ANKARA (AA) - Darbeciler, 15 Temmuz akşamı görev yaptıkları karargahların kontrolünü ele geçirdikten sonra kritik önemdeki kamu kurumlarını işgal etmeye başladı.

Güvenlik güçleri ve vatandaşların direnişiyle karşılaşan darbeciler, başarılı olamayacaklarını anlayınca bu kurumlara savaş uçakları ve zırhlı araçlarla saldırdı.

Bunun sonucunda kimi binalar kullanılamaz hale geldi, birçok kurumda ise hasar oluştu. Bu kurumların başında 50 polisin şehit düştüğü Gölbaşı'ndaki Polis Özel Harekat Başkanlığı Yerleşkesi geliyor.

Darbe girişiminin ilk saatlerinde saldırıya uğrayan Özel Harekat Başkanlığındaki hasar için Emniyet Genel Müdürlüğü, Gölbaşı 1. Asliye Hukuk Mahkemesine 406 darbe sanığı hakkında 46 milyon 920 bin 467 lira tazminat davası açtı.

Davalılar arasında örgüt elebaşı Fetullah Gülen ile o gece Ankara'da terör estiren pilotlar Uğur Uzunoğlu, Hüseyin Türk, Ekrem Aydoğdu, Mehmet Çetin Kaplan, Mustafa Azimetli ve Ertan Koral da yer aldı.

Savaş uçaklarıyla saldırı düzenlediler

Özel Harekat Başkanlığının ardından darbecilerin bir sonraki hedefi Ankara Emniyet Müdürlüğü oldu.

"Aslan-4" çağrı koduyla havalanan iki F-16'daki darbeci pilotlar eski yüzbaşı İlhami Aygül ve eski üsteğmen Mehmet Yurdakul, saat 00.56'da emniyet binasına iki GBU-10 bombası attı.

Bu saldırıdan 12 dakika sonra emniyet binasına ikinci saldırıyı "Aslan-4-2" koduyla tek başına uçan eski pilot üsteğmen Mustafa Özkan düzenledi.

Saldırılarda 2 polis şehit oldu, 39 kişi yaralandı. Emniyet binasının önemli bir kısmı kullanılamaz hale geldi.

Emniyet Genel Müdürlüğü, aralarında sözde yurtta sulh konseyi üyelerinin de olduğu 661 sanık hakkında, Ankara Emniyet Müdürlüğünün taşınır ve taşınmaz mallarındaki hasarın karşılanması için Ankara 15. Asliye Hukuk Mahkemesine 34 milyon 559 bin 647 liralık tazminat davası açtı.

Genel Müdürlük ayrıca 63 kişi hakkında Malatya Asliye Hukuk Mahkemesinde 40 bin lira, 84 kişi hakkında Marmaris 2. Asliye Hukuk Mahkemesine bin lira ve 78 kişi hakkında Ankara 20 Asliye Hukuk Mahkemesine 28 bin liralık dava açtı.

Meclis'ten 19 milyon liralık dava

Darbe girişimi sırasında bombaların hedefi haline gelen Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) de oluşan zararın karşılanması için darbe sanıkların peşine düştü.

Darbecilerin her türlü tehdidine rağmen TBMM Genel Kurulu, 16 Temmuz 2016 saat 01.39'da olağanüstü toplandı.

Bu tarihi oturumun başlamasından 45 dakika sonra eski pilot yarbay Hasan Hüsnü Balıkçı, saat 02.35'te TBMM'ye bir GBU-10 bombası attı.

Bu saldırının ardından darbeciler TBMM'yi ikinci kez hedef aldı. Eski pilot yüzbaşı Hüseyin Türk, saatler 03.24'ü gösterdiğinde kullandığı uçaktan birer dakika arayla Meclis'e iki bomba attı. 32 kişinin yaralanmasına neden olan saldırılarda, TBMM binasında yaklaşık 20 milyon liralık zarar oluştuğu hesaplandı.

Hasar tespitinin ardından Meclis tarafından 124 darbe sanığı hakkında Ankara 6. Asliye Hukuk Mahkemesinde 19 milyon 472 bin liralık tazminat davası açıldı.

MSB'nin davaları

Darbecilerin neden olduğu maddi hasarın ödenmesi için en çok tazminat davası açan kurumların başında Milli Savunma Bakanlığı geliyor.

Bakanlık, Ankara başta olmak üzere İstanbul, İzmir, Konya, Malatya ve Şırnak'ta darbeciler aleyhine bugüne kadar 12 milyon 606 bin 280 liralık 18 dava açtı.

Bu dosyalardan 12'si Ankara'da, ikisi İstanbul'da bulunuyor. İzmir, Konya, Malatya ve Şırnak'ta ise birer dava dosyası yer alıyor.

Darbe girişiminden sonra harekete geçen Bakanlık, FETÖ'nün 15 Temmuz'da komuta merkezi olarak kullandığı Akıncı Üssü'nde oluşan zarara yönelik 500 kişi hakkında Ankara 26. Asliye Hukuk Mahkemesine 4 milyon 545 bin 14 liralık tazminat davası açtı.

Aynı mahkemeye daha sonra 3 milyon 729 bin 548 liralık bir dava daha açan Bakanlık, bir süre sonra 66 kişi hakkında karargahlarda oluşan zarar nedeniyle 2 milyon 867 bin 952 lira ve 74 bin 676 dolarlık bir başka davayı Ankara 3. Asliye Hukuk Mahkemesine açtı.

Bunlarla birlikte Bakanlığın Ankara'da 7 ayrı hukuk mahkemesinde toplam 726 bin liralık devam eden 9 davası daha bulunuyor.

Bakanlığının İstanbul Anadolu 32. Asliye Hukuk Mahkemesinde 85 kişi hakkında açtığı 119 bin liralık dava ile 96 kişi hakkında Silivri 3. Asliye Hukuk Mahkemesine açtığı 488 bin 146 liralık davalar da devam eden dosyalar arasında yer alıyor.

Yine Bakanlık tarafından Malatya 2. Asliye Hukuk Mahkemesinde 49 kişi hakkında 93 bin lira, 51 kişi hakkında İzmir 4. Asliye Hukuk Mahkemesinde 25 bin lira, 58 kişi hakkında Silopi Asliye Hukuk Mahkemesine 9 bin lira ve Konya 3. Ana Jet Üs Komutanlığındaki hasarlar nedeniyle 54 kişi hakkında Konya 1. Asliye Hukuk Mahkemesine 3 bin 634 liralık tazminat davası açıldı.

TÜRKSAT ve Jandarma Genel Komutanlığı davaları

İhanet gecesi darbeci pilotlar, Türkiye genelinde televizyon yayınlarını kesmek için TÜRKSAT'ı hedef aldı. TÜRKSAT Yerleşkesine sızan örgüt mensupları, yayınları bu yolla kesemeyince uydu sistemlerinin vurulmasına karar verildi.

Meclis'i vuran darbeci pilot Hüseyin Türk, saat 03.14, 03.15, 03.17 ve 03.19'da TÜRKSAT'a 4 MK-82 bombası attı. Can kaybının yaşanmadığı saldırıda TÜRKSAT'ın bina, uydu ve araçlarında 7 milyon 27 bin 655 liralık hasar oluştu.

TÜRKSAT tarafından, 162 darbeci hakkında tazminat davası açılarak zararların karşılanması istendi.

Darbe girişimi sırasında işgal edilen Jandarma Genel Komutanlığı karargahında oluşan zararın karşılanması için de 257 kişi hakkında Ankara 5. Asliye Hukuk Mahkemesinde 5 milyon 500 bin liralık tazminat davası açıldı.

Cumhurbaşkanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Gelir İdaresi Başkanlığı, 136 kişi hakkında Ankara 13. Asliye Hukuk Mahkemesine 400 bin liralık dava açtı.

Sahil Güvenlik Komutanlığı da 73 kişi hakkında Ankara 17. Asliye Hukuk Mahkemesine 67 bin liralık dava açarak maddi zararın karşılanmasını talep etti.

İstanbul Emniyet Müdürlüğü 47 kişi hakkında İstanbul 21. Asliye Hukuk Mahkemesine 100 bin, İstanbul 15. Asliye Hukuk Mahkemesinde ise 88 kişi hakkında 14 bin liralık dava açtı.

Elebaşı Gülen bütün dosyalarda davalı

FETÖ elebaşı Gülen ile darbe eylemlerini yöneten sözde yurtta sulh konseyi üyeleri ve ihanet girişimini Akıncı Üssü'nde yöneten 4 sivil imam tazminat davaların tamamında davalı olarak yer alıyor.

Diğer davalılar ise Akıncı 4. Ana Jet Üs Komutanlığı, Genelkurmay Başkanlığı karargahı, Hava ve Deniz Kuvvetleri Komutanlığı ile Jandarma Genel Komutanlığı ve Özel Kuvvetler Komutanlığındaki darbe girişimi eylemleriyle ilgili görülen davaların "sanıklarından" oluşuyor.

Davalıların, eylemleri nedeniyle doğan zarardan müşterek ve müteselsilen sorumlu olduklarına yer verilen dava dilekçelerinde ayrıca mal varlığı kaçırma ihtimaline karşı ceza davaları beklenmeksizin taşınır ve taşınmaz malları ile üçüncü kişilerdeki hak ve alacakları üzerine tedbir konulması da talep edildi.

Devam edilen tazminat davalarının sonuçlanmasıyla ağırlaştırılmış müebbet ile süreli hapis cezalarına çarptırılan darbeciler, sebep oldukları hasarların da bedelini ödeyecek.

Söz konusu davalıların yargılandıkları ceza davalarının tamamı bir ilk dereceli mahkemelerde karara bağlandı.

Muhabir: Tanju Özkaya,Cemil Murat Budak