâr alanda AKP alternatifi, ancak düşük oranla marjinal.

Ekonomik eleştirilerle büyüyebilir.

- Diğer Küçük Partiler (Anahtar %1,5, TİP %1, Diğer %2,3):

Parçalanma, muhalefetin en büyük sorunu.

Toplam %7-8, ama birleşmezlerse etkisiz kalıyorlar.

Muhalefet genelinde fragmentation (parçalanma) göze çarpıyor:

CHP lider olsa da, DEM, İYİ, Zafer gibi partiler oyları bölüyor.

Barış süreci, muhalefeti ikiye bölebilir;

DEM lehine dönerse CHP-DEM ittifakı güçlenir, ancak milliyetçi muhalefet (İYİ, Zafer) karşı çıkar.

4. Kürt Barış Sürecinin Detaylı Analizi

Kürt barış süreci, Türkiye'de PKK ile devlet arasındaki çatışmayı sona erdirmeyi amaçlayan girişimlerin genel adıdır.

Tarihsel bağlamda:

- Geçmiş:2013-2015 arası "Çözüm Süreci"nde PKK ateşkes ilan etti, ancak 2015'te çatışmalar yeniden başladı.

Binlerce kayıp yaşandı, süreç çöktü.

- Güncel Gelişmeler (2024-2025):

Ekim 2024'te MHP lideri Bahçeli'nin sürpriz çağrısıyla yeniden başladı; Öcalan'a İmralı'da görüşme izni verildi ve PKK'ya "terörü bırakın" mesajı verildi.

Mayıs 2025'te PKK dağılma kararı aldı, Temmuz'da silahsızlanma başladı, Öcalan'ın çağrısıyla.

Ancak zorluklar var:

Suriye'deki Kürt güçleri (SDF) ile çatışmalar devam ediyor (Aralık 2024-Mayıs 2025 saldırıları), Erdoğan-Bahçeli arasında gerilimler çıktı (Bahçeli daha sert, Erdoğan pragmatik).

Aralık 2025'te Bahçeli, DEM'in 4 Ocak Öcalan mitingine "mahsursuz" dedi, ancak bu tabanda tepki çekti; bazıları "provokasyon" olarak görüyor.

Leyla Zana gibi figürlere hakaretler, Kürt milliyetçiliğini kabartıyor ve süreci baltalayabilir.

- Etki:Süreç başarılı olursa Kürt oyları AKP'ye kayar, ekonomi toparlanır.

Başarısız olursa (misal, Suriye çatışmalarıyla) şiddet artar, milliyetçi partiler (MHP, Zafer) güçlenir.

Halkın %56'sı karşı, bu da bölünmeyi derinleştiriyor.

5. 2028 Seçim Senaryoları2028 genel seçimleri (cumhurbaşkanlığı ve parlamento), 7 Mayıs 2028'e kadar yapılacak.

Ana senaryolar:

- Erdoğan'ın Yeniden Adaylığı:

Anayasa değişikliğiyle üçüncü dönem peşinde (mevcut sınır iki dönem).

Barış süreci başarılı olursa meclis çoğunluğuyla değişiklik yapabilir, AKP-MHP ittifakı %40+ alır.

Ancak ekonomik kriz ve baskılar (misal, İmamoğlu'nun hapsedilmesi) ters tepebilir

.- Muhalefet Zaferi:

Anketler İmamoğlu'nu (CHP) önde gösteriyor; hapis cezası rağmen popüler (Ağustos 2025 anketleri).CHP-DEM ittifakı olursa %45+ oy alabilir, barış süreci muhalefete dönerse Erdoğan kaybeder.

Ancak İmamoğlu'nun adaylığı engellenirse (siyasi baskı), CHP zayıflar.

- Parçalanma Senaryosu:

Barış süreci çatışmaya dönerse milliyetçiler (Zafer, İYİ) yükselir, oylar bölünür; Erdoğan kazanır.

Ekonomik iyileşme olursa AKP %35+, yoksa CHP %40+.

- Genel Trend:

PolitPro anketleri CHP'yi önde gösteriyor, ancak baskı artıyor (siyasi tutuklamalar).

Barış süreci kritik:

Başarılı olursa Erdoğan'ın eli güçlenir, başarısız olursa muhalefet "değişim" sloganıyla kazanır.

6. Genel Değerlendirme ve Gelecek Perspektifi

Bu tablo, Türk siyasetinin polarize ve kriz odaklı olduğunu gösteriyor:

Ekonomi (%38,9 ulusal sorun), adalet (%18,5) ve eğitim (%12,3) gibi meseleler hakim.

Yüksek kararsızlık, yeni aktörlere (veya ittifaklara) kapı açıyor; misal, 2028 öncesi birleşme olursa muhalefet güçlenebilir.

Ancak, barış süreci gibi konular bölünmeyi derinleştiriyor:

Halkın %56'sı karşı, bu da milliyetçi partileri (MHP, Zafer) güçlendiriyor.

Hülasa:Tablo "başarısızlık" izlenimi veriyor:

Yönetenler ekonomik güveni kaybetmiş, talip olanlar ise birlik olamıyor.

Ezcümle:

Halkın yalnızlığı, partilerin halka inmemesinden kaynaklanıyor; çözüm, somut politikalarda (ekonomi, adalet) yatıyor.

Barış süreci ve 2028 senaryoları, Türkiye'nin geleceğini belirleyecek; başarı barış getirir, başarısızlık kaos.

Cüneyt Şaşmaz