Doğan Satmış
Verdi’nin Ölümsüz Müziği Ve Bir ‘Yurtseverlik’ Öyküsü
İtalyan besteci Giuseppe Verdi’nin Nabucco Operası’nın kulağınıza çok iyi ve tanıdık gelecek bölümünün adı “Va, pensiero”dur. Önce alttaki linke tıklayıp müziği başlatıp, sonra da yazıyı okumaya devam ederseniz çok daha zevk alacağınız garanti.
İnternette dolaşırken “Va, pensiero”nun öyküsü karşıma çıktı. Yazılanlara göre Verdi bu sözleri yazdığında 1842 yılıydı ve hem Milano hem de Kuzey İtalya’nın önemli bir bölümü Avusturya’nın işgali altındaydı. (Tıpkı günümüzde koronavirüsün en çok ölümlere yol açtığı alanlar gibi.)
İşgalci Avusturyalılar İtalyanca konuşamıyorlardı ve Verdi’nin bu bestesinin sözlerinin baskıdan kurtulmakla ilgili olduğu hakkında fikirleri yoktu.
Eserin galasının yapıldığı gece, sözleri anlayan salondaki İtalyan seyirciler ayağa kalktı ve büyük bir coşkuyla koroya eşlik etti.
Sonra da “Yaşasın Verdi diye bağırmaya başladılar. İşgalci Avusturyalılar bunu da anlamamıştı ve önlerinde atılan bu sloganlara müdahale edemediler.
Oysa “Yaşasın Verdi” sloganında da yaşasın “Vittorio Emmanuele Re Di Italia” akrostişi saklıydı.
Vittorio’nin V’si, Emmanuele’in E’si, Re’nin R’si ve Di İtalia’nın Di’si.
Yani yaşasın “İtalya Kralı Victor Emmanuel.”
Yine iddiaya göre, Avusturyalılar anlamasınlar diye eser “Yahudi Esirler Korosu” olarak çalındı ve öyle tanıtılmaya çalışıldı; sözler, Yahudi’lerin ülke özlemini yansıtacak imalar da içeriyordu.
Peki, bu güzel koronun sözlerinin anlamı neydi derseniz, ona da aktarayım. Şarkının adı “Düşünce, git” şeklinde. Benim internette ‘lyrisctranslate.com’ sitesinden aldığım İtalyanca’dan çeviriye göre bestenin sözleri de şöyle:
Git, düşünce, altın kanatlarla
Git yamaçlara, kon tepelere
Orada bizim toprağımızın tatlı havası
Ilık ve yumuşak kokar…
Giordano’nun kıyılarını selamla
Sionne’nun yıkılmış kulelerini
Ah vatanım, öyle güzel ve yitik
Ah anılar, öyle güzel ve öldürücü
Akıllı adamların altın arpı
Neden sallanıyorsun öyle sessizce söğütlerden
Gönlümüzdeki ateşi yeniden yakıyorsun
Geçen zamanı anlat bize
Süleyman’ın tapınağına benzeyen
Bize hüzünlü bir şey şal
Ya da Tanrıdan esinlen
Acılarımıza katlanma gücü vermek için.